Gebelik şekeri (gestasyonel diyabet) nedir?
Diyabet; kandaki şeker seviyeleri doğru düzgün ayarlanmadığı zaman ortaya çıkan bir hastalık. Yani vücudun kan şekerini etkili bir şekilde düzenlemeye yetecek miktarda insülin üretememesi. Hamilelik şekeri ise önceden diyabet hastası olmayan kadınların hamile kaldıktan sonra bu rahatsızlıktan muzdarip olması durumudur. Sadece hamilelikte ortaya çıkar.
İnsülin: Vücudun kan şekerini enerjiye çevirmesini sağlayan hormon.
Gebelik şekeri belirtileri neler?
Hamilelik şekeri yüksek çıkanların çoğunda herhangi bir semptom görülmezken bazılarında şu belirtiler olabiliyor:
- Alışılmadık derecede susuzluk hissi,
- Sık ve çok miktarda idrara çıkma (Gebeliğin erken döneminde görülen sık fakat genellikle az miktarda idrara çıkmadan farklı.),
- Bitkinlik (Hamilelikte yaşanan halsizlik hissinden ayırmak güç olabilir.),
- İdrarda şeker bulunması (Rutin doktor kontrolünde ortaya çıkar.).
Gebelik şekeri neden olur?
- Hamilelikteki hormonal değişiklikler nedeniyle çalkalanan metabolizma,
- Annenin şeker hastalığına yatkın olması.
Hamilelik, kanında fetüsü beslemek için yeterince şeker kalmasını garanti altına almak amacıyla anti-insülin mekanizmalarını tetikler. Bu aslında mükemmel bir fikir olmakla birlikte her zaman çok iyi sonuç vermez. Bazen anti-insülin etkisi o kadar güçlü olur ki kanda hem senin hem de bebeğin ihtiyacından daha fazla -böbreklerin başa çıkabileceğinden de fazla- şeker kalır.
Hamilelikte şeker kaç olmalı? Gebelik şekeri kaç olursa insüline başlanır?
Bizim yaptığımız araştırmaya göre açlık kan şekeri ortalama olarak 90 mg/dl civarında olmalı. Bu oran 105 mg/dl geçerse gebelik şekeri söz konusu olabilir. Birkaç doktordan fikir almanı öneririz.
Gebelik şekeri nasıl anlaşılır?
Glikoz ölçüm testi (Açlık kan şekeri testi)
Doktorun glikozlu bir solüsyon içmeni ister. 1 saat sonra vücudundan kan örneği alınır ve glikoz seviyesine bakılır.
Glikoz tolerans testi (GTT)
İlk testin sonucu anormal çıkarsa yapılır. Bu takip testinde aç karnına yine glikoz solüsyonu içmen istenir. Test öncesinde ve 3 saat boyunca her saat başı kanın tahlil edilir.
Gebelikte şeker yüklemesi ne zaman yapılır?
Hamileliğin 24. ve 28. haftalarında yapılır.
Gebelikte şeker yüklemesi zararlı mı?
Bu konuda uzmanlar ikiye ayrılmış durumda. Bir kısım uzman gebelik şekerini tespit etmenin başka yolu olmadığını iddia ederken bazıları durumun hiç de böyle olmadığını savunuyor. Örneğin Prof. Dr. Canan Karatay, gebelikte şeker yükleme testine kesinlikle karşı.
Hamilelikte değişen hormonlar nedeniyle şeker metabolizmasının da bozulmasının normal ve bu durumun geçici olduğunu söyleyen Karatay, riskli durum için şeker tarama testlerinden başka alternatif olduğunu belirtiyor.
24-32. haftalardan itibaren annenin trigliserit seviyesinin yüksekliğine bakmanın (Şeker yüksekse trigliserit de yükselir.) gebelik diyabetini anlamada yeterli olacağını söyleyen Canan Karatay, hiçbir ülkede şeker tarama testlerinin şart koşulmadığına, ülkemizde rutin kontrollerden biri haline gelmesinin büyük hata olduğuna da dikkat çekiyor.
Gebelik şekeri yüksek çıkanlar ne yapmalı? Hamilelikte şeker nasıl düşürülür?
Mantık, kan şekeri seviyesini kontrol altına almak olmalı. Bu yüzden genellikle diyet, egzersiz ve düzenli olarak kan şekeri seviyesi testi yaptırılır.
Gebelikte evde şeker ölçümü, genellikle sabah aç karnına ve yemek yemenin şeker seviyesini ne kadar tırmandırdığını görmek için yemeklerden 2 saat sonra yapılır.
Gebelik şekeri diyetine ve egzersize rağmen kan şekeri seviyen yüksek çıkarsa doktorun ağızdan alınan ilaçlardan verebilir. Bu da fayda etmezse insülin iğnesine başvurulabilir.
Nefesten Kegele En Çok İşine Yarayacak Hamile Egzersizleri
Gebelik şekeri diyeti nasıl olmalı?
Gebelik şekeri diyet Listesi tüm diyet listeleri gibi kişiye özel olmalı. Fakat genel prensip, tabii ki sağlıklı beslenmek.
Bol sebze ve meyve yemek, folik asit almak, şekerden ve glisemik indeksli gıdalardan uzak durmak, proteine ağırlık vermek, basit şeker yerine lif oranı yüksek besinlerden tüketmek başlıca dikkat etmen gerekenlerden.
Gestasyonel Diyabeti (Gebelik Şekeri) Olan Hamileler Nasıl Beslenmeli?
Gebelik şekerinde ne yenmemeli?
Bu sorunun cevabı "Hamilelikte ne yenmemeli?" sorusunun cevabıyla aynı aslında. Hamur işleri, pastalar, basit şeker içeren tüm gıdalar, kızartma, cips gibi atıştırmalıklar başlıcaları.
Diğerleri de burada: Bu 15 Şeyden Uzak Dur: Hamilelikte Yenmemesi Gerekenler!
Sana özel hamile beslenme programı hazırlayacak diyetisyenlerle iletişime geç:
Kimler gestasyonel diyabet riski altında?
- 30 yaşından büyük,
- Ailesinde şeker hastalığı olan,
- Önceki hamileliğinde iri bebek doğuran,
- Obez kadınlar.
Bu Yaşta Doğum Yapılır mı? (Hangi Yaşta?)
Gebelik şekeri bebeğe zarar verir mi?
Başlıca risk, bebeğin aşırı kilolu olarak dünyaya gelmesidir (makrosomia).
Ayrıca ana rahmindeyken yüksek şekere maruz kalan bebeklerin göbek kordonu kesilip şeker ikmali durdurulduğunda kan şekeri seviyeleri düşer. Farkına varılmazsa bu durum yenidoğan bebeklerde havaleye neden olur.
Gebeliğe bağlı şeker fark edilmezse ölüm veya ölü doğumla sonuçlanabilir. Ama merak etme, sorun tespit edildikten sonra yapılacaklarla risk en aza indirgenebiliyor.
Bu arada gebelikte diyabet hastalığı geçiren kadınların ileriki yaşlarda kalp ve Tip 2 denen şeker hastalığına yakalanma riskleri de daha fazla oluyor.
Gebelik şekeri doğumdan sonra geçer mi?
Hamileliğe bağlı şeker hastalığı genellikle doğumdan kısa bir süre sonra kaybolur. Doktorun doğumdan sonra belli aralıklarla glikoz ölçümü yaparak kontrolü elde tutmak ister.
Gebelikte şeker olmaması için ne yapmalı? Gebelik şekeri nasıl önlenir?
Hamile kalmayı planladığından itibaren sağlıklı beslenmek ve şekeri hayatından çıkartarak işe başlamalısın. Prof. Dr. Canan Karatay, kilolu olmanın, vücut-kitle endeksinin fazla olmasının gebelik şekerinden çok daha riskli olduğunu söylüyor.
Diyetisyen Müge Özyurt Şafak'ın da önerileri var:
Normal kilo ve spor, hem hamile kalmadan hem hamilelikte hem de doğumdan sonra şeker hastalığı dahil birçok sağlık probleminden seni korur.
Hamile pilatesi ve yoga merkezleriyle iletişime geçmek için tıkla.
