Şeker yüklemesi nedir?
Gebelik şekeri, anne adayında diyabet sorunu olmamasına rağmen hamilelikte ortaya çıkan şeker hastalığı durumudur. Buna hormonların düzensizliği de anne adayının diyabet hastalığına fiziksel olarak yatkınlığı da etki edebilir.
Gebelik şekeri, hamilelik esnasında tespit edilmediği takdirde bebek için zararlı durumlara yol açabiliyor. Bunların başında ise ölü ya da kilolu bebek doğumu geliyor. Ayrıca annenin de ilerleyen dönemlerde Tip 2 diyabet ve kalp hastalıklarına yakalanma riski artıyor.
Hemen “Şeker yüklemesi neden yapılır?” sorunu cevaplayalım. Bu test, yukarıda bahsettiğimiz durumların oluşmaması için gestasyonel diyabeti tespit ediyor. Bu test ile belli haftalarda ortaya çıkan hamilelik şekerinin varlığı belirlenip, buna göre tedavi yapılması sağlanıyor.
Şeker yüklemesinin bir diğer adı da oral glukoz tolerans testi (ogtt).
Ayrıntılı bilgi burada: Gebelik Şekeri Nedir?
Şeker yüklemesi ne zaman yapılır?
“Şeker yüklemesi kaçıncı haftada yapılır?” sorusu, hamilelikte anne adaylarının en çok sorduğu sorulardan. Bu test, hamileliğin 24. ve 28. haftaları arasında yapılıyor. Çünkü gebelik şekeri bu tarihlerde ortaya çıkabilecek şekilde gelişim gösteriyor.
Şeker yüklemesi nasıl yapılır?
Öncelikle, “Şeker yüklemesi aç karnına mı yapılır?” soruna cevap verelim. Evet, bu testten önce yaklaşık 8-10 saat aç olmalısın. Doktorun büyük ihtimalle testten 3 gün önce karbonhidrat içeren bir beslenme düzenine girmeni isteyecek. Test süresince beslenmen de mümkün olmayacak. Yine bu süreçte sigara içmen ya da ilaç alman da testin gidişatını etkileyebilir.
Bilmen gerekenler burada: Hamilelikte Beslenme
“Şeker yüklemesine giderken su içilir mi?” soruna da cevap verelim. Evet, bu süreçte tüketebileceğin tek şey su olacak.
Ayrıca yatak istirahati yapman ve fiziksel aktivitelerini kısıtlaman da şeker yükleme testinin sonucunu değiştirebilir.
Şeker yüklemesi birkaç aşamalı olabilir. Ayrıca vücuttaki insülin düzeyi sabah saatlerinde daha yüksektir. Açlık da gerektiği için teste genellikle erken saatlerde, sabah 07:00 ya da 09:00 gibi başlanır. Öğlen yapılması durumunda kanındaki glukoz değerleri çok daha yüksek çıkabilir.
Teste başlarken öncelikle kanındaki açlık kan şekeri oranına bakılır. Ardından glukoz içeren bir içecek yani basitçe şekerli su içirilir. İlk aşamada bu içeceğin oranı 50 gr’dır. Bu işlemin ardından 2 saat beklemen gerekir.
Glukoz içeceğini daha kolay içebilmek için limon sıkılması sonuçları yanıltır. Çünkü limon, kandaki glukoz oranını düşürür ve sonucun daha düşük çıkmasına neden olur.
50 gr şeker yüklemesi yapıldıktan 2 saat sonra tekrar kan şekerine bakılır. Eğer şeker yüklemesi sonucunda çıkan değer 140’ın altındaysa sorun yok. Bu, gebelik şekerinin olmadığı anlamına gelir. Ancak sonuç 140’ın üzerindeyse sorununun kesin olarak anlaşılması için 100 gr’lık glukoz içeceği verilerek 3 saat daha beklenir.
Bu işlemin ardından kan şekeri tekrar 140’ın üzerinde çıkarsa, gestasyonel diyabet kesinleşir ve artık doktorun tarafından sana bir gebelik şekeri diyeti hazırlanır. Çünkü bu sorunu kontrol altına almanın en başarılı yolu beslenmeyi düzene sokmaktır.
Gebelik Şekeri Olan Hamileler Nasıl Beslenmeli?
Şeker yüklemesi sonrası doktorun, insülin iğnesi kullanmanı önerebilir. Çünkü ağızdan alınan şeker ilaçları bebeğin için zararlı olabilir.
Büyük bir tartışma konusu: Şeker yüklemesi zararlı mı?
Bir süredir Türkiye televizyonların uzmanların bu konu hakkında konuştuğunu, hatta tartıştığını görmüşsündür. Özellikle kardiyoloji uzmanı Prof. Dr. Canan Karatay’ın şeker yüklemesinin zararları olduğunu, test esnasında verilen şekerin anne ve bebeğe dokunacağını ve yaptırılmaması gerektiğini söylediği açıklamaları uzun süre konuşulmuştu. Ancak şunu söyleyelim, şeker yüklemesi esnasında verilen glukoz içeceğinin bu güne kadar bir soruna neden olduğu herhangi bir araştırmada görülmemiş. Çünkü verilen şeker oranı, gün içerisinde herhangi bir gıda ile alabileceğin şeker ile aynı miktarda. Yani bir dilim pasta ya da hamur işi ile de bu şekeri vücuduna alabilirsin.
Şeker testi yaptırmayanlar, hamileliklerinde diyabet hastası olduklarını fark etmeyebilir. Yanlış beslenerek hem kendilerine hem de bebeklerine zarar verebilir. Sonucunda ise düzeltilmeyecek sorunlarla karşılaşabilirler.
Uzmanlar bu tartışmalar çıktığından beri yüksek kilolu ve sağlık sorunları olan bebek doğumlarının artmaya başladığını söylüyor. Bu yüzden doktorunun önermesine rağmen şeker yüklemesi yaptırmamayı düşünmemelisin.
Oral glukoz tolerans testinin zararlarını, faydalarını ve hakkında merak ettiğin her şeyi doktoruna sorarak doğru bilgiyi alabilirsin.
