Gıda zehirlenmesi nedir?
Gıda zehirlenmesi neden olur ilk olarak bununla başlayalım. Gıda zehirlenmesi, gıdalar üzerinde çeşitli nedenlerle bakteri, virüs ve mikroorganizmaların birikmesi ve bunların tüketilmesi nedeniyle meydana gelir. Ağır zehirlenmelerin sorumlusu genellikle bakterilerdir. Çünkü bakteriler gıdaların üzerinde çok hızlı şekilde ürer ve yayılırlar.
Bu zararlı maddelerin birikimi genellikle gıdaların;
- Hazırlanırken, paketlenirken, işlenirken ve bu gibi aşamalarda yetersiz hijyene maruz kalmaları,
- Gıdaların uygun sıcaklıkta saklanmamaları,
- Doğru şekilde pişirilmemeleri,
- İyi temizlenmemeleri,
- Son kullanma tarihlerinin geçmesi ile meydana gelir. Bu gıdalar yendiğinde toksin salınımı başlar ve zehirlenme meydana gelmiş olur.
Bu 15 Şeyden Uzak Dur: Hamilelikte Yenmemesi Gerekenler!
Bakteriyel zehirlenmelerin en sık görülen çeşitlerini;
- Salmonella,
- Listeria,
- Campylobacter,
- Escherichia coli olarak sıralayabiliriz.
Tüm bu bakteriler hayvansal ürünlerde, çiğ süt, sebze ve meyvelerde bulunur. Gıdaların iyi temizlenmesi ve pişirilmesi bu bakterileri öldürür, gıda zehirlenmesinin önüne geçer.
Bunlar dışında;
- Zehirli mantarlar ve küfler,
- Parazitler,
- Ağır metaller de gıda zehirlenmesine neden olabilir.
Gıda zehirlenmesi belirtileri nelerdir?
Kaynağına göre besin zehirlenmesi belirtileri değişebilir. Ama genel olarak tüm gıda zehirlenmeleri, benzer birkaç ön belirti ile ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında;
- İshal,
- Karın ağrısı ve kramp,
- Baş dönmesi,
- Bulanık görme,
- Halsizlik,
- Ateş,
- Baş ağrısı var.
Bu da farklı bir zehirlenme çeşidi: Preeklampsi Hakkında Merak Ettiğin Her Şey!
Gıda zehirlenmesi nasıl anlaşılır?
Eğer bir besin tükettikten bir süre sonra mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler yaşıyorsan gıda zehirlenmesi ihtimalini düşünebilirsin. Ama bazen bu belirtiler çok hafif olabilir, zehirlendiğini fark etmeyebilirsin. Ancak yoğun kusma ve ishal durumu söz konusuysa muhakkak doktora başvurmalısın.
“Gıda zehirlenmesi kaç saatte belli olur?” soruna 2-3 saat sonra cevabı verebiliriz.
Gıda zehirlenmesi nasıl teşhis edilir?
Yukarıda bahsettiğimiz belirtilerle doktora başvurduğunda doktorun fizyolojik muayenenin sonunda beslenme hikayeni de öğrenmek isteyecektir. Ardından değerlerini kontrol etmek için kan, idrar ve dışkı tahlili yapabilir. Bu tahlillerde varsa zehirlenme durumu ortaya çıkar.
Hamilelikte gıda zehirlenmesi
Hamileliğinde yaşadığın sağlık sorunlarının bir kısmı tabii ki bebeğini etkileyebilir. Peki gıda zehirlenmesi anneden bebeğe geçer mi? Gebelikte gıda zehirlenmesi konusunda yaşayacağın en büyük sorun, vücudunun sıvısız kalması. Bu sorun, bebeğin için de ciddi problemler yaratabilir. Ancak bebeğin bunun dışında gıda zehirlenmesinden etkilenmez. Zamanında müdahale ile vücuduna sıvı takviyesi yapılırsa ve kaybettiğin mineraller tekrar kazandırılırsa bebeğin için oluşan risk de ortadan kalkar.
Aklında olsun: 10 Maddede Hamilelikte Dikkat Edilmesi Gerekenler
Emziren annelerde gıda zehirlenmesi
Emziren anne gıda zehirlenmesi olursa anne sütüyle bebeğine geçiş olup olmayacağını merak edebilir. Şunu söyleyelim, annenin vücuduna aldığı toksin maddeler sütüne geçmez merak etme. Ancak bu süreçte sıvı kaybın olacağı için sütünde azalma olabilir. Bu yüzden sıvı takviyesi yine önemli bir yer tutuyor.
Bebeklerde gıda zehirlenmesi
Yukarıda saydığımız tüm sebepler, bebeğinin de gıda zehirlenmesi yaşamasına neden olur. Ancak bebeklerin bağışıklık sistemi daha zayıf olduğu için gıdalardaki toksin maddelerden çok daha çabuk etkilenirler. Ayrıca kusma, ishal ve yüksek ateş durumu bebeklerde daha yoğun şekilde görülebilir.
Dikkat et: Bebeğinin 1 Yaşından Önce Yememesi Gerekenler
Ama bebeklerde gıda zehirlenmesi tedavisi, yetişkinlerle aynı özellikleri taşır. Bazı takviye ilaçlarla ya da serum yoluyla kaybedilen sıvı yerine konulduğu takdirde iyileşme sağlanabilir. Anne sütü ile besleme de iyileşmeye katkı sağlayacaktır.
Anneler sordu: Balığın üzerine bebeğime süt içirdim, bir şey olur mu?
Gıda zehirlenmesi tedavisi nasıl yapılır?
Gıda zehirlenmesinin en önemli etkisi vücudun susuz kalmasına neden olmasıdır. Vücut; kusma ve dışkılama yoluyla zararlı maddeleri atmaya çalışırken su kaybetmene neden olur. Bu nedenle tedavinin büyük kısmını vücuda suyunu geri kazandırma oluşturur.
Normal şartlarda besin zehirlenmesi belirtileri 1-3 gün içerisinde ortadan kalkar. Eğer su kaybı ciddi boyuttaysa, kusma ve ishal önlenemiyorsa hastanede serum ile sıvı takviyesi yapılabilir. Ancak böyle bir durum yoksa evde tedavi sağlanabilir. Eğer gerekirse ishal ve mide bulantısını giderici ilaçlar da önerilebilir.
“Evde gıda zehirlenmesine ne iyi gelir?” sorunu cevaplayalım.
- Bol su tüketmek çok önemli. Ama bunun yanında maden suyu, bu konuda oldukça faydalı bir içecek. Çünkü kusma ve ishalle kaybedilen tuz ile mineralleri vücuda tekrar kazandırabilir.
- Bitki çayları da vücudun toparlanması için işe yarayan içeceklerden. Bol bol ıhlamur, nane-limon gibi çaylar tüketilebilir.
- Beslenme de çok önemli. Posalı gıdalar ishali arttırır. Bu yüzden şeftali, kayısı, erik gibi meyvelerin kesinlikle tüketilmemesi gerekiyor. Muz, bu süreç için ideal bir meyve.
- Baharatlı, yağlı gıdalardan muhakkak uzak durulması lazım.
- Pirinç lapası, haşlanmış patates, makarna gibi gıdalar tüketilebilir.
Gıda zehirlemmesi öldürür mü, diye merak edebilirsin. Gıda zehirlenmesi genellikle hafif geçirilse de ölümcül de olabilen bir hastalık.
Gıda zehirlenmesi nasıl önlenir?
Dikkat edeceğin birkaç küçük konu ile gıda zehirlenmelerine karşı önlem alabilmen mümkün.
- Et, balık, tavuk ve süt ürünlerinin saklama koşullarına dikkat etmelisin. Bu gıdaların önerilen sıcaklıkta saklanması çok önemli.
- Pastörize edilmemiş süt ve peynirleri mümkün olduğunca az tüketmelisin. Çiğ sütü kaynatarak tüketmeye dikkat etmelisin. Bu konu hamilelikte daha ciddi bir önem taşıyor.
- Meyve ve sebzeleri tüketmeden önce çok iyi bir şekilde yıkamalısın.
- Son kullanma tarihi geçmiş ürünleri kesinlikle tüketmemelisin.
- Kaynağına güvenmediğin suları kesinlikle içmemelisin. Ayrıca bulaşıklarını da bu sularla yıkamamalısın.
- Konserve ürünlerin paketlerine dikkat etmelisin. Patlamış, ezilmiş ya da paslanmış kutuları olan ürünleri satın almamalısın. Ayrıca bu ürünleri açtıktan sonra önerilen tarihe kadar tüketmelisin.
- Açıkta satılan ürünleri mümkün olduğunca tüketmemelisin.
- Dondurulmuş et ürünlerini çözdürdükten sonra tekrar dondurmamalısın.
- Kişisel hijyene önem göstermelisin. Özellikle eller çok sık yıkanmalı.
- Bebeğinin emzik, biberon gibi ürünleri sık sık dezenfekte etmelisin.
- Bebeğini emzirirken ellerinin, meme ucunun temiz olmasına dikkat etmelisin.
Bu da ilgini çekebilir: Hamilelikte Yenmemesi Gerekenler Listesi!
