Düşük nedir?
Tıbbi adı spontan abortus olan düşük, hamileliğin 20. haftadan önce kendiliğinden sona ermesi durumuna deniyor. Bu gebelik kaybının ilk trimester'de gerçekleşmesine erken düşük, ilk trimester'in sonu ile 20. hafta arasında gerçekleşmesine ise geç düşük deniyor.
Hamilelikte riskli haftaların birinci trimester'i kapsayan ilk 12 hafta olduğunu söyleyebiliriz. Düşüklerin %80’i ilk trimester'de oluyor. Hemen hemen her anne adayı düşükten endişelense de bilinen gebeliklerin sadece %15 ila %20’si düşükle sonuçlanıyor.
Hamilelikte düşük belirtileri nelerdir?
Hamilelikte kanama ya da kramp tarzında komplikasyonlar sık rastlanılan şikayetlerden olduğu için bu durumlar ilk etapta düşük ihtimalini akla getirebiliyor. Düşük belirtisi nedir, hangi durumlarda şüphelenmelisin? Aşağıda belirtileri sıraladık:
- Vajinal akıntı ya da kanama,
- Karın ve belde ağrı/kramp,
- Sırtın küçük bir bölümünde başlayan ve karnın alt kısmına ilerleyen ağrı,
- Vajinadan gelen sıvı ya da dokular,
- Ağrı veya kanama olmadan vajinadan su fışkırması.
Hamileliğin ilk dönemlerinde vajinal akıntı ve kanamanın çok yaygın olduğunu unutma. Gebeliğin ilk üç aylık döneminde hafif kanama geçiren birçok kadının düşük yapmadan gayet sağlıklı bir şekilde doğumlarını tamamladıklarını söyleyelim.
Hatta bazen daha ağır bir kanama bile düşükle sonuçlanmayabilir. Sadece yukarıdaki belirtileri yaşıyorsan doktoruna görün ki komplikasyonlu bir durum varsa erkenden teşhis edilebilsin.
11 Soruda Hamilelikte Kanama Hakkında Merak Ettiğin Her Şey
Düşük nasıl olur?
Öncelikle düşük nasıl hissedilir, sorusuna cevap verelim. Gebelikte düşük genellikle kanama, ağrı ile beraber parça düşürme şeklinde olur. Kanama miktarı ve süresi gebelik haftasına göre değişir. Gebelik haftası büyüdükçe kanamanın miktarı artar. Düşükten sonra kanama ortalama 1 hafta sürer ve en geç 10-15 gün içinde düşük kanaması biter. Bazen de düşük hiç bir belirti vermeden olabilir.
Düşük neden olur?
Düşüğe nelerin neden olduğu çoğu zaman bilinemiyor. Erken düşüklerdeki en genel bulgu, embriyonun gelişimindeki anormalliklerdir. Bebeğin genleri ve kromozomlarındaki sorunlar, anne-babadan gelen kalıtsal sorunlardan değil; embriyonun bölünmesi ve büyümesi sırasında tesadüfen oluşan hatalardan kaynaklanıyor.
Normali böyle olur: Pratik Gebelik Takibi: Hamilelikte Bebek Gelişimi Tablosu
Düşüğe neden olan anomalilerden bazıları:
Boş gebelik (Su gebeliği)
İlk 12 haftada meydana gelen düşüklerin yarısının sebebidir. Döllenmiş yumurta, plasenta ve zarlar oluşur ama embriyo oluşmaz.
Ceninin rahim içinde ölmesi
Embriyo oluşmuştur ama herhangi bir düşük belirtisi ortaya çıkmadan önce ölmüştür.
Mol gebelik (üzüm gebeliği)
Döllenme sırasında oluşan bir sorundan kaynaklanan plasenta anomalisidir. Plasenta, daha başlarda rahim içinde hızla büyüyen kistlere dönüşür. Rahmin içinde embriyo olabilir de olmayabilir de. Embriyo olsa bile olgunlaşmaz.
Tüm detaylar için: Mol Gebelik (Üzüm Gebeliği) Nedir, Nasıl Anlaşılır, Tedavisi Nasıl Yapılır?
Annenin sağlık durumu
- Kontrol altına alınmamış diyabet,
- Tiroit hastalığı,
- Enfeksiyonlar,
- Hormon, rahim ve rahim ağzıyla ilgili sorunlar nadir de olsa düşüğe yol açabilir.
Düşükte gelen parçalar nasıl olur?
Düşükte vajinadan şekilsiz doku parçaları gelir. Eğer vajinandan doku geldiyse bu dokuyu bir kabın içine koyarak doktoruna götürmelisin. Yapılacak tahlilin düşüğün nedenini gösterme ihtimali az ama dokunun plasenta dokusu olduğunun tahlille onaylanması dış gebelik olasılığını ortadan kaldırır.
12 Soruda Dış Gebelik Hakkında Merak Ettiğin Her Şey!
Düşükte kanama nasıl olur?
Gebelikte kanama yaygın görülen komplikasyonlar olduğu için düşük kanaması nasıl olur, diye merak edebilirsin. Düşük kanaması ağrıyla birlikte olabileceği gibi ağrısız da olabilir. Bazı kadınlarda önce kasık ağrısı, arkasından kanama başlarken bazılarında ise kanamayla birlikte kasık ağrısı başlayabilir.
Düşük kanamasının miktarı ve görüntüsü kadından kadına değişiklik gösterebilir. Açık renkli, kırmızı veya pembe pıhtılı kanama olabileceği gibi koyu kahve ya da siyah renkli kanama da olabilir. Bazen kanla birlikte düşükte parça da gelebiliyor. Ancak gebelikte görülen her kanama düşük yapmak anlamına gelmiyor.
Daha fazla bilgi için: Düşükte Kanama Nasıl Olur?
Düşük tehlikesini arttıran durumlar neler?
1. Yaş
35 yaşın üstündeki kadınların düşük yapma riski genç olanlara göre daha fazla.
| Yaş | Düşük riski |
|---|---|
| 35 | %20 |
| 40 | %40 |
| 45 | %90 |
Babanın yaşı da rol oynayabilir. Bazı araştırmalara göre babanın yaşı 35 ve üstü olduğu takdirde düşük ihtimali artıyor.
2. Önceden ikiden fazla düşük yapmış olmak
Fakat önceden 1 düşük yaptıysan düşük yapma ihtimalin hiç gebelik kaybına uğramamış bir kadınınkiyle aynı.
3. Sigara, alkol ve uyuşturucu
Ne kadar zararlı olduklarının bir kanıtı da gebelikte düşük riskini arttırmaları.
4. Doğum öncesinde yapılan invazif taramalar
Koryonik villus örneklemesi ve amniyosentez gibi bazı genetik taramaların az da olsa hamilelikte düşük riski daha önce taşıdığı biliniyor.
Amniyosentez Nedir, Ne Zaman ve Kimlere Yapılır?
Neler düşüğe neden olmaz?
Bilinenin aksine;
- Egzersiz,
- Ağırlık kaldırma ya da zorlanma,
- Cinsel ilişki,
- Zararlı kimyasallara maruz kalınmadığı sürece çalışmak, düşüğe yol açmıyor.
Hamilelikte Cinsel İlişki Hakkında Bilmek İstediğin Her Şey
Düşük çeşitleri neler?
Düşük tehdidi
Kanaman varsa ama rahim ağzın açılmaya başlamadıysa düşük tehdidi yaşıyorsun demektir. Bu tür gebelikler biraz dinlendikten sonra başka sorun çıkarmadan ilerlerler. Hiçbir ilaç tedavisi seni düşük yapmaktan alıkoymaz.
Kaçınılmaz düşük
Kanaman varsa, rahmin kasılıyorsa ve rahim ağzın da açılmışsa düşük kaçınılmazdır. Parça düşürme, kan pıhtılarının dökülmesi şeklinde gerçekleşir.
Tamamlanmamış düşük
Cenin ve plasentanın bir kısmı dışarı atılır, bir kısmı rahmin içinde kalır. Kanama ağır olabilir ve rahim boşalana kadar devam eder.
Kaçırılmış (atlanmış) fark edilmeyen düşük
Plasenta ve embriyo dokuları halen rahmin içindedir ama embriyo ya ölmüştür ya da hiç oluşmamıştır. Hiçbir belirti ya da kanama olmayabilir. Gebeliğin sonlandığı ve düşüğün fark edildiği zaman süreci genellikle haftalar alır.
İltihaplı (septik) düşük
Rahimde enfeksiyonun meydana geldiği düşük tipidir. Hemen müdahale gerektirir.
Bundan haberin var mı: Plasenta Previa Ne Demek? Belirtileri, Riskleri ve Tedavisi Neler?
Düşük nasıl anlaşılır?
Hamilelikte düşük tanısınu ultrasonla ya da BHCG dediğimiz kan testiyle koymak mümkün. Ultrasonun duyarlılığı kan testine göre daha yüksek. Eğer hamileliğe dair teşhis ultrasonla koyulduysa ve bir sonraki kontrolde gebelik kesesinin gelişmediği ya da bebeğin kalp atışının olmadığı saptandıysa gebelik kaybı dediğimiz düşük teşhisi koyuluyor.
Doktora gittiğinde neler olacak?
Belirtilerden şüphelenip doktora gittiğinde seni şunlar bekleyecek:
Pelvik muayene: Doktorun rahim ağzının açılıp açılmadığını kontrol edecek.
Ultrason: Doktorun ceninin kalp atışlarını kontrol edecek ve embriyonun normal şekilde gelişip gelişmediğini saptayacak.
Kan tahlilleri: Düşük yaptıysan gebelik hormonu HCG’nin ölçülmesi, plasenta dokusunun tamamını dışarıya atıp atmadığını tespit etmeye yardımcı olur.
Doku testleri: Vajinandan doku geldiyse bu doku düşük olduğunu ve belirtilerin başka bir gebelik kanaması nedeniyle ilgili olup olmadığını anlamak için laboratuvara gönderilecek.
Düşük tedavisi nasıl yapılır?
Düşük yapmadıysan ama risk altındaysan doktorun kanama ve ağrı azalana kadar istirahat etmeni isteyebilir. Riskli durumda cinsellikten ve egzersizden uzak durmanı da isteyebilir.
Böyle bir dönemde seyahatten kaçınman da doğru olur. Özellikle de acil bir durumda tıbbi bakım sağlanmasının zor olduğu yerlere gitmeyi ertele.
Kendi haline bırakarak tedavi
- Eğer düşüğün doğal akışında seyretmesine izin verilirse genellikle embriyo ölümünün saptanmasından sonraki 2 hafta içinde gerçekleşir ama 3-4 hafta sürdüğü de olur. Bu duruma, kendi haline bırakarak tedavi denir.
- Düşük sırasında adet kanaması gibi saatler sürebilen şiddetli kanama ve kramplar olabilir. Bu arada bir miktar dokuyu da dışarıya atabilirsin.
- Şiddetli kanama genellikle birkaç saat içinde durur ve hafif kanama birkaç hafta devam eder.
- Düşük kendiliğinden olmazsa tıbbi tedavi ya da cerrahi müdahale gerekebilir.
Tıbbi tedavi
- Düşük teşhisinden sonra süreci hızlandırmak istersen vücudunun gebelik dokusunu ve plasentayı dışarı atman için ilaç gerekebilir.
- Düşük hapını ağızdan alabilirsin ama doktorun etkisini arttırmak ve mide ağrısı, bulantı ve ishal gibi yan etkileri azaltmak isterse ilacın vajinal yolla uygulanmasını önerebilir.
- Bu şekilde düşük muhtemelen evde olur. Zamanlaması değişebilir. 1 dozdan fazla ilaca ihtiyacın olabilir. Çoğu kadında 24 saat içinde etkisini gösterir.
Cerrahi tedavi
- Bir diğer seçenek dilatasyon ve küretaj (D&C) denen küçük bir cerrahi işlemdir.
- Doktorun bu işlem sırasında rahim ağzını genişleterek rahmin içindeki dokuyu vakumla yavaşça çekip çıkarır.
- Vakumdan sonra bazen ucunda küret olan uzun bir aletle rahim duvarı kazılır.
- Ender olarak komplikasyon görülür. Ama bazen rahim ağzı ve rahimdeki bağ dokuları hasar görebilir. Kanamayı durdurmak için bazen cerrahi müdahale gerekebilir.
Peki, hangi yolu seçeceğine nasıl karar verebilirsin? Doktorunla birlikte değerlendirmen gerekenler şöyle:
Düşüğün ne kadar ilerlediği. Kanama ve kramplar zaten şiddetli ise düşük muhtemelen iyice ilerlemiştir. Bu durumda kürtaj yapmaktansa doğal sürecin tamamlanmasını beklemek tercih edilebilir. Ama kanama yoksa kürtaj daha ya da düşük hapı ile gebelik sonlandırma daha iyi alternatifler olabilir.
Hamileliğinin ne kadar ilerlediği. Ne kadar fazla fetal doku varsa rahmi tamamen temizlemek için kürtaj gerekmesi ihtimali o kadar yüksektir.
Duygusal ve fiziksel durumun. Fetüs rahimde öldükten sonra doğal düşüğün gerçekleşmesini beklemek hem senin hem de eşin için yıpratıcı olabilir. Sürecin daha hızlı gerçekleşmesini isteyebilirsiniz.
Riskler ve faydalar. Kürtaj müdahaleli bir yöntem olduğundan az da olsa yüksek enfeksiyon taşır. Bununla birlikte birçok kadın için düşüğün bir an önce tamamlanması bu riske değer.
Düşüğün değerlendirilmesi. Kürtaj uygulandığında fetal dokuyu inceleyerek düşük nedenini saptamak daha kolay olur.
Düşüğü önlemek mümkün mü?
Çoğu durumda embriyo ya da fetüste meydana gelen bir bozukluktan dolayı düşük gerçekleşir ve bunun önlenmesi mümkün değil. Fakat düşük riskini azaltmak için yapabileceğin şeyler de yok değil. İşte onlar:
- Hamile kalmadan önce kronik rahatsızlıklarını kontrol altına al.
- Mutlaka folik asit ve diğer B grubu vitaminleri içeren bir günlük destek hap kullan.
- Hamile kalmadan önce ideal kilona mümkün olduğunca yaklaşmaya çalış.
- Alkol ve sigarayı bırak.
- İlaç alırken temkinli ol.
- Enfeksiyonlardan korunmak için önlem al.
Folik Asit Hamile Kalmak İsteyenlere Nasıl Yardımcı Olur?
Düşük yaptıktan sonra ne zaman hamile kalınır?
Bazı doktorlara göre 2-3 ay beklemen gerekiyor, bazıları da bunun kararını vücudunun kendisinin vereceğini söylüyor.
Düşükle ilgili sorulan sorular
Düşükte nasıl parça düşer?
Düşükte parça, ağrı ve kanamayla birlikte düşüyor.
5 haftalık düşükler nasıl olur?
5 ve 6 haftalık düşükler de tıpkı diğer haftadaki düşükler gibi kanama ve kasık ağrısıyla kendini gösteriyor. Ancak hamileliğin henüz başları olduğu için kanama ve ağrı miktarı daha az görülür.
Hamilelikte düşük riski ne zaman biter?
Hamilelikte düşük tehlikesi kaç ay sürer, söyleyelim. Düşük riski gebeliğin özellikle ilk 12 haftasında görülür, 20. haftaya kadar da bu risk devam eder. İlk trimester'den sonra gebelikte düşük riski azalıyor.
Düşükten sonra kanama kaç gün sürer?
Düşük sonrası kanama yaklaşık 1 hafta sürüyor. Bu süre hamileliğin kaçıncı haftasında olduğuna göre değişiklik gösterebiliyor. Daha ileri haftalarda kanama süresi biraz daha uzayabiliyor. Ancak toplam süreye baktığımızda düşükten sonra kanama 10-15 gün içerisinde bitiyor.
Düşük sonrası gebelik mümkün mü?
Bu durum düşüğe yol açan faktöre bağlı. Normal şartlarda düşük yaptıktan sonra hamileliğe engel bir durum söz konusu değil. Yalnızca düşükten sonra parça kalabildiği için bu parçaların tamamen temizlenmesi gerekiyor.
İlk düşükten sonra hamilelik ne zaman olmalı?
Uzmanlar, düşükten sonra anne adayında kalan kalıntıların atılması için gebelik için bir süre beklenmesi gerektiğini söylüyorlar. Bu durum yaklaşık olarak 3-6 ayı buluyor.
