Tuvalet eğitimine ne zaman başlanmalı?
Pek çok tuvalet eğitim kitabında yazan ve uzmanların büyük bir kısmı tarafından kabul edilen geleneksel inanç, çocuklara iki yaşından önce tuvaletlerini tuvalete yapmalarının öğretilemeyeceği yönünde. Hatta bir kısım, çocuğun bunu 3 yaşına kadar öğrenemeyeceğini savunuyor.
Halbuki bazı bebeklerin erken ya da geç yürümeye ve konuşmaya başlaması gibi, bazı bebekler de erken yaşta tuvalet eğitimi için hazır olabilirler.
Çoğu uzman, ebeveynlere çocuklarının hazır olduklarına dair işaretleri beklemelerini önerse de Tracy Hogg böyle düşünmüyor. Dokuz ayda tuvalete gitmeyi bebeğinin günlük rutini haline getirebilirsin.
Zamanlama çok önemli: Doğru Zamanı Kaçırma: Tuvalet Eğitimi Hangi Aylarda Verilmeli?
Tuvalet eğitiminde senin rolün ne?
Çocuk merkezli yaklaşımda çocuğun hislerinin ön plana alınıp, kendi kendine hazır olduğunu anlaması fikri benimsenmiş olsa da asıl yapılması gereken, çocuğa rehberlik etmek. Çocuğu eğitime iki veya iki buçuk yaşında başlatmanın geç kalınmış bir başlangıç olduğunu söylüyor Tracy Hogg.
Çocuklarda 2 yaş, miniklerin olumsuzlama davranışlarının geliştiği bir dönem. Bu evrede her şeyi kendi istediği şekilde yapma eğiliminde olduğu için kolaylıkla kontrolü elinden kaçırabilirsin. Çocuğunu gözlemlemeye ve ona ipuçları vermeye dayalı bir yöntem benimsemen gerekiyor.
En zorlu geçiş dönemi hakkında tecrübelen: Mini Mini Birken Korkunç İki Oldu: Çocuklarda 2 Yaş Sendromu
Tracy Hogg, küçücük bir bebeği kovaya tutma, klozete oturtma gibi eylemleri akla yatkın bulmadığını söylüyor. Aynı şekilde çocuğun sürecin biraz farkında olması, kendini denetleyebilme becerisine sahip olması ve midesinin biraz dolu olması gerektiğine inanıyor. Bir bebek kendi kendine oturmaya başlamadan önce onu tuvalete oturtmaya çalışmanın da erken olduğunu belirtiyor.
Bunları mutlaka öğren: Tuvalet Eğitimi Hakkında Bilmek İstediğin Her Şey!
Tuvalet eğitimine nasıl başlamalısın?
Erken tuvalet eğitimine bebeğinin 9 aylık olduğu dönemde, kendi kendine sağlam ve rahat bir şekilde oturmaya başladığında başlayabileceğini söylüyor Tracy Hogg. Günümüzde tuvalet eğitiminde geleneksel inancın çok yaygın olması nedeniyle ebeveynler çocuklarının kendi gözlemlerini ve bilgilerini göz ardı ediyorlar. Bununla ilgili bir örnek anlatıyor Tracy Hogg.
On beş aylık kızı olan bir anne, bebeği uzun süredir tuvalete oturma isteği gösterdiği için iki ay boyunca kızını oturağa oturtmuş. Bebek çoğu zaman bir şey olmasa da arada sırada çişini yapmış. Enteresan olansa bebeğin gün içinde annesine yeni bezler getirmeye başlaması. Bunları yerde düzleştirip, üzerlerine yatıyormuş.
Anne önce bunu komik bulup bir şey düşünmeden geçiştirmiş. Sonra kızının bunu yapmasını engelleyemeyince bunu bir espri olarak kabul etmiş ve işine devam etmiş. Meğer bebek kakasını yapıyormuş!
Bu durum 6 gün boyunca devam edince annesi kızına “Kakan var mı?” diye sormuş. Bebeği de “evet” ya da “çiş” diye cevap vermiş. Ayrıca altı temiz ve kuru olduğu zamanlarda da annesine hiç yeni bez getirmemiş. Anne bu durum karşısında henüz çok erken olduğunu düşündüğü için bebeğinin tuvalet eğitimine hazır olup olmadığı konusunda emin olamamış.
Bebeğine gereken dikkati ver!
Tracy Hogg tam da bu noktada annenin, tüm işaretler ortada olmasına rağmen kendi çocuğuna gereken dikkati vermediğini söylüyor. Bebek, fiziksel hisleriyle nasıl bağlantı kuracağı konusunda yardıma ihtiyaç duyuyor ve ona kimse yardım etmiyor. Açıklamalara ve örneklere ihtiyaç duyuyor. Sonuç olarak, bir çocuğun eğitime başlaması için hazır olduğuna dair tüm işaretleri vermesi gerektiği düşüncesinin tam bir saçmalık olduğunu söylüyor Tracy Hogg.
Şunu hiçbir zaman aklından çıkarma: Bebeğini tuvalete alıştırmak bir gecede sonuçlanabilecek bir olay değil. Bebeğin için nasıl yemeye ve aktiviteye zaman ayırıyorsan tuvalete gitmeye de zaman ayırman gerekiyor.
Bebeğini, bir şeyler yedikten veya içtikten yirmi dakika sonra tuvalete götür. Bu şekilde çocuğunu “E.A.S.Y.” rutinine, beslenme (Eat) vaktinden sonra tuvalet vaktini (Elimination: Tuvalete Gitme) eklemiş oluyorsun (E.E.A.S.Y). Yani sıralama şu şekilde: Beslen, tuvalete git, aktivite zamanı, uyku ve senin zamanın.
İşini garantiye al: Nedir, Nasıl Kullanılır, Hangilerini Öneriyoruz: 11 Maddede Alıştırma Külodu
Dokuz aydan on beş aya tuvalet eğitimi
Tuvalet eğitimi, öğretmekle ilgili değil; daha çok onu koşullandırmakla ilgili. Gelelim E.A.S.Y. yöntemiyle 9 aydan 15 aya tuvalet eğitimini nasıl vereceğine.
Bebeğini 9. ve 15. aylar arasında tuvalet eğitimine başlattığında, onun hazır olduğuna dair birtakım işaretler görebilirsin. Ama bunun tam tersi de olabilir. Bu bir sorun değil merak etme. Çocuğun kendi kendine oturabilecek kadar büyüdüyse, başlamak için hazır olduğunu söylüyor Tracy Hogg.
Neye ihtiyacın olacak?
- Tracy Hogg’un tercihi, bebeğin eğer klozetin üzerine oturtabileceğin durumdaysa çocuklar için hazırlanmış olan klozet adaptörlerinden yana. Böylelikle ek bir geçiş adımını atlayabilirsin.
- Bu yaş aralığında çocuklar ebeveynlerini sevindirmek ve bir şeyler yapmak için çok istekli olduklarından, adaptörün yanı sıra küçük bir ayak taburesi alman iyi olur (Kendini güvende hissetmesini ve kakasını yaparken kolaylık sağlıyor.).
- Çocuğun bu aylarda tırmanma ve inme koordinasyonuna sahip olmadığı için senin yardımına ihtiyaç duyar. Onun tuvalet alışkanlıklarını not etmek için kendine bir not defteri almanda fayda var. Bolca sabıra ihtiyaç duyacağın bu dönemde üzerinde taşıyacağın bu yükün bilinciyle plana sadık kalmaya çalış.
Tuvalet eğitiminde ihtiyaç duyacağın her şey burada: Bebeğine Tuvalet Eğitimi Verirken En Çok İhtiyaç Duyacağın Tuvalet Eğitimi Gereçleri!
Nasıl hazırlanacak?
Erken yaşta başladığın tuvalet eğitimi, bebeğini ve onun rutinini dikkatle gözlemlemeni gerektiriyor. Bebekler ikiden fazla şeye aynı anda yoğunlaşamıyorlar. İşaretleri görmek için senin gözlerini iyi açman gerek.
Örneğin bebeğin henüz yürümüyorsa, tuvaletini yaparken yüzüne komik bir ifade gelebilir. Suratını ekşitip, homurdanabilir. Yürümeye başladıysa, kakasını yaptığında bir köşeye ya da bir koltuğun arkasına saklanabilir. Bezini alıp içinde içine bir göz atmak ya da içine elini sokarak ne olduğunu hissetmeye çalışabilir. Bunlar hep rastlayabileceğin işaretler.
Tracy Hogg 9 ay civarındaki bebeklerin çoğunun her gün hemen hemen aynı saatte kaka yaptıklarını söylüyor. Çişlerini ise çoğu zaman, sıvı aldıktan 20 ila 30 dakika sonra yapıyorlar. Bu bilgiyi de kendi gözlemlerine ekleyince çocuğunun ne zaman ve ne sıklıkta kendini rahatlattığını bilebilirsin.
Biliyorsun ki çocuklar taklit ederek öğrenirler. Anne-babaların yaptığı şeyi yapmaları onlar için büyük anlam taşır. Bu nedenle çocuğuna kendi tuvaletini nasıl yaptığını göstermekten çekinmemeni söylüyor Tracy Hogg. Her zaman mümkün olmasa da eş cinsiyetli ebeveynlerin çocuklarına örnek olması daha iyi bir fikir.
Plan yap!
- İlk haftalarda, çocuğun uyanır uyanmaz onu tuvalete oturt. Bunu sabah ritüelinin bir parçası yap. Uyandığında odasına gir, onu öp ve halini hatırını sorduktan sonra “Şimdi tuvalet vakti.” diyerek yatağından çıkar.
- Bebeğin gece bezini ıslatmış olsa da olmasa da sabah uyandığında onu klozetin üstünde sadece birkaç dakika oturt (5 dakikadan uzun sürmesin.).
- Onunla aynı göz hizasında olmak için çömel ya da tabureye otur.
- Çişini yaparsa bunu abartılı övgülerle ödüllendir. Ama bu sırada eylemin kendisine yorum yaptığından emin ol. Yani “Aferin sana.” demek yerine “Aferin çişini tuvalete yaptın.” de.
- Ona poposunu nasıl sileceğini göster. Özellikle kaka yaptıktan sonra silme işlemini senin yapman daha yerinde olur. Ama bunu ona açıkla ve denemesi için izin ver.
- Çişini yapmazsa onu tuvaletten al, yeni bir bez tak ve kahvaltısını ver.
- Sıvı aldıktan yirmi dakika sonra, çocuğunu tekrar tuvalete götür ve süreci yinele.
- Bunu yemeklerden sonra ve günün geri kalan kısmında bağırsak hareketleri olduğunu düşündüğün zamanlarda yapmaya devam et.
- Eğer tuvalet ziyaretlerini günlük rutininizin (E.E.A.S.Y.) bir parçası haline getirirsen gün içinde birçok kez banyoya gideceğiniz için, süreç çocuğuna oldukça doğal gelmeye başlayacak.
Tracy Hogg’un önerileri bu şekilde. Burada amaç, çocuğunun bedeniyle iletişime geçmesini sağlamak ve onun tuvalette oturmakla tuvaletini yapmak arasındaki ilişkiyi anlamasına yardımcı olmak. Onu ne kadar desteklersen, o kadar çabuk iyi sonuçlara ulaşırsın.
Tuvalet eğitimine bambaşka bir bakış açısı! Böyle bir şey duymuş muydun: 5 Kişilik Tipine Göre Çocuklarda Tuvalet Eğitimi Metotları
Kaynak: Bebek Bakım Sorunlarına Mucize Çözümler-Tracy Hogg & Melinda Blau
