2 yaş sendromu nedir?
2 yaşındaki çocukların tüm dünyayla güç savaşına girdiği, her şeye hayır dediği, söz dinlemediği, dengesiz, kararsız, olumsuz ve isyankar olduğu geçici bir dönem. Prof. Dr. Haluk Yavuzer, Çocuğun İlk 6 Yılı kitabında 2,5 yaş için böyle bir durumun geçerli olduğunu, bu zorlu dönemin "serkeşlik evresi" olarak nitelendirilebileceğini söylüyor.
2 yaş sendromu belirtileri nelerdir?
- Hırçınlık,
- Aniden girilen öfke nöbetleri,
- Her şeye "hayır" deme, kendi istediğini yaptırmak için çılgınca çabalama,
- Anlaşılmadığında çabucak sinirlenme, dürtüsel tepkiler verme,
- Söz dinlememe, aksine denilenlerin tersini yapma,
- Her şeyi ellemek isteme, aşırı hareketlilik,
- Her şeyi tek başına yapmak isteme,
- Bazen kriz şeklinde ağlama, başı duvara vurma, çeşitli yerlere/eşyalara vurma,
- Çevresindeki herkese karşı otorite kurma isteği iki yaş sendromu belirtilerindendir.
Uyku problemleri tüm çocukluk çağı boyunca farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Özellikle 2 yaş sendromu uyku sorununa yol açabilir.
Detaylar burada: 2 Yaş Uyku Sorunlarına Neden Olan 9 Durum
2yaş sendromu ne zaman başlar?
Her çocuğun gelişimi kendine özgüdür. Fakat "iki yaş sendromu" olarak adlandırılmasının sebebi, yaklaşık 2 yaşındaki çocukların böyle bir zorlu dönem geçirmesi. Çoğunlukla 2,5 yaşında zirveye çıkar. 1,5 yaşında bazı belirtileri başlayabilir.
İki yaş sendromu nedenleri
Çocuğunun yaşadığı dengesizliği ve kararsızlığı şımarıklık olarak değerlendirmez, nedenlerinden haberdar olursan ona karşı daha şefkatli davranabilirsin:
- Bu dönem, sinir sisteminin gelişmesinde bir ara evre, henüz taşlar yerine oturmadı yani.
- 2,5 yaşındaki çocukların dengesi tam değildir, kas-motor mekanizması henüz mükkemmelleşmemiştir. Seçme yeteneğine yeterince sahip olmadığından iki olanağı birden tercih eder, kafası karışıktır.
- Günlük gerilimlerin etkisiyle korkulu rüya görerek sıkça uyandıkları bir dönem. Çalkalanan ruh hallerinin arkasında bu durumun da etkisi büyük.
- 2-3 yaşındaki bir çocuğun beyni, bir yetişkinin beyninden 2 kat daha aktiftir. Problemlere yol açabilen merak duygusunun ve durdurak bilmeden sorduğu soruların arkasında hıphızlı çalışan bir beyin var yani.
- "Ben" duygusu geliştiği için her fırsatta sana sevdiği ve sevmediği şeyleri söylemek ister. Artan kelime haznesi de devreye girince susmak bilmeyen bir çocuk oluyor haliyle karşında.
- Bağımsızlığı arttıkça senden ayrı olduğunu hisseder. İsteklerini ortaya koymaya çabalarken kendi başına adım atması korkutucu olabilir.
Çocuğuna çok iyi gelecek: Yaratıcı, Eğitici, Eğlenceli 2 Yaş Oyunları
2 yaş sendromunda nasıl davranmalı?
Geldik en kritik bölüme. Öncelikle anlaman gereken şey, bu dönemin normal ve geçici olduğu. Bilişsel gelişimin duayenlerinden Psikolog Vygotsky'nin de dediği gibi çocuk gelişimi, krizler ve devrimler sürecidir. Büyümek, böyle zorlu dönemlerin yaşanmasıyla olur. Çocuğunun bağımsızlığına kavuşması, kendini ispat etmek istemesi, kendini tanıması hep iyi şeyler. Bu zorlu dönemi atlatması lazım ki kendine olan güveni gelişebilsin. O halde 2 yaşındaki çocuğa nasıl davranılır, birlikte bakalım.
- "Anneyle böyle konuşulmaz!" denecek zaman değil. Çocuğunun bu olumsuz davranışlarını görmezden gel, onu idare et, bir süre ilgisiz kal, tartışmaya girme.
- Çocuğun "Git buradan!" diyorsa bunun altında başka neler olduğunu düşün, hemen sinirlenme. Aslında senin ona daha yakın olmanı bile istiyor olabilir. Bu konuda ona yardımcı olmadığın için engellenmiş hissediyor olabilir. "Sanırım az önce meşgul olduğum için bana kızdın. Seninle oynamamı ister misin?" diyebilirsin. Bu sayede çocuğun bir dahaki sefer kendini ifade etmek için gerekli olan kelimeleri öğrenmiş olur.
- Çocuğun sinirlendiğinde onun dikkatini oyuncağa ya da başka bir şeye yöneltebilirsin.
- 2 yaş sendromu yaşayan anneler bu durumla nasıl başa çıkacaklarını şaşırabiliyorlar. Öfke krizi geçirirken, sinirden deliye dönerken nefesini yut, sakin kal, cevap verme. Ona böyle yapmaması gerektiğini anlatma, kriz halindeyken anlamayacağı gibi tansiyon daha da yükselir.
- "Aman düşersin, yapma kırarsın!" gibi cümleleri bu dönemde sakın kullanma. Karşında patlamaya hazır bir enerji ve öfke topu var! Çatışmadan başından itibaren uzak durmak, hayatı kolaylaştırır.
- İletişimin temel ilkelerini uygula: Tüm dikkatini ona yoğunlaştır. Göz kontağı kur. Kabul belirtisini beden dilinle pekiştir. Ona saygı duyduğunu göstermiş olacaksın böylece. Ciddi bir yüz ifadesiyle ona yaklaş, onu dinle. Kararlı bir ses tonuyla konuş.
- Çabalarını daima destekle. Hatalarını görmezlikten gel. Tüm başarılarını öv. Şımarır ve hatalarını söylemezsem öğrenemez diye endişelenme. Şu dönemde ihtiyacı olan şey, saygı görmek, kendi varlığını kabul ettirmek.
- "Sen bilirsin." demekten çekinme. Sen bilirsin demek, hem çocuğunun isteklerine ve itirazlarına saygı göstermeni sağlar hem de çocuğuna davranışlarının sorumluluğunu almayı öğretir.
- Oyunda paylaşmayı öğrenebilmesi için başkalarına bir şeyler vermesi gereken oyunlar kurgula.
- Aç ya da yorgun olduğunda özellikle sıkıcı gezintilerden uzak dur.
- Çocuğunun enerjisini atmasına fırsat yarat. Evde oyun alanları oluşturabilirsin.
- Bir yere gittiğinizde çocuğunun uslu durmasını istiyorsan öncesinde onu dışarıda koşuya çıkar.
- "Bugün kırmızı çorap mı, mavi çorap mı giyeceksin?" gibi sorular sorarak büyüdüğünü hissetmesini sağla.
- Küçük görevler verirsen kendisini önemli hisseder. Yemek yaparken sana yardım edebilir, çamaşırları katlarken kendininkileri gruplayabilir.
Bak, bir de bu var: 3 Yaş Sendromu Nedir? Nasıl Atlatılır?
2 yaş sendromu ne zaman biter?
Çocuğunun bu agresif tutumları genellikle 3 ila 4 yaş arasında son bulabilir. Bazen bu durumun 5 yaşın sonuna kadar sürdüğü de olabiliyor.
Onu da burada anlattık: Çocuklarda 4-5 Yaş Sendromu Nedir? Nasıl Başa Çıkılır?
