D vitamini
D vitamini, çocuk sağlığı için en önemli bileşenlerden biri. Özellikle kemik gelişimi ve diş sağlığı üzerinde büyük etkileri bulunan D vitamini eksikliğinde, 6 ila 18 aylık çocuklarda raşitizm denen ve kemiklerde şekil bozukluğuna neden olan bir hastalık görülebiliyor.
Ayrıca çocuğunda gördüğün;
- Halsizlik,
- Huzursuzluk,
- Sık hastalanma,
- İştahsızlık gibi sorunların nedeni de D vitamini eksikliği olabilir.
Bu yüzden çocuğunun düzenli olarak D vitamini almasında fayda var. Gel, bu önemli vitaminin özelliklerine bir bakalım:
- D vitamini, diğerlerinden farklı olarak besinlerin yanı sıra güneş ışığı ile de vücuda alınabiliyor.
- Çok az besin doğal olarak D vitamini içeriyor. Bunların başında ise balıklar geliyor.
- Özellikle sardalye, somon, uskumru gibi yağlı balıklarda D vitamini mevcut.
- Yumurta, toprak mantarı, süt ve peynir gibi besinlerde de az miktarda bulunuyor.
- Sadece güneşlenme ya da sadece beslenme, D vitamini sentezi için yeterli değil. Bu ikisinin bir arada yapılması daha faydalı.
Miniğin bu tarifleri çok sevecek: Yürüme Çağındaki Çocuklar İçin 9 Sağlıklı Atıştırmalık
Bunlar dışında doğumdan sonra tüm bebeklere, 5 yaşa kadar D vitamini takviyesi yapılması öneriliyor. Çünkü birçok uzman, beslenme ve güneş ile edinilen D vitamininin çocuklar için yeterli olmayacağı görüşünde!
Dolu dolu bir besin olsun: Vitamin ve Protein Deposu Çocuk Çorbaları
Demir
Demir, bağışıklık sistemini güçlendiren ve hastalıklardan korumaya yardımcı olan önemli bir mineral. Vücutta kırmızı kan hücresi üretmeye yarayan demirin eksik olduğu durumlarda, çocuğunda kansızlık problemi ile karşılaşabilirsin.
Anne sütünde bulunan demir oranı, 6 aya kadar çocuğuna yeter. Bu yüzden emziriyorsan, bebeğine demir takviyesi vermene gerek yok! Ama eğer prematüre doğum yaptıysan bebeğinin demir depoları boş olabilir, bu yüzden takviye yapılabilir.
Lafı geçmişken bir bakalım: Kimsin Sen Prematüre Bebek?
Eğer sende demir eksikliğine bağlı kansızlık sorunu varsa, bebeğinde de görülme riski var. Bu yüzden bebeğin doğar doğmaz kontrollerini yaptırmalısın.
Bu yazı da çok işine yarayacak: Hilal Mocan'dan Çocuğunun Bağışıklık Sistemini Güçlendirecek Beslenme Önerileri
Bu arada demirin eksikliği olduğu gibi fazlalığı da zarar! Demir eksikliği olmayan çocuklara yapılan demir takviyesi, büyümelerinin durmasına neden olabilir. Bu yüzden gereksiz demir desteğinden kaçınmalı, gereken testleri yaptırmadan ve doktorunun onayı olmadan çocuğuna herhangi bir ilaç vermemelisin.
Bu bilgilere bakmadan geçme: Çocuklarda Demir Eksikliği ve Demir İlaçları Kullanımına Dair Bilmen Gerekenler
Flor
Flor, çocuk sağlığı için gerekli bir mineral. Ama çocuğuna sunarken çok dikkatli olman lazım.
Flor, özellikle diş çürüklerinin oluşmasını önlüyor ve bu mineral içme sularından vücuda alınabiliyor. Eğer içtiğiniz sulardaki flor oranı yeterliyse herhangi bir destek almaya gerek yok. Ama oran düşükse ve çocuğunda da diş çürüğü riski varsa, 6. aydan itibaren doktorunun onayıyla flor takviyesi yapabilirsin.
Çürüğü önlemek için yapabileceğin diğer şeyler bu yazıda: Çocuğuna Diş Fırçalama Alışkanlığını Kazandırmanın Yolları
Ülkemizde Kırıkkale ve Isparta gibi illerde bulunan sular, flor açısından çok yoğundur. Bu gibi illerde yaşıyorsan, çocuğuna flor takviyesi yaparken çok dikkatli olmalısın. Çünkü flor fazlalığı söz konusu olduğunda, dişlerde lekelenme yani florozis gibi sorunlar meydana gelebiliyor.
Flor, diş macunlarında da bulunan bir mineral. Ancak bu ürünlere yapay flor eklendiği için kullanımına çok dikkat etmek lazım. Çocuğunun diş macunu kullanmaya başladığı dönemlerde flor desteği almasına da hiç gerek yok!
Sular dışında deniz ürünleri de içerisinde flor bulunan besinlerden!
Diş çürüklerini önlemek için bu yazıya da bakmalısın: Yemeli mi Yememeli mi? Çocuklara Tatlı Ne Zaman, Nasıl Yedirilebilir?
Besinleri hazırlarken vitamin ve mineral kayıplarını en aza indirmek için neler yapmalısın?
Tahıllar
- Makarnanın pişirme suyunu süzme. Çünkü içerisinde bulunan besleyici değerler pişirme esnasında suya geçecek. Bu yüzden az miktarda suda pişirerek çekmesini sağlamalısın.
- Pirinci pişirmeden önce suda bekletme ya da yağda uzun süre kavurma.
- Poğaça gibi hamur işleri yaparken kabartma tozu kullanmak yerine mayalamayı tercih et.
İçinde tahıllar da var: 12-18 Aylık Bıcırıklara Enerji Katacak Çocuk Yemekleri
Sebzeler
- Sebzeleri yıkadıktan sonra soy ve iri iri doğra.
- Doğradığın sebzeleri bekletmeden pişir.
- Patates, kabak gibi sebzelerin kabuklarını ince soy, kabuk altındaki besleyici yüzeyi korumaya çalış.
- Sebzeleri az su ile kısa sürede pişir.
- Pişirme ısını çok yüksek tutma.
- Salatalara limon gibi sosları önceden değil, yeme esnasında ekle.
- Çocuğunun pişmiş sebzeleri bekletmeden tüketmesini sağla.
“Sebze Yediremiyorum Bu Çocuğa” Diyorsan Oku!
Meyveler
- Çocuğunun soyulmuş meyveleri de sebzeler gibi hemen tüketmesini sağla.
- Taze sıktığın meyve sularının havayla temasını önle. Ağzı kapalı şişelerde tutabilirsin. Ama bunları da kısa sürede tüketmelisin.
- Çocuğuna vereceğin meyveleri mümkün olduğunca kabuğuyla sun.
Meyveler buluşuyor: Hem Renkli Hem Lezzetli Hem Faydalı Çocuğun İçin 8 Smoothie Tarifi
Kuru baklagiller
- Baklagilleri soğuk suda ıslat.
- Pişirme sularına soda ekleme.
- Haşlama suyunu dökme, yemeğini bu suda pişir. Önceden ıslatacağın için gaz yapma ihtimali ortadan kalkacak.
İhtiyacın olabilir: Yemek Seçen Çocukları Yola Getirecek 8 Çözüm
Etler
- Etlerin haşlama suyunu dökme.
- Çok yüksek ısıda, uzun süre pişirme.
- Kömürleşecek şekilde ızgara yapma.
- İç kısımlarının iyi piştiğine emin ol.
- Pişirme esnasında vitamin kaybını en aza indirmek için paslanmaz çelik ya da kalaylanmış bakır kaplar kullan.
İşini kolaylaştıralım: Çocuklarda Yaşlara Göre 6 Örnek Yemek Menüsü
Süt ve süt ürünleri
- Çiğ sütleri kabardıktan sonra en az 5 dakika olmak üzere, iyi bir şekilde kaynat.
- UHT ve pastörize sütleri kaynatmana gerek yok.
- Yoğurt, süt, peynir gibi ürünleri güneş ışığından ve hava temasından uzak tut.
- Yoğurdun suyunu atma. Çok besleyici olan bu suyu yemeklere ilave edebilirsin.
Püf noktaları burada: Bebek Yoğurdu Yapımı Hakkında Bilmen Gereken İpuçları!
Yağlar
- Her türlü yağın hava ile temas etmesini önle.
- Zeytinyağını koyu renkli bir şişede sakla.
Bu bilgilerle çocuğunun sağlığına sağlık kat: Bunlar Adeta Öcü: Çocuğunu Uzak Tutman Gereken 18 Yiyecek
Kaynak:
Yaşamın İlk 2 Yılında Çocuk Sağlığı ve Bakımı-Prof. Dr. Gülbin Gökçay
