Öncelikler, Montessori yönteminin özelliklerine dair şunları söyleyebiliriz.
-
Çocuğun bağımsızlık kazanmasını sağlar.
-
Çocuğun kendi kendine çalışabilmesini teşvik eder.
-
Öğretmen müdahalesini azaltan eğitim materyallerinden yardım alır.
-
Çocuğun tüm günlük etkinliklerini olabildiğince az yardım alarak yapabilmesine olanak tanır.
Bu anlamda, Montessori yaklaşımı çocuğunun;
-
Yaratıcılık,
-
Problem çözme becerisi,
-
Muhakeme ve zaman yönetimi becerilerinin gelişmesine yardımcı olur.
Montessori yaklaşımına dair daha ayrıntılı bilgi için, Çocuğunu Özgürleştirecek Bir Eğitim Anlayışı ile Büyüt: 6 Soruda Montessori Eğitimi! adlı yazımızı inceleyebilirsin.
Montessori Evde Nasıl Uygulanır?
Peki, bu yöntem için, evde nasıl düzenlemeler yapabilir ve çocuğunla ev içinde kurduğun ilişkiyi nasıl düzenleyebilirsin? Bunun için, ilk başta Alternatif Eğitim üzerine çalışmaları bulunan, Montessori Eğitmeni Dr. Eylem Korkmaz'ın verdiği bilgileri seninle paylaşıyoruz. İşte Montessori evde uygulama yöntemleri!
-
Çocuk odasındaki raflar alçak olmalıdır. Eğer raflar alçak değilse çocuğun eşyaları olabilecek en alt raflara konmalıdır. Bu olanak da yoksa çocuğun üst raflara ulaşabilmesi için zemine teması sağlam olan bir tabure konulmalıdır.
-
Raflara konulan oyuncakların / materyallerin / nesnelerin sayısı sınırlı olmalıdır.
-
Çocuğun oyuncakları görebilmesi önemli olduğundan oyuncaklar kutuya / sepete konmamalıdır. Pek güzeller: Dağınıklığa Son: Kullanışlı ve Şirin 10 Oyuncak Sepeti
-
Çocuğun taşıyabileceği boyutta birkaç kitap olmalıdır.
-
Duvarlara asılan nesneler çocuğun göz hizasında olmalıdır.
-
Çocuğun odası/kullandığı alan olabildiğince düzenli ve sade olmalıdır.
-
Çocuğun dolabındaki kıyafetlerin sayısı sınırlı olmalıdır. Böylece çocuk ne giyebileceğini seçebilir.
-
Giysi dolabına çocuğun giymesine izin verilmeyecek kıyafetler konmamalıdır.
-
Yürümeye başlayan çocuğun elektrik düğmelerine ulaşması ve kapıları açabilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Miniğini ev kazalarından koru: Her Bebekli Evde Olması Gereken 8 Güvenlik Ürünü
-
Bağımsız hareket etmeye başlayan çocuk için lavabonun, çeşmenin, tuvaletin ulaşılabilir olması için ek önlemler alınmalıdır. Eğer tabure ile dahi lavaboya ulaşması mümkün değilse, bir leğen ve su ile kendi temizliğini başka bir alanda yapması sağlanmalıdır.
-
Çocuğun gerçek nesneleri keşfetmesi oyuncaklarla engellenmemelidir. Örneğin gerçek bir tabak, fincan, kaşık yerine oyuncaklarını kullanmasına gerek yoktur.
-
Çocuğun alt bezi sürekli aynı yerde değiştirilmelidir.
-
Çocuğun yatağı, uyandığında ebeveyn yardımı olmadan bağımsızca hareket edebileceği bir yatak olmalıdır.
-
Çocuğun masada ya da yerde çalışması için alanlar yaratılmalıdır. Sınırlı alanda çalışma alışkanlığı kazanması için çalışma matları/kilimleri kullanılabilir.
-
6 yaşına kadar çocuğun çevresindeki eşyaların yeri olabildiğince sabit tutulmalıdır. Çocuğun çevresini keşfettiği bu dönemde, eşyaların yerinin sürekli değişmesi keşif sürecini zorlaştıracaktır.
-
Plastik oyuncaklardan kaçınılmalı, duyulara hitap eden ahşap oyuncaklar tercih edilmelidir. Burada anlattık: Çocuğun İçin Eğlencenin En Doğal Hali Ahşap Oyuncaklar
-
Çocuğun kazanması istenilen dil, onunla konuşurken de doğru bir gramatik yapı ile kullanılmalıdır.
-
Yemek saatlerine çocuk, aile ile birlikte katılmalıdır. Yemeğin servisi yetişkine nasıl yapılıyorsa çocuğa da aynı özenle yapılmalıdır.
-
Küçük çocuğun ulaşabileceği bir dolapta, çocuk ve arkadaşlarının kullanabileceği tabak, kaşık vs. bulunmalıdır.
-
Çocuğa vermek istenilen yemek miktarı sınırlıysa, o miktarı alacak boyutta kaplar kullanılmalıdır.
-
Çocuklar yemek ve tuvalet saatleri konusunda zorlanmamalıdır.
-
Evde ve ev dışında çocuğun hızına uygun hareket edilmelidir. Bu nedenle hareket bağımsızlığı olan çocuklar için çocuk arabası gibi araçların olabildiğince az kullanılması önerilmektedir.
-
Hareket bağımsızlığı olmayan çocuklar için çocuk arabasında ya da ana kucağında yatarken çevreyi algılamasına izin vermek önemlidir. Bu ise, çocuk arabasının çok hızlı itilmemesi yoluyla çevreyi görmesine izin verilmesi ile mümkün olabilir. Ana kucağında ise, ana kucağının eğiminin ve konumunun ayarlanarak, çevresini keşfetmesine olanak sağlayarak gerçekleştirilebilir.
-
Evde çocuğa zarar verileceği düşünülen nesnelerin ortadan kaldırılması ya da çocuğa zarar vermeyecek şekilde yeniden düzenlenmesi gerekmektedir.
-
Mümkünse, çocuğun bakımını üstlendiği canlılar bulunmalıdır. Ancak bu canlılar seçilirken onların özgürlüğünün de insanların özgürlüğü gibi önemli olduğu ve hiçbir canlının özgürlüğünü engellemeye hakkımız olmadığı dikkate alınmalıdır.
Bir öneri de bizden: Bebeğinle birlikte evcil hayvan yetiştirmeye dair aklına takılan sorular için, Evcil Hayvanların Bebeklere Etkileri: Bebeğini Evcil Hayvanla Birlikte Büyütmeye Dair Merak Ettiğin Her Şey! adlı yazımıza bakabilirsin.
Uzman Psikolog Yegan Sasık ise, Montessori ev uygulamaları için şu tavsiyelerde bulunuyor:
-
Çocuğa sunulacak etkinliklerin 'gerçek objeler' eşliğinde olmasıdır.
-
Montessori ve diğer eğitim sistemleri hakkında bilgi edinin.
-
İnsan canlısı gelişim dönem özellikleri hakkında ayrıntılı bilgi edinin. Bu size, çocuğunuzun yaşa bağlı ihtiyaçları ve zevk-merakları hakkında ipucu sağlayacaktır.
-
Çocuğunuzu, onu rahatsız etmeden gözlemleyin. Onu tanımaya çalışın. Adem Güneş Uyarıyor: Çocuğuna Karşı Davranışlarının Kökeninde Kendi Çocukluğun Var!
-
Çocuğunuzun iyi uyuduğundan emin olun.
-
Cezadan kaçının.
-
Çocuğunuza ait bir kütüphane oluşturun.
-
Okula zamanında götürün ve zamanında okuldan çocuğunuzu alın.
-
Çocuğunuzun,yaş seviyesi müsaade ettiğince öz bakım ihtiyaçlarını karşılamasını sağlayın.
-
Mümkün ise çocuğunuz ile birlikte bir bitki ve/veya hayvan yetiştirin.
-
Mümkün olduğunca TV ve teknolojik ürün kullanımına dair kısıtlamalarınız olsun. Fakat, bu ürünlerden mahrum kaldığı saatler için eğlenceli alternatifler oluşturmayı da ihmal etmeyin.
-
Uykuya geçiş ritüeliniz sevgi dolu olsun.
-
Kitap okuyun, çocuğunuzu ancak böylelikle okumaya teşvik edebilirsiniz.
Yeni Bir Öneri Daha! Bebeğine uyumadan önce okuyabileceğin kitaplara dair örnekler verdiğimiz Bebeğin Bu Kitaplarla Uykuya Dalsın: Uyku Öncesinde Okuyabileceğin 10 Bebek Kitabı Önerisi! yazımızı okuyabilirsin.
