Süt zararlı mı?
Sütün faydaları ve zararları konusundaki tartışmalar bitmiyor. Pek çok uzman son yıllarda inek sütünün insan vücudu için sanıldığı gibi faydalı bir besin olmadığı görüşünde.
Op. Dr. Mehmet Tekinel, inek sütünün içeriği sebebiyle bir insan ya da insan yavrusunu beslemek için değil; ineğin yavrusunu beslemek ve büyütmek için doğada var olduğunu söylüyor. İnek sütündeki laktoz ve kazein gibi sindirilemeyen maddeler süt tüketimi için risk barındırıyor.
Ayrıca yapılan araştırmalara göre, süt içmenin zararları arasında prostat ve meme kanserini tetiklemesi de var. Op. Dr. Mehmet Tekinel, insan sağlığı için en az risk barındıran sütün, keçi sütü olduğu görüşünde. Keçi sütü, endüstrisi ve içeriğindeki büyüme hormonu miktarı sebebiyle insanların kaldırabileceği seviyede bir besin. Bu nedenle çocuğuna inek sütü vermek yerine, keçi sütü vermen daha sağlıklı olabilir.
Anneysen anneleri bu konuda ne demişler: İnek sütü bebeğime dokunur mu?
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Özer Pala da inek sütünün çocuklar için zararları olan bir gıda olduğunu belirtiyor. İnek sütü yerine, keçi sütünün daha sağlıklı bir gıda olduğu görüşünü de destekliyor. Pala, keçi sütündeki kalsiyumun vücut için daha yararlı olduğunu söylüyor.
Süt zararlı mı, Canan Karatay bu konuda ne diyor, bakalım. Canan Karatay, vücutta bulunan enzimlerin sütü hazmetmek için yetersiz olduğunu ve bunun da sindirim problemlerine yol açtığını söylüyor. Çiğ sütün vücuttaki yararlı probiyotikleri öldürdüğünü söyleyen Karatay, pastörize sütlerin tüketilmemesi gerektiğini ve alınan çiğ sütlerin de pişirilerek tüketilmesini öneriyor. Aynı zamanda sütün yerine, sütten elde edilen yoğurt, peynir, ayran ve kefir gibi mayalanmış süt ürünlerinin sütten daha faydalı olduğunu söylüyor. Dolayısıyla çocuğun fazla süt tüketmesi yerine diğer süt ürünleriyle desteklenmesi daha faydalı olabilir.
Kendin yap:Bebek Yoğurdu Yapımı Hakkında Bilmen Gereken İpuçları!
Sütün zararları Ahmet Maranki tarafından da destekleniyor. Prof. Dr. Ahmet Maranki, pastörize süt tüketilmemesi gerektiğinin özellikle altını çiziyor. Kefir ve peynir gibi süt ürünlerinin tüketilmesi gerektiğini söylüyor. Süt üretildiği anda tüm bakteriler onunla birlikte geldiği için illaki süt içilecekse bunun mutlaka kaynamış süt olması gerektiğini belirtiyor.
Bilmen gerekenleri anlattık: Bebeklere Kefir Verilebilir mi? Kefirin Faydaları Neler?
Sütün zararları nelerdir?
1. İnek sütü kemik erimesi yapabilir
Çocuklar için en iyi kalsiyum kaynağı, anne sütü. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Özer Pala, inek sütünün çocuğa zararlarından birinin kemik erimesi olduğunu söylüyor. Yeterince kalsiyum sağlanmadığı takdirde, kemik erimesi olmasın diye verilen inek sütü kemik erimesine yol açıyor. Kalsiyum alabilmek için tek şart, süt içmek değil. Bunun yerine, süt ürünlerine ya da badem ve brokoli gibi kalsiyum içeren gıdalara yönelmek faydalı olabilir.
2. Bebeklerde süt alerjisine sebep olabilir
Bebeğin, inek sütünün içerisindeki proteinlere karşı geliştirdiği reaksiyona süt alerjisi deniyor. Buna bebeğin bağırsaklarının ve sindirim sisteminin yeterince gelişmemiş olması ve sütteki proteinleri zararlı bir madde gibi algılaması yol açıyor. İlk 12 ayda bebeklerin bağırsak geçirgenliği fazla olduğu için inek sütü alerjisi diğer dönemlere göre daha sık görülüyor.
Daha fazla detay için: Bebeklerde Süt Alerjisi Nasıl Anlaşılır, Ne Zaman Geçer?
Peki, bebeklere inek sütü ne zaman verilir?
Alerji problemi olmayan çocuklara en azından ilk 6 ay, alerjiye eğilimli çocuklara ise ilk 12 ay inek sütü kullanımından olabildiğince kaçınmak gerekiyor.
Eğer bebeğin ek gıdanın yanı sıra hala anne sütüyle besleniyorsa ona doğrudan inek sütü ya da formül süt vermene gerek yok. İnek sütünden yaptığın yoğurt ve muhallebi, işlemden geçtiği için sindirimi daha kolay ve alerji yapma riski daha az.
Annelerimizin yorumlarını oku: Bebeğinize ne zaman inek sütü vermeye başladınız?
3. İnek sütündeki kalsiyum bağırsaktan emilmez
Prof. Dr. Özer Pala, inek sütündeki kalsiyumun bağırsaklar tarafından emilmediğini söylüyor. Çünkü inek sütü proteini bağırsakta emilim yapan mikrovillusları tahrip ediyor. Çocuklar ne kadar erken ek gıda ve inek sütü alırlarsa o kadar erken diyabet ortaya çıkıyor. Buna neden olan şey de hazır mamadan ziyade, inek sütü.
Çocuklarda Diyabet Nasıl Olur? Çocuklarda Şeker Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
4. Demir eksikliğine yol açabilir
Demir eksikliğine bağlı anemi ülkemizde sık görülen sağlık problemlerinden biri. Özellikle de fazla süt içmenin zararları arasında demir eksikliği önemli bir yer tutuyor. Bu nedenle bebeğine inek sütünü erkenden vermekten kaçınmalısın.
Anlattık: Çocuklarda Demir Eksikliği ve Demir İlaçları Kullanımına Dair Bilmen Gerekenler
5. Astım gibi kronik rahatsızlıklara yol açabilir
Çocuk Metabolizma ve Beslenme Bilim Dalı Başkanı Prof. Ahmet Aydın da inek sütü zararlı mı, sorusuna evet yanıtını veriyor. Prof. Ahmet Aydın, çocuklara anne sütü dışında süt verilmesinin yanlış olduğunu düşünüyor. İnek sütünün en alerjik gıda olduğunu ve astım başta olmak üzere pek çok kronik hastalığa yol açtığını belirtiyor. Dolayısıyla çocuğun çok süt içmesi zararlı mı sorusuna da evet demiş bulunuyor.
Prof. Ahmet Aydın’a göre, çocuğuna ek gıdaya başladığında yoğurt ve kefir gibi gıdaları vermeli ama süt içirmemelisin. Üstelik günlük sütler de en az kutu sütler kadar zararlı.
Nedenleri ve tedavisiyle anlattık: Çocuklarda Astım
6. Damar sertliğine neden olabilir
İnek sütünün zararlarından biri de kullanıldığı ilk günden itibaren damar sertliğine zemin hazırlaması. Buna sebep olan şey de içeriğinde bulunan yağlar. Keçi sütü bu bakımdan çok daha yararlı bir gıda.
7. Kabızlığa sebep olabilir
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Uzmanı Yrd. Doç. Dr. İlke Beyitler, fazla sütün zararlarından birinin kabızlık olduğunu söylüyor. 1 yaşından büyük çocuğuna günde yarım litreden fazla süt vermen kabızlık problemine yol açabilir.
Detaylar burada: Çocuklarda Kabızlığa Ne İyi Gelir?
8. Süt içen çocuklar hiperaktif olabilir
Prof. Dr. Özer Pala’ya göre, süt içmenin zararlarından biri de hiperaktiviteye yol açması. Davranış bozukluğunun en önemli nedenleri arasında süt geliyor. Süt, bağırsaktan demir ve çinko eğilimini engelliyor. Süt içen çocuklar yerlerinde oturamıyorlar ve hiperaktivite bulguları gösteriyorlar.
Öğren: Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir?
İnek sütünün zararları otizme mi sebep oluyor?
Böyle bir iddia söz konusu olsa da konu hakkında yapılmış bilimsel bir açıklama henüz yok. Araştırma sürecinde, diyetinden gluten ve kazein çıkarılan çocukların kiminde otizm belirtileri azalırken kimi çocukta ise hiçbir değişiklik gözlenmemiş. Dolayısıyla sütteki kazeinin otizme yol açtığına dair bir veri yok.
Bu da ilgini çekebilir: Belirtilerinden Tedavisine Otizm Hakkında Bilmen Gereken Her Şey
