Sosyal beceri nedir?
> Bireyin başkalarının davranışlarını anlamlandırabilmesi, yaşananlara uygun tepkiler verebilme yetisi ve bir ortamda toplumsal sorumluluklarını yerine getirecek şekilde öğrenilmiş davranışlar sergilemesi “sosyal beceri” olarak adlandırılıyor.
Çocuğun bu becerileri kazanması, sosyal ilişkilerinde sorun yaşamaması açısından çok önemli. Yaşa göre çocuğun duygusal ve akademik ihtiyaçları değişebiliyor. Bebeklikten itibaren sosyal gelişimi desteklenmeyen çocuklarda ilerleyen dönemler sosyal beceri eksikliği görülebiliyor.
1. İletişim kurarken göz temasına dikkat et
Sosyal becerilerde ebeveyn desteği yadsınamaz. Anne ve bebek ilişkisiyle başlayan bu süreç hayatın ilerleyen dönemlerinde büyük bir rol oynuyor. İhtiyaçlarının anlaşıldığını ve karşılandığını fark eden bebek ile anne arasında güvenli bağlanma oluyor ve bu çocukların sosyal becerileri daha gelişmiş oluyor. Bunun için bebeklik döneminden itibaren çocuğunun ihtiyaçlarına cevap vermen, onunla göz teması kurarak konuşman ve ona sık sık dokunman, duygusal ve sosyal becerilerinin gelişmesine yardımcı olacaktır.
2. Hayatın her alanıyla ilgili bilgi ver
Günlük hayatta karşılaştığın her türlü sosyal konuda çocuğunu bilgilendirmelisin. Çünkü bunlar çocuğunun da karşılaşacağı şeyler. Örneğin;
- Biriyle telefonda nasıl konuşulur?
- Sabah uyanınca ne denir?
- Birinden bir şey isterken nasıl davranmak gerekir?
- İnsanlar birbirine neden teşekkür eder?
- Hoşa gitmeyen bir durumla karşılaşıldığında nasıl davranmak gerekir?
Bu tarz konularda çocuğunu örnekler vererek aydınlatman sosyal ilişkileri açısından çok faydalı olacaktır.
Bunları yapma: Çocuk Yetiştirmede Yapılan 10 Kritik Hata
3. Yeni bir durum hakkında sorular sor
Çocuğunla birlikte gezmeye çıktığınız günlerde ona karşılaştığınız durumlar hakkında sorular sorman düşünmesine ve alternatif yanıtlar üretmesine yardımcı olacaktır. Bu sayede ona çeşitli konular hakkında bilgilendirmeler yapma fırsatı da yaratmış olursun.
Örneğin, turistik bir bölgede gezdiğinizi ve yolda fotoğraf çektiren insanlarla karşılaştığınızı varsayalım. Çocuğuna bu insanların ne yaptığını, şu anda nereyi geziyor olduğunuzu, fotoğrafını çektirmek isteyen birinin bir başkasından bunu nasıl rica etmesi gerektiğini sorabilirsin. Arada çeşitli yönlendirmeler yapman da iyi olur.
4. Uygun davranış biçimleri hakkında örnek ol
Pedagog Güzide Soyak, sosyal ilişki kurabilme becerilerinin aile bireylerinin örnek alınarak geliştiğini söylüyor. Çünkü çocuklar taklit ederek öğreniyorlar. Dolayısıyla sosyal becerileri gelişmiş bir çocuğa sahip olmak için iyi bir rol model olmak gerekiyor.
- Özür dilemeyi, rica ve teşekkür etmeyi anne ve babasından gören bir çocuk, saygı kavramını ebeveynini gözlemleyerek öğrenmiş oluyor.
- Ebeveynlerinden “paylaşmayı” öğrenen çocuk, başkalarının ihtiyaçlarına duyarsız kalmıyor.
- Anne ve babasının olumsuz durumlarla nasıl başa çıktığını gören çocuk, bu davranışı kendi ilişkilerine yansıtabiliyor. Bu nedenle iyi bir rol model olmak çok önemli.
Uzmanından öğren: Özgür Bolat Çocuğuna Nasıl Model Olacağını Anlatıyor!
5. Olumlu davranışlarını destekle
Olumlu sosyal davranışlarını överek çocuğuna destek olman onu bu davranışlarını sürdürmeye teşvik edecektir. Bu sayede çocuğuna öz güven de aşılayabilirsin. Çocuğunun bir hayvanı beslemesini desteklemen, arkadaşına yardımcı olması veya dağıttıktan sonra topladığı oyuncakları konusunda onu tebrik etmen bile oldukça teşvik edici olacaktır.
Aman dikkat: Çocukların Özgüvenini Zedeleyecek 7 Ebeveyn Davranışı
6. Akranları ile ilişki kurmasını sağla
Çocuklarda sosyal beceri gelişiminde sağlıklı arkadaşlık ilişkileri kurabilmenin de önemi büyük. Akranlarıyla kurduğu ilişkiler çocuğa paylaşmayı, yardımlaşmayı, rekabet veya kaygılı durumlarla başa çıkabilmeyi öğretiyor.
Ancak kurduğu ilişkilerde daha büyük ya da küçük kişileri tercih eden çocukların sosyal ilişki kurmak ya da sürdürmekle ilgili problemleri olabiliyor. Yaşından küçük kişilerle iletişim kurmayı seçen çocuklar kontrol etme eğiliminde oluyorlar. Sürekli kendisinden büyük kişilerle ilişki kuran çocuklar ise akranlarıyla anlaşmazlık yaşayabiliyorlar.
Oku: Çekingen Çocuğu Sosyalleştirmenin Yolları
7. Oyun kurma becerisini destekle
Hayal dünyası oyun kurma becerisi ile genişleyen çocukların sosyal yetkinlikleri genişliyor ve kendi düşünce yapılarını inşa edebilir hale geliyorlar. Bu, aynı zamanda kendilerine has fikirler geliştirerek yaratıcılıklarının gelişmesini sağlıyor. Çocuğunu, problem çözme ve analitik düşünme becerilerini geliştirecek oyunlara yönlendirmelisin.
Açık havada birlikte hayvanları inceleme, toprağa bitki ekme ve gördüğünüz şeyleri karşılıklı resmetme gibi çeşitli etkinliklerle çocuğunla ona fayda sağlayacak verimli saatler geçirebilirsin.
Bak, burada neler var: Çocuğun Hayal Gücünü Geliştirmenin 27 Yolu
8. Kurs ve etkinliklere yönlendir
Çocuğunu kurs, sanat ve spor etkinlikleri aracılığıyla farklı ortamlara sokman aile içinde aldığı eğitimi pekiştirmesini sağlayacaktır. Burada yapacağı sosyal beceri etkinlikleri, konuşurken görgü kurallarına dikkat etmesi, karşılaşılan sorunları akılcı yollarla çözmeye çalışması onun sosyal becerilerinin gelişmesine büyük katkı sağlayacaktır.
İlgini çekebilir: Çocuğun Sosyalleşmesi İçin Etkinlikler!
