Guatr nedir?
Boynun ön alt kısmında, nefes borusunun etrafında bulunan tiroit bezinin anormal şekilde büyüyüp şişmesine guatr deniyor.
Hamilelikte guatr neden olur?
Guatr az miktarda iyot alımıyla birlikte oluşuyor. Guatrın en yaygın sebebi de iyot eksikliğidir. Tiroit hormonu yapımında iyot çok etkilidir ve iyot yokluğunda yeteri kadar iyot hormonu salgılanamadığı için beyin, tiroit bezini sürekli hormon salgılaması için uyarır. Bu durum da tiroit bezinin büyümesine yol açar.
Tıpkı iyot eksikliği gibi iyot alımının fazlalığı da guatra neden olabilir. Özellikle gebeyken kanda artış gösteren östrojen, tiroit hormonunu bağlayan proteinleri artırır. Bu da tiroit hormonu düzeyinde yükselmeye yol açar. Gebelik esnasında salgılanan HCG hormonu da tiroit bezinde büyümüye neden olur.
Bir de hipertiroit denilen zehirli guatr var. Hamilelikte zehirli guatra da tiroit bezinin çok fazla tiroksin hormonu üretmesi yol açar.
Zehirli guatr belirtileri ve daha fazlası burada: Hamilelikte Tiroit Artışı (Hipertiroit) Nedir?
Hamilelikte guatr belirtileri
- Sinirlilik hali,
- Titreme,
- Taşikardi,
- Sık dışkılama,
- Aşırı terleme,
- Sıcak intoleransı,
- Kilo kaybı,
- Uykusuzluk,
- Hipertansiyon gibi semptomlar başlıca guatr belirtilerindendir.
Öğren: Hamilelikte Tansiyon Kaç Olmalıdır?
Hamilelikte zehirli guatr bebeğe zarar verir mi?
Hipertiroidi tedavi edilmediği takdirde plasentaya geçen fazla hormonlar bebeğin tiroit bezini baskılayarak doğuştan hipotiroidiye neden olur. Doğuştan hipotiroidizm bebeğin hem fiziksel hem de zeka gelişimini engelliyor. Bu yüzden hastaneden ayrılmadan önce mutlaka bebeğin TSH değerlerine bakılması gerekiyor. Hipotiroidizm tespitinde bebeğe ilaç verilerek bu semptomlar engellenebiliyor.
Peki hamilelikte guatr bebeğe zarar verir mi, onu da söyleyelim. Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Ayşin Öge, tiroit hormonları dengede tutulduğu sürece hastalığın anne adayına ya da bebeğe herhangi bir zararı olmadığını söylüyor.
Guatr hamile kalmayı engeller mi?
Kadın Doğum Uzmanı Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu, guatrın hamileliğe engel olabileceğini ancak bunun tek başına yeterli bir sebep olmadığını söylüyor. Eğer bir kısırlık belirtisi taşıyorsan ve bunun bir sebebi varsa tiroit bu noktada etkili olarak kısırlığa yol açan faktörün de etkini artıyor.
Buna ek olarak Endokrinoloji Uzmanı Dr. Özlem Turhan da iyot eksikliğinin bebeğin özürlü doğmasına yol açabileceğini söylüyor.
Hamilelikte guatr kaç olmalı?
Gebelik döneminde ölçülen ideal TSH düzeyleri aşağıdaki tablodaki şekilde olmalı.
| TSH düzeyleri | Referans aralığı |
|---|---|
| İlk trimester | 0.1-2.5 mIU/L |
| İkinci trimester | 0.2-3.0 mIU/L |
| Üçüncü trimester | 0.3-3.0 mIU/L |
Hamilelikte guatr nasıl geçer?
Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Çıkım Sertkaya, anne karnındaki bebeğin gebeliğin ilk 3 ayında anneden sağladığını söylüyor. Anne adayının da bu süreçte tiroit bezi büyüyor. Dolayısıyla gebelik sırasında tiroit bezinin 2 katına kadar büyümesi normal kabul ediliyor. Hamilelikte guatra çok müdahale gerekmediğini söylüyor Prof. Dr. Ayşe Çıkım Sertkaya. Çünkü gebelik bitince tiroidin küçülüp normal düzeyine dönmesi bekleniyor.
Peki gebelik sırasında anne tiroit hormonu almalı mı, almamalı mı? Eğer gebelik öncesinde de tiroit hastasıysan ve tiroit hormonu alıyorsan mutlaka almalısın. Artan ihtiyacı karşılamak için daha yüksek dozda almalısın.
Prof. Dr. Ayşe Çıkım Sertkaya gebelikte TSH değerinin iki buçuğun altında olmasının tercih edildiğini söylüyor. Bu değerin sağlanması için de bazen anne adayına tiroit hormonu veriliyor.
Hamilelikte guatrı olan ne yemeli?
- Tiroit bezinin iyi çalışması için sebze ve meyve daha fazla yemeli, yeteri kadar proteinli gıda almalısın.
- Haftada iki kez yağlı balık yiyerek omega-3 yağ asitlerinden yeteri kadar almalısın.
- Karbonhidratlı gıdalarla fazla beslenmemeli ve yağlı yiyeceklerden uzak durmalısın. Bu, tiorit bezine zarar veriyor.
- Unlu ve nişastalı gıdaları azaltmalısın.
- A, C ve E vitamini gibi antioksidanları alanlarda tiroit ve guatr daha az görüldüğü için sebze ve meyve tüketmeye özen göstermelisin. Karalahana, kabak, turp, şalgam ve karnabahar gibi sebzeleri güvenle yiyebilirsin.
- Hindistan Cevizi, balık ve keten tohumu tiroti bezinin daha iyi çalışmasını sağladığı için tüketmeye özen göstermelisin.
- Kafein, alkol, sigara ve şeker tiroit bezi için zararlı olduğundan, uzak durmalısın.
Bu da ilgini çekebilir: Hamilelikte Baş Dönmesine Yol Açan Sebepler Neler?
