Üçlü tarama testi nedir?
3’lü tarama testi, hamileliğin esnasında bebeğinin yaşayabileceği;
- Trizomi 21 (Down sendromu),
- Trizomi 18 (Edwards sendromu),
- Nöral tüp defektleri (Spina bifida, anensefali, iniensefali) gibi sorunları tespit etmek için yapılır.
Üçlü tarama testi, üçlü test, Trizomi 21 testi gibi farklı isimleri de vardır. Bu testin hamilelik esnasında yapılma amacı bebeğinde görülebilecek bu doğumsal sorunları önceden tespit etmek, bu durumlara hazırlanmak ve önlem almaktır.
Hadi bak: 12 Maddede Down Sendromu
3’lü tarama testi ne zaman yapılır?
Anne adaylarının bu konuda en çok merak ettikleri “3’lü tarama kaçıncı haftada yapılır?” sorusu oluyor. Üçlü test için uygun görülen zaman aralığı, hamileliğin 16. ve 18. haftaları.
Takipte kal: Hafta Hafta Hamilelik
3’lü tarama kimlere yapılır?
Özellikle;
- İkili tarama testi riskli çıkanlar,
- 35 yaş üstü anne adayları,
- Gebelikte kullanılmaması gereken ilaçların kullanan kadınlar,
- Diyabet hastaları,
- Yüksek radyasyona maruz kalanlar 3’lü test yaptırmalıdır.
3’lü tarama testi sonuçları nasıl değerlendirilir?
Down sendromu testi değerlendirmesi
Eğer üçlü test sonucunda hamileliğinin haftasına göre AFP ve uE3 oranları olması gerekenden düşük ve HCG hormonu yüksek çıkarsa Down sendromu riski olabilir. Bu değerlendirmede yaşın ve kilon da etkilidir. Doğru sonucu almak için değerlerin ve gebelik haftasının bilgisayar ortamına eksiksiz şekilde girilmesi önemlidir.
3lü tarama testi normal değerleri sınırı Down sendromu için 1/250’dir. Eğer hormon değerlerin bu sınırdan yüksekse risk olduğu anlaşılır. Ayrıca HCG hormonunun 1,5’dan yüksek olduğu durumlar da riskli sayılır.
Edward sendromu testi değerlendirmesi
Edward sendromu için kan değerleri sınırı, 1/100’dür. Değerlerin bu orandan yüksek olması halinde Edward sendromu riskinden bahsedilebilir.
NST testi değerlendirmesi
Bu test değerlendirmesinde kandaki AFP değerleri, gebelik haftası ile karşılaştırılır. Eğer AFP değeri 2,0’dan yüksekse nöral tüp sorunları riski olduğu düşünülür. Oran ne kadar yüksekse risk o kadar artar.
Doktorun sonuçların değerlendirilmesinin ardından, risk durumuna göre amniyosentez yapılmasını önerebilir. Bu her anne adayı için uygulanan bir yöntem değildir. Riskin yüksek olduğu durumlarda ileri bir tetkik olması için istenir.
Ayrıntısını öğren: Amniyosentez Nedir?
Üçlü tarama testi yüksek çıkanlara doktor tarafından gebeliği sonlandırmayı isteyip istemediği sorulur. Bu karar tamamen annenindir.
Üçlü tarama testi nasıl yapılır?
3’lü test, yukarıda bahsettiğimiz sorunların tespiti için yapılan ilk test değil. Bundan önce yapılan ikili test değerlerinin riskli çıkması durumunda doktorun, sorunların kesinleştirilmesi için senden üçlü tarama testi yaptırmanı isteyebilir.
Üçlü test incelemesine önce ultrason yapılarak başlanır. Ultrason incelemesinden sonra doktorun senden bir miktar kan alacak. Ama korkmana gerek yok, bu kan miktarı normal bir tahlilde verdiğin kadar ve alınma şekli de aynı! Ultrason sebebi ise ense kalınlığını görmek.
“Üçlü tarama testi aç karnına mı yapılır?” soruna cevap verelim. Üçlü tarama testi için vereceğin kan örneğinden önce aç ya da tok olmana, günün belli bir saatini seçmene gerek yok. Önemli olan, ultrason incelemesiyle aynı günde vermen!
Alınan kan örneğinin içerisinde bulunan bazı maddelerin bilgileri;
- Yaşın,
- Kilon,
- Sigara kullanımın gibi bilgilerle birlikte bilgisayar ortamına aktarılır ve burada değerlendirmeye alınır.
Kan örneğinde incelenen maddeler Beta HCG (plasenta tarafından üretilen bir hormon), AFP (bebek tarafından üretilen bir protein çeşidi) ve estrioldür. Bu maddeler incelendikten sonra Down sendromu, Edward sendromu ve nöral tüp defektleri için ayrı ayrı test raporları oluşturulur.
Peki 3’lü tarama testi ne kadar sürede sonuçlanır? Üçlü tarama testi sonuçları 1-3 gün içerisinde çıkar.
Hepsini öğren: Hamilelik Döneminde Yapılan Testler
Üçlü tarama testi ne kadar güvenilir?
Üçlü tarama testi riskli çıkanlar bu sorunun cevabını çok merak ediyor biliyoruz. En doğru yorumlamayı tabii ki doktorun yapacaktır. Ama şunu belirtmeliyiz, bu sonuçlar tahminidir, kesin sonuç vermezler. Üçlü tarama testlerinde Down sendromu riski yüksek çıkıp sağlıklı bebek sahibi olan ya da hiçbir risk olmayıp doğumda sürpriz sonuçlarla karşılaşan anneler de var.
Araştırmalar gösteriyor ki yüksek riskli üçlü tarama testlerinin 23’ünden sadece 1’i Down sendromu ile sonuçlanıyor. Ancak yine söylüyoruz, sana en doğru bilgiyi verecek olan doktorundur. Sonuçların yorumunu muhakkak onunla birlikte yapmalısın.
Üçlü test sonuçlarını en çok yanıltan bilgiler ise yaş, gebelik haftası, son adet tarihi ve kilo gibi bilgilerin doğru olmaması ya da yanlış değerlendirilmesi!
Burada da bilmen gerekenler var: 2. Trimester Testleri
Üçlü tarama testi gerekli mi?
Yukarıda da söylediğimiz gibi, ikili tarama testin olumlu sonuçlanırsa doktorun yüksek ihtimalle üçlü test yapmaya gerek duymayacaktır. Ancak ikili testin pozitif olduğu durumlarda üçlü test ile daha doğru oranda bilgi almak mümkündür.
Bazen;
- Ailenin her türlü duruma rağmen çocuğu dünyaya getirmek istemesi,
- Amniyosentez işlemine sıcak bakmaması,
- Ahlaki ve dini nedenler yüzünden üçlü tarama testinin yaptırılmadığı durumlar da söz konusu olabiliyor.
Doktorun bu testi yaptırmanın gerekli olduğunu söylemesi halinde işlemden kaçınmamanı öneririz. Doktorunla iş birliği yapıp kendi bilgilerini de doğru aktardığın sürece en doğru sonuca ulaşabilirsin.
