Öfke nöbeti nedir?
Herhangi bir şeyin engellenmesi ile ortaya çıkan bu duygu, kontrol edilemeyen bir hiddet ve sinir halidir. Öfke nöbeti yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da görülebilir. Çocuklarda öfke nöbetleri genellikle 1.5 ila 2.5 yaşları arasında ortaya çıkar.
Çocukta aşırı öfkenin sebebi ne olabilir?
Aşırı öfke çocuklarda saldırgan davranışlara yol açabilir. Çocuğun öfkelenmesinin ve saldırgan davranışlar göstermesinin çeşitli sebepleri olabilir.
Çocuklarda en erken 1 yaş civarında öfke nöbetleri görülebilir. İlk adımlarını atmaya başlayan, çevresini keşfeden ve bağımsızlık hissini tecrübe eden çocuk bu dönemde hayır cevabıyla karşılaştığında öfke nöbetleri kaçınılmaz olabilir.
2 yaş dönemi ise çocuğun “ben” dönemidir. Kendi bağımsızlığını ilan eden ve kendi istekleri dışında herhangi bir fikri kabul etmeyen çocuk, engellemelerle karşılaştığında öfkelenip saldırganlaşabilir. Çocuklarda saldırganlık nedenlerinden biri de çocuğun akranlarını model olarak almasıdır. Bazen etrafında gördüğü yaşıtlarını izleyerek de saldırgan davranışlarda bulunabilir.
- İncinme,
- İçsel çatışmalar,
- İhtiyaçların karşılanmaması,
- Beklenmedik sonuçlarla karşılaşmak,
- İletişimsizlik gibi faktörler de her yaştan çocukta öfke nöbetine neden olabilir.
Oku bakalım: Özgür Bolat Çocuğuna Nasıl Model Olacağını Anlatıyor!
Kendini iyi ifade edemeyen çocuk öfkeleniyor!
Okul öncesi dönemdeki çocuk kolaylıkla öfkelenebildiği ve saldırgan davranışlar sergileyebildiği için 4 yaş öfke patlaması son derece olağan bir durum. Kendini yeterince iyi ifade edemeyen, yapmak istediği şeyler bir başkası tarafından engellenen, oyuncaklarını ya da ona ait herhangi bir eşyayı paylaşmak zorunda kalan 3-5 yaş çocuğunda öfke görülebilir.
Anlattık: Çocuklarda 4-5 Yaş Sendromu Nedir? Nasıl Başa Çıkılır?
Okul döneminde öfkelenme dışavurulabilir!
5 6 yaş öfke nöbetleri önceki dönemlere kıyasla daha farklı sebeplerden ötürü görülebilir. Bu yaştaki çocuk kendini ifade edebilecek beceriye sahip olduğu için yaşadığı olumsuzluklar, hoşlanmadığı durumlar ve maruz kaldığı ayrımcılık ya da dışlanma gibi durumlar öfkelenmesine sebep olabilir. 5 yaş öfke nöbetleri çocuğun bu öfkeyi dışavuracak davranışlarda bulunmasına da yol açabilir.
Yine bu 3-6 yaş dönemi çocuğun cinsel kimlik gelişimi açısından önemli olduğu için çocuklar hemcinsi olan ebeveynlerine karşı düşmanlık duygusu besleyebilirler. Özellikle kız çocuklarda anneye duyulan öfkenin altında babasına duyduğu ilgi yatıyor olabilir.
Detaylar burada: Cinsel Kimlik Gelişiminde Ödipal Dönem
Çocuklarda öfke nöbeti belirtileri
Öfke nöbeti geçiren çocuklarda:
- Kalp atışlarında hızlanma,
- Kan basıncının artması,
- Bağırma veya çığlık atma,
- Ağlama,
- Vurma ve tekme atma,
- Kafasını vurma,
- Kendini yere atma,
- Bir eşya ya da kişiye vurma,
- Sabırsızlık gibi davranışlar görülür.
Özellikle çocuğun inatlaşma ve zıtlaşma dönemi olarak bilindiği için 2 yaş öfke nöbetleri meşhurdur. Çocuk gelişiminde kendine ayrı bir yer edinen bu döneme 2 yaş sendromu da deniyor.
Çocuklarda öfke kontrolü nasıl sağlanır?
Öfke nöbetleri kontrol altına alınmadığında çocuk kendini yalnız hissederek daha çok sinirlenme ve öfkelenme eğilimi gösterebilir. Bu yüzden öfke kontrolü çalışmalarının önemi büyük. Peki çocuklarda öfke kontrolünde neler yapılmalı? Hadi birlikte bakalım.
Öfke kontrolü olmayan çocuğa nasıl davranmalı?
- Hassasiyet göstermen gereken en önemli şey, çocuğunun öfkesine öfke ile karşılık vermemek. Çocuğunun öfkelenmesine neden olabilecek bir durum olup olmadığını düşün ve öfkesinin nedenini bulmaya çalış.
- Çocuğunun öfke nöbetlerinin hemen arkasından onun istediği şeyi yapma. Bu şekilde onun öfke nöbetini pekiştirmiş olursun. Ayrıca istediği şeye öfke patlaması sonucunda ulaşabileceğini anlarsa bu davranışı uygulamaya devam eder. Cevabın hayırsa hayır olarak kalmalı, davranışlarının tutarlı olması çok önemli.
- Çocuğun öfke patlaması yaşadığı sırada onun davranışını yok sayıp tepki vermemelisin. Bu şekilde senin ilgini çekmeye çalışıyor olabilir. Verdiğin her tepki onun bu davranışı sürdürmesine yol açacaktır.
- Çocuğun sakinleştikten sonra onunla problemini görüşüp nasıl çözebileceğinizi ve olası seçenekleri konuş. Kendini nasıl daha iyi ifade edebileceğini anlat. Yerine getirilebilecek isteklerinin ancak bu şekilde davranısa mümkün olabileceğinden bahset.
- Aranızda güç savaşları olmasına izin verme. Bu durumdan çocuğuna seçme şansı vererek kaçınabilirsin. Çocuklar da kendi seçimlerini yapmayı ve kontrol duygusunu severler.
Çocuklarda öfke problemi çözülemezse ilerleyen yaşlarda dikkat eksikliği, hiperaktivite, depresyon ve kaygı gibi psikiyatrik durumların eşlik ettiği öfke patlamaları ortaya çıkabilir. Bu yüzde öfkeli çocuklar için ailelerin danışmanlık alması önemli. Oyun terapisi teknikleri uygulanan psikoterapi süreci uygulanan işe yarar yöntemler arasında. Bu sorundan kısa sürede kurtulup huzura kavuşabilirsiniz.
En iyi psikolojik danışmanlık hizmeti veren merkezleri incele, fiyat al!
