Hamilelikte tiroit artışı (hipertiroit) nedir, neden olur?
Tiroit bezinin hamilelikte büyümesi salgılanan hormon miktarının artmasına neden olur. Bu sebeple hamilelikte T3 ve T4 adı verilen tiroit hormonlarının düzeylerinde artış saptanır.
Tiroit bezinin çok fazla tiroksin hormonu üretmesi de halk dilinde zehirli guatr denilen "hipertiroit” hastalığına yol açar. Tiroit artışı olarak bilinen bu rahatsızlık, kalp ve damar dolaşımından metabolizmaya kadar pek çok bölgede sorun yaratır.
Tiroit hormonlarının fazla ya da az salgılanması nelere neden olur?
Tiroit hormonlarının az veya çok salgılanması ile vücutta çok belirgin işlev bozuklukları meydana gelir. Bu nedenle günlük hayatta olduğu gibi hamilelikte de tiroit bezinin düzenli çalışması çok önemli.
Tiroit hormonu salgısı fazla ise hipertiroidizm, az ise hipotiroidizm hastalığı ortaya çıkar.
Hipotiroidizmde görülen bulgular nelerdir?
- İleri derecede halsizlik,
- Üşüme,
- Hızlı kilo artışı,
- Adetlerde düzensizlik,
- Hamile kalmada zorluk,
- Deride kuruluk,
- Erken bebek.
Hipertiroidizmde görülen bulgular nelerdir?
- Çarpıntı,
- Kilo kaybı,
- Aşırı terleme,
- Kaslarda zayıflık,
- Çok sık dışkılama (bağırsak hareketlerinde artış ve ishal),
Hamilelikte İshal Neden Olur, Nasıl Geçer?
- Gerginlik ve asabiyettir.
Daha uzun dönemde;
- Dışarıdan tiroit bezinin büyümesi (guatr),
- Gözlerin ileri doğru çıkıntı yapması gibi bulgulara rastlanır. Bunlar aynı zamanda tiroit belirtileri olarak da kendini gösterir.
Hamilelikte görülen tiroidin en belirgin özelliklerinden biri de erken dönemden itibaren tedaviye cevap vermeyen kusmalar görülmesidir.
Anne karnındaki bebeğin tiroit bezleri ne zaman çalışmaya başlar?
Tiroit bezi bebeğin 10. ile 12. haftaları arasında işlev yapmaya başlar. Sadece bebeğin salgıladığı tiroit hormonları değil; plasentadan geçen, anneye ait tiroit hormonları da bebeğin merkezi sinir sisteminin gelişiminde önemli rol oynar.
Hangi hafta seni neler bekliyor, öğren: Pratik Gebelik Takibi: Hamilelikte Bebek Gelişimi Tablosu
Hamilelikte tiroit yüksekliğinin bebeğe zararları nelerdir?
Eğer hipertiroidi tedavi edilmezse plasentaya geçen fazla hormonlar bebeğin tiroit bezini baskılayarak doğuştan hipotiroidiye sebep olur.
Bu nedenle bebek, hastaneden taburcu olmadan önce mutlaka TSH değerlerine bakılmalıdır. Çünkü doğuştan hipotiroidizm, bebeğin hem vücutsal hem de zeka gelişimini engeller. Hipotiroidizm tespit edildiğinde bebeğe verilecek bir ilaçla sorunların önüne geçilir. Bu ilaçlar hamilelikte emniyetlidir, bebeğe zararı yoktur.
Hipertiroidi olanlarda beslenme nasıl olmalıdır?
Hipertiroit tedavisi görürken kullandığın ilaçlardan dolayı kilo alabilirsin. Bu nedenle nişastalı ve şekerli gıdalardan uzak durmanda fayda var. İyotsuz beslenmen ve kesinlikle sigara içmemen gerekiyor. Bağışıklık sistemini güçlendirmen de hastalığın vücuda olan etkisini etkileyen faktörlerden. Şunlara dikkat et:
- Sarımsak, brokoli ve mantar gibi yiyecekleri mutlaka listende bulundur.
- Probiyotik içeren besinler tüketmeye ve özellikle yoğurt yemeye özen göster. Faydası çok: 6 Soruda Hamilelikte Probiyotik Kullanımına Dair Bilmen Gereken Her Şey
- Haftada 1 veya 2 kez balık tüketerek Omega-3 almaya dikkat et. Nasıl, ne kadar ve neden yemelisin: Hamilelikte Et Tüketimi
- Asitli içeceklerden, çay ve kahveden uzak dur. Bir de bunlar var tabii: Hamilelikte Yenmemesi Gerekenler!
- Glisemik indeks diyeti uygulamaya çalış. Burada sana uygun gıdalar var: Gestasyonel Diyabeti (Gebelik Şekeri) Olan Hamileler Nasıl Beslenmeli?
Hamilelikte yaşanan hipertiroit nasıl tedavi edilir?
İdeal olanın, hamilelikten önce gerekli tiroit muayenelerinden geçmek ve bir sorun saptanırsa da tedavi görmek olduğunu söyleyelim. Ancak hamilelik sırasında ortaya çıkan ya da fark edilen tiroit sorunlarını tedavi etmek de mümkün.
Öğren: Hamile Kalmadan Önce Hangi Testleri ve Aşıları Yaptırmalısın?
Öncelikle tiroit hastası olduğu düşünülen hamilelerde TSH, T3 ve T4 adı verilen hormonların düzeyine bakılır. Hipertiroidi olan kadınların gebelikleri normal seyreder ama hastalığın kontrol altında tutulması zor olabilir. Gebelikte hipertiroidinin 3 tane tedavi yöntemi var. Bunlar;
- İlaçla tedavi,
- Radyoaktif iyotla tedavi,
- Cerrahi tedavi yöntemleridir.
Gebelikte tiroit tedavisinde en sık kullanılan yöntem ise ilaçla olan. Tiroit bezinin işlevini engelleyen ilaçlar verilerek hormon seviyesi dengede tutulmaya çalışılır.
Hipertiroit tedavisinde sıklıkla kullanılan ilaçların bazılarını yeniden ayarlamak ya da tamamen kesmek gerekebilir. Bu yöntem işe yaramazsa ameliyatla tiroit bezlerinin alınması gerekebilir.Radyoaktif iyot içeren ilaçlar gebelik sırasında bebeğe zarar verebileceği için kullanılması pek tavsiye edilmez.
Eğer hipertiroit hastalığın varsa ya da bu hastalığı önceden geçirdiysen;
- İlaçlarını doktorunla birlikte kontrol et. Doktorunun, hastalığını kontrol altında tutması hem senin hem de bebeğin için önemli.
- Tedavi sürecinde ateşin çıkar ya da kendini hasta hissedersen derhal doktorunu ara. Onun talimatlarını dikkatle uygula.
- Tekrarlayan ve kötüleşen belirtileri mutlaka doktoruna bildir.
Hipertiroit bazen gebeliğin ilk 3 aylık döneminde kötüleşip ikinci yarısında iyileşebilir. Bazı kadınlarda ise doğum yaptıktan sonra lohusalık tiroidi meydana gelebilir. Bitkinlik, asabiyet ve sıcağa karşı hassasiyette artış gibi belirtileri sebebiyle lohusa depresyonuyla karıştırılabilir.
Anlattık: 9 Soruda Hamilelik Depresyonu ve Doğum Sonrası Depresyon Hakkında Merak Ettiğin Her Şey!
Tiroit tedavi edilmezse ne olur?
Hamilelik sırasında meydana gelen tiroit rahatsızlıklarının tedavi edilmesi son derece önemli. Sağlıklı bir hamilelik için tiroidin düzenli çalışması şart. Az çalışan tiroit, hamile kalmayı engelleyebildiği gibi erken düşüklere de sebep olabilir.
İhtimali bile üzücü: Hamilelikte Düşük Nasıl Olur, Belirtileri ve Nedenleri Neler?
Kaynaklar:
Sağlıklı Gebelik Rehberi-Mayo Clinic Uzmanları
