13 Aylık Bebek Gelişim Tablosu

Bebeğin 1 yaşını geçti! Bu önemli ayda “13 aylık bebek kaç kilo olmalı?”, “13 aylık bebek boyu ne kadar uzar?” gibi sorularının cevapları tabloda.

	Kız (ortalama)	Erkek (ortalama)
13 aylık bebek kilosu	9,6 kg	10,5 kg
13 aylık bebek boyu	77,5 cm	79,1 cm
13 aylık bebek baş çevresi	45,7 cm	46,8 cm

• Bebeğin 1 yaşını doldurduktan sonra gelişimi diğer aylara göre biraz yavaşlayabilir. Çünkü artık daha hareketli!
• “13 aylık bebek en az kaç kilo olmalı?” dersen sana 7-8 kilo civarı diyebiliriz.
• Bebeğinin boyu da 1 cm’den daha az uzayabilir. Merak etme, bu normal bir durum!

Bebeğinin yeterli büyüyüp büyümediği konusunda endişelerin varsa Çocuklarda Yetersiz Büyüme Nasıl Anlaşılır? adlı yazımızı okuyabilirsin.

13 Aylık Bebek Neler Yapar?

13 Aylık Bebeğin Motor Gelişimi

• Bir yerlere tutunarak ayağa kalkabilir.
• Eşyalara tutunarak gezinebilir.
• El çırpabilir.
• Kendi kendine oturabilir.
• Bir nesneyi bir kaba koyabilir.
• Yardım almadan ayakta durabilir.
• Bardağından su içebilir.
• İstediği bir nesneyi işaretle gösterebilir.
• Vücudundaki bir yeri parmağı ile gösterebilir.
• Karalama yapabilir.
• Giysisinin bir bölümünü çıkartabilir.

13 Aylık Bebeğin Sosyal Gelişimi

• İsteklerini belirtmek için ağlamanın dışında da yollar kullanabilir.
• Yavaş yavaş çevresindeki kişilerin yaptıklarını taklit etmeye başlayabilir.
• Söylediğin pek çok şeyi anlayabilir ve ona göre hareket edebilir. Evet-hayır kavramlarını tam olarak anlayabilir.

Yaş dönümlerine göre çocuklarda bilişsel gelişim özelliklerini öğren!

13 Aylık Bebeğin Dil Gelişimi

• Anlaşılabilir sözcükler söyleyebilir.
• En az 1-2 kelime öğrenebilir.
• Bazı kavramlara isimler takabilir. Örneğin “ba” hecesi onun için biberon, “da” hecesi “Onu bana ver!” demek olabilir.

Bu yazımız da dikkatini çekebilir: Çocuklar Ne Zaman Konuşur?

Not: Her bebeğin gelişimi farklıdır ve bu yüzden bu gelişim aşamalarına biraz daha geç ulaşabilir. Eğer endişelendiğin bir konu varsa doktoruna danışmanı öneririz. Ayrıca bebeğin prematüre doğduysa diğer bebeklerden biraz daha geç gelişeceğini bilmelisin.

13 Aylık Bebeğin Gelişimi İçin Neler Yapılır?

• Tekrarlar bebeğinin hayatını oldukça kolaylaştırır. Bu yüzden rutin oluşturmak ve günlük aktiviteleri buna göre yapmak yararlı olabilir. Özellikle bebeklerde dil gelişimi tekrarlarla çok daha iyi şekillenir.

Bu yazıdan da bilgi alabilirsin: Yaşlara Göre Çocuklarda Dil Gelişimini Desteklemenin Yolları

• Yürümeye yeni başlayan bebeğine itmeli yürüme yardımcıları verebilirsin. Bu sayede hem eğlenir hem de yürüme becerisini geliştirir. Bu arada belirtelim, bazı uzmanlar yürüteç ve yürüme yardımcılarının çok da faydalı olmadığını düşünüyor.

Daha fazla bilgi için yazımıza bakabilirsin: Tüm Çeşitleri ile Yürüteç Hakkında Merak Ettiğin Her Şey

• 13 aylık bebeğim yürümüyor!diye korkmana gerek yok! Aslında bebeğinin yürümesi 18. ayı bile bulabilir. Her bebeğin kendine göre bir ritmi var. Ama yine de için rahat etmiyorsa çocuk doktoruna danışmanı öneririz. Evde yapabileceğin bazı basit fiziksel destekler ve masajlar çok işine yarayabilir.

  İlk Büyük Mücadele: Emekleme ve Yürüme

• Bebeğin her şeyi keşfetmek istediği bir dönemde. Bu yüzden ev içerisinde çok hareketli olabilir. Yerde bir şeylerin olması, masa ve sehpa köşeleri gibi sivri yerler onun için tehlike yaratabilir. Bu yüzden ev ortamını güvenli bir hale getirmelisin ve büyükçe bir odayı oyun odası olarak ayırıp daha özgür hareket etmesini sağlayabilirsin.

Neler lazımmış, öğren: Her Bebekli Evde Olması Gereken 8 Güvenlik Ürünü

• Onu çok farklı ortamlarla tanıştır. Bu bir hayvanat bahçesi, otobüsle yolculuk hatta bir süpermarket gezintisi olabilir. Her şey ama her şey ilgisini çekebilir. Lafı geçmişken bakalım: Çocuğunu Hayvanlarla Tanıştırmak için Türkiye'de Gidebileceğin 10 Hayvanat Bahçesi!
• Neden-sonuç ilişkisine bu aralar epey kafa yormaya başlamış olabilir. Buna yönelik pek çok oyun üretebilirsin. Örneğin, bir sopayla farklı materyallere vurabilirsin. Hepsinden farklı bir sesin geldiğini anlayacaktır.
• Bebeğin söylediğin pek çok kelimeyi, cümleyi anlayabildiği için günlük aktiviteleriniz sırasında onunla devamlı konuşabilirsin. “Çok mu acıktın? Aaa yemek saatin de gelmiş. Hemen mama sandalyesine oturabilirsin.” gibi cümlelerini anlayabildiğini, verdiği tepkilerle fark edeceksin.

13 Aylık Bebek Oyunları ve Oyuncakları

Bu dönemde bebeğin yeni bilgiler öğrenmeye çok açık! Bu yönünü destekleyecek eğitici oyuncaklar edinmeye başlamalısın. Ayrıca yukarıda da bahsettiğimiz gibi neden-sonuç ilişkisi kurmaya başladı. Bu doğrultuda aşağıdaki oyuncaklarla oynaması faydalı olacaktır:

• Parçaları takıp çıkarılabilen geometrik şekilli kutular.
• İç içe geçirilebilen kaplar.
• Çekmeli oyuncaklar.
• Büyük parçalı, renkli ahşap yapbozlar.

Çocuğun İçin Eğlencenin En Doğal Hali Ahşap Oyuncaklar

• Yumuşak toplar.

İşin ehlinden tavsiyeler al: Prof. Dr. Haluk Yavuzer’den İlk 6 Yılda 20 Oyuncak Önerisi

Artık bebeğinin seninle birlikte yapacağı etkinliklere de ihtiyacı var. Bakalım 13 aylık bebekle oynanabilecek oyunlar nasıl olmalı?

• Ona bol bol kitap okuyabilir ve şarkı söyleyebilirsin.
• Onunla sürekli konuşabilir ve onun da sana tepki vermesini sağlayabilirsin.
• Oyuncak toplama yarışı yapabilirsin.
• Farklı renklerdeki oyuncakları alıp renkleri tekrar ederek aklına kazınmasını sağlayabilirsin.
• Bir oyuncağı kolayca bulacağı bir yere sakla ve onu yönlendirerek oyuncağa ulaşmasını sağlayabilirsin.

13 aylık bebek aktivitelerini çoğaltalım: Çocuk Gelişimi İçin En Az Mama Kadar Önemli Eğitici Oyunlar

13 Aylık Bebeğin Beslenmesi

Bebeğinin iştahı bu ay itibariyle biraz azalmış olabilir. Bu, seni çok endişelendirmesin. Çünkü;

• Bebeğin artık bağımsız bir birey olma yolunda ilerliyor. Yürümeye başlaması ile bu duygusu gelişmeye başladı. Sadece yemek yeme konusunda da değil, tüm günlük aktivitelerde bu bağımsızlık duygusunun gittikçe arttığını fark edeceksin.
• Özellikle kahvaltıya ilgisiz olduğunu görebilirsin. Çünkü uyandığında ilk olarak oyuna başlamak isteyebilir.

13 aylık bebek kahvaltısı için önerilere bu yazıdan alabilirsin: Çocuk Kahvaltısı İçin Sağlıklı ve Neşeli Tarifler

• Artık bebeğinin büyümesi ilk yıldaki gibi hızlı değil. Dolayısıyla kalori ihtiyacı da ilk yıldan daha az durumda.

• Bebeğinin günlük hayatında büyük değişimler başlamış olabilir. Devamlı yürüyor, eğiliyor, kalkıyor, yerden bir şeyler alıyor, yani yeni şeyler keşfediyor. Dolayısıyla yemek yemek onu çok heyecanlandırmıyor olabilir.

• Bebeğin artık günde pek çok kez kendisine yemek sunulduğunun farkında olabilir. “Şimdi yemezsem sonra da yiyebilirim.” diyor kısaca.

Tüm bunlar seni endişelendiriyor olabilir. Ama onu yemesi için zorlamak daha büyük problemlere neden olacak. Bu yüzden kilo vermediği ve halsizleşmediği sürece korkmana gerek yok. Bebeğin kendi ihtiyacı olduğu kadar besleniyor demektir.

Bu önerilere bakabilirsin: İştahsız Çocukların Kalbini ve Midesini Fethetmenin Yolları

13 aylık bebek beslenme menüsünü ise,

• 4 porsiyon protein,
• 4 porsiyon kalsiyum,
• En az 2 porsiyon C vitamini,
• En az 2 porsiyon yeşil yapraklı ve sarı sebze-meyve,
• En az 6 porsiyon tahıl,
• Bir miktar demir içeren besinlerle şekillendirmelisin.

13 aylık bebek yemekleri arıyorsan seni bu yazıya alalım: 12-18 Aylık Bıcırıklara Enerji Katacak Çocuk Yemekleri

13 aylık bebek neden emmek istemez?

Ek gıdalar dışında emzirme de bir probleme dönüşmüşse “13 aylık bebek neden emmek istemez?” diye soruyor olabilirsin. Bunun nedeni, hem gereken besin maddelerini hem de açlık duygusunu ek gıdalarla karşılıyor olmasıdır. Merak etme, bebeğinin şu süreçte emzirmeyi bırakmasının gelişmesi üzerinde çok ciddi bir etkisi yok.

13 Aylık Bebeğin Gece Beslenmesi

Artık bebeğinin geceleri uyanmadığını, uyansa da beslenmeye ihtiyaç duymadığını tahmin ediyoruz. Eğer bu rutin hala devam ediyorsa bilmelisin ki 13 aylık bebek, gece beslenmesine hiç ihtiyaç duymaz. Bu sadece bir alışkanlıktır, kendi kendine uykuya dalmasını öğrenmesi gerekir.

Bu arada bazı şartlar yüzünden artık memeyi kesmen gerekiyor olabilir. Nasıl yapacağını bilmiyorsan bu yazıya bakmalısın: İlk Büyük Ayrılık: Bebeği Sütten Kesmek

13 Aylık Bebeğin Uyku Düzeni

13 Aylık Bebek Kaç Saat Uyur?

13 aylık bebekler genelde günde iki kez (biri sabah saatlerinde ve biri öğleden sonra olmak üzere) birer saat gündüz uykusuna ihtiyaç duyar. Ama bazen bu uykular 15 dakika bile sürebilir. Bu, bebeğinin yeterince dinlenmediği anlamına gelmez. Ayrıca iki kere birer saatlik uykular yerine, bir kere iki saatlik uyku çekebilir. Bu da normal kabul edilir. Geceleri ise bebeğin kesintisiz olarak yaklaşık 11 saat uyur. Ama haberin olsun, 13 aylık bebeğin uyku saatleri gün içindeki faaliyetine göre artıp azalabilir.

Uzmanımızın tavsiyelerine de göz at: Pedagog Tansu Oskay'dan Ağlatmadan Uyku Eğitimi İpuçları

Bir Uyku Rutini Nasıl Oluşturulur?

13 aylık bebeğinin uykusu çok düzensizse bu durum onun karakterine de yansır. Düzensiz ve yetersiz uyku çeken bebekler çok daha yaramaz, hareketli, huzursuz ve isyankar olabilirler. Bu sorunları ortadan kaldırmak ve bebeğinin uykusunu düzene sokmak için şu yöntemleri deneyebilirsin:

• Her güne aynı saatte başlayın.
• Her günü aynı saatte bitirin.
• Hareketliliğine rağmen çok yorulmamasını sağlamalısın.
• Uykuya uygun bir ortam oluşturmalısın.
• Ayrılma korkusu olabileceği için uykuya dalmak üzereyken senin onu terk edeceğini düşünmemesi için yanına tişört, kazak ya da şal gibi kendi eşyalarından birini bırakabilirsin.

Endişe Etmene Gerek Yok: Bebeklerde Ayrılık Korkusu ve Başa Çıkma Yöntemleri!

Mutlaka Bilmen Gerekenler

Bebeğinin Konuşmasını Sağlamak İçin Neler Yapabilirsin?

Dil, herkes için çok önemli. Bir çocuk için ise dil sadece sosyalleşme ve iletişimi değil; aynı zamanda düşünmeyi de sağlar.

Bazı bebekler önce dillerini geliştirmeye yoğunlaşabilirler. Başından itibaren etrafındaki kişilerle ilgilenir, sosyalleşir ve etkileşime geçerler. Sonucunda da doğal olarak konuşmaya daha erken başlarlar.

Bazıları için ise fiziksel aktiviteler her şeydir. Devamlı fiziksel becerilerine odaklanırlar. Tırmanırlar, koşarlar, kendilerini yukarı çekerler. Bu bebekler de konuşma becerilerine daha sonra vakit ayırırlar.

Bebeğin hangi sınıfa girerse girsin, yardım aldığında çok daha çabuk konuşur. Yukarıda da bahsettik, bebeğin bu aylarda en az 2 tane anlamlı kelime söylemeli. Eğer henüz böyle bir girişimi yok ya da çok yavaş ilerliyorsa 13 aylık bebek dil gelişimi için şu tavsiyeleri uygulayabilirsin:

• Birlikte yaptığınız her aktivite sonrasında o aktiviteyle ilgili bir şeyler anlat. Mesela o gün süpermarkete gittiyseniz orada gördükleriyle alakalı sohbet edebilirsin. “Marketteki arabayı hatırlıyor musun?” gibi. Daha sonra evde varsa anne ve çocuğun birlikte alışverişinin anlatıldığı bir kitabı da okuyabilirsin. Orada gördükleriyle kitaptakileri eşleştirir.

• Bilmelisin ki çocuk, dili anlarsa konuşur. Anlaması için de tekrar tekrar duyması gerekir. Anlamadığını düşünüp konuşmaktan vazgeçme, hep konuş. Her şeyi anlat. Nasıl yemek yaptığını, altını nasıl değiştirdiğini, dışarı çıktığınızda gördüklerini anlat. Her şeyi isimlendir. Çok işe yarayacak, hiç şüphen olmasın.
• Ayrıca basit bir dille konuşmak da daha kolay anlamasına yardımcı olur. Ama tabii ki bebekçe değil!
• Kitapların dil gelişiminde oldukça etkili olduğunu unutma. Büyük resimli kitaplardan yavaş yavaş basit hikayelere geç. Aynı kitabı pek çok kez okumaya hazırlan. Çünkü bu yaş çocukları aynı kitabı defalarca ama defalarca okutmaya bayılır.

Daha fazla bilgi için: Bebeğine Kitap Okumanın Faydaları ve İncelikleri

• Şarkı söylemeye ne dersin? Çocuklar müziğe bayılır. Anahtarımız hep “tekrar”, unutma. Yani sürekli aynı şarkıyı söyleyebilirsin. Müziğe eşlik eden hareketler yapmanın da dil gelişimine katkısı var. Örneğin; “Ördek vak vak yapıyor!” derken tek elinin parmaklarını açıp kapatman, onun vak vak hareketi olduğunu anlamasını sağlar.
• Bir şey söylemeye çalışıyorsa onu destekle. Mesela kedi yerine tedi diyorsa, “Evet kedi, çok güzel!” gibi onu destekleyici cümleler kur.

Böyle bir sorun da var, haberin olsun: Çocuklarda Motor Konuşma Bozukluğu: Apraksi

Oyun Ablasına İhtiyaç Duyuyor musun?

Annelerin en büyük sıkıntılarından biri bebekleri ile ilgilenmek ve onların ihtiyaçlarına cevap verebilmek için kendilerine zaman ayıramamaları! Diyelim ki bebeğinin bakımı için annen destek oluyor, sen de çalışma hayatına geri döndün. Bu durumda kendine ayırabileceğin sadece hafta sonların var.

Ama zaten hafta içi destek aldığın için annenden hafta sonları da yardım bekleyemiyorsun. Belki de çalışmayan bir annesin ama tüm gün bebeğinle ilgileniyorsun ve çok yoruluyorsun. Dolayısıyla bebeğin olduğunda uyumaktan başka hiçbir şey düşünemiyorsun, bir arkadaşınla bile zaman geçiremiyorsun.

Böyle durumlarda sana tavsiyemiz oyun ablalarından ya da haftanın belirli günlerinde çocuk bakıcılarından yardım alman olacak. Haftada sadece birkaç saat bile sana yeter de artar!

Üstelik bebeğin, eğitimli bir oyun ablası ile hem eğlenecek hem de öğrenecek. Çocuk bakıcısı hizmeti veren firmalar bu konuda sana yardımcı olacaklar!

Doğru Ayakkabı Seçimi Nasıl Olmalı?

Bebeğin yürümeye başladıysa artık ayakkabı seçimi konusu da gündeme gelir. 13 aylık bebek ayakkabısı seçmek kabul ediyoruz ki biraz yorucu. Ama aşağıdaki önerilerimize dikkat edersen işin daha kolaylaşacak.

• Ayakkabıyı kesinlikle bebeğine denettikten sonra al, bu alışverişe tek başına çıkma.

• Daha eğlenceli bir süreç olması için bebeğinin karnının tok olmasına dikkat et.

• Bebeğin uykusunu iyi almış olsun ki huzursuzlanmasın.

• Alışveriş için mümkün olduğunca dükkanların boş olduğu saatleri tercih et. Hafta içi ve sabah saatleri iyi olabilir.

• Yanına bebeğini oyalayabilecek oyuncak gibi şeyler al.

• Bebeğinin ayağındaki çorapların doğru kalınlıkta olsun. Hep kullandıklarından daha ince ya da daha kalın olmasın.

• Ayakkabıları iki ayağına da giydir.

• Ayakkabı denemelerini yaparken çocuğunu oturtma.

• Satış görevlilerinden destek al.

• Ayakkabı bebeğinin ayağındayken ucuna bastır. Bir parmak kadar boşluk varsa uzunluğu iyi demektir. Ayakkabının topuk kısmına serçe parmağını sok. Parmağını sokamıyorsan ayakkabı küçük demektir.

• Yine serçe parmağın çok rahat hareket ediyorsa boldur. Ayakkabının kenarlarında elini gezdirdiğinde bebeğinin parmaklarını hissediyorsan da dardır.

• Bebeğinin ayakları ne de olsa çabuk büyüyecek diye gereğinden büyük ayakkabılar alma. Bebeğinin ayakları su toplar ve yürümesi zorlaşır.

• Çocuktan çocuğa değişiklik gösterse de ortalama olarak 3-4 ayda bir ayakkabıları yenilemen gerekir, unutma.

Bu arada, 13 aylık bebek ayak numarası 21 ya da 22 numara olup uzunluğu yaklaşık 14 cm'dir. Ayak uzunluğunu doğru ölçmek için beyaz bir kağıda bebeğinin ayağını bastırıp kurşun kalemle çevresini çizebilirsin. Bu eski yöntem her zaman işe yarar!

Bir de hatırlatalım, şimdilik evde yürüme alıştırması yaparken ayakkabı giydirmene gerek yok! Bebeğinin ev içerisinde çıplak ayakla ya da çorapla yürümesi daha faydalı olacak.

Konuyla alakalı diğer bilgiler için: Hangisini Almalısın: Bebek Ayakkabısı Seçim Rehberi

Ayak Parmaklarının İçe Dönük Olması (Güvercin Parmakları)

Bebeğin yürüme alıştırmaları yaparken parmaklarının içe dönük olduğunu fark edebilirsin. Bu, genellikle çok önemli bir sorun yaratmaz ve kendiliğinden düzelir. Eğer bu durum;

• İlerleyen aylarda düzelme göstermiyorsa,
• Bebeğinin yürümesini zorlaştırıyorsa,
• Yattığında görünümü düzelmiyorsa,
• Ayaklarına alttan bakıldığında yarım ay görünümündeyse bir ortopedi uzmanına danışmanı öneririz.

Bebek Yatağı Nasıl Olmalı?

Bebeğinin çocukluk çağına yavaş yavaş geçtiği bu dönemde, artık eski yatağında yatması biraz zorlaşabilir. Şimdilerde bebeğinin hareketliliğine ve gelişim özelliklerine uygun bir yatağa ihtiyacı olabilir.

Dikkat etmen gerekenleri öğren: Deliksiz Bir Uyku İçin İdeal Bebek Yatağı Nasıl Seçilir?

13 Aylık Bebeğin Aşı Takvimi

Bebeğin geçen ay suçiçeği aşısı olduysa, bu ay başka bir aşı olması gerekmez. (Bazı doktorlar suçiçeğini, kızamık karmasından 1-1.5 ay sonra yapabilir.)

Eğer bebeğine 9. ayında meningokok aşısı yapıldıysa 12-13. ayda 2. dozu da yapılmalı.

Ayrıntılı bilgi için: Ay Ay Bebek Aşı Takvimi: Bebeğinin Olması Gereken Aşılar Nelerdir?

Kaynaklar:

Çocuğunuz Büyürken Sizi Neler Bekler?-Arlene Eisenberg/Heidi Murkoff/Sandee E. Hathaway

Bebek ve Küçük Çocuk Bakımı-Steven P. Shelov/Tanya Remer Altmann

Kaynakçamıza ve Uzmanlarımıza Göz At

İçerik ekibimizin güvenilir kaynaklara başvurarak oluşturduğu Ay Ay Bebek Gelişimi sayfalarımızın yayına hazırlanmasında katkıda bulunan ve Anneysen.com'a destek olan tüm uzmanlarımıza teşekkür ederiz.