Progesteron nedir?
Yumurtlama hormonu olarak bilinen progesteron, rahmi gebeliğe hazırlayan ve adet döngüsünde önemli rol oynayan steroid hormonlarından biridir. Yani progesteron için kısaca vücudu hamileliğe hormon diyebiliriz.
Adet döngüsünün ortasında vücudun yumurtlamadan sonra ürettiği geçici bir endokrin bezi olan korpus luteum tarafından salgılanır. Yumurtanın döllenmesi ihtimaline karşı embriyonun tutunması için rahim duvarını kalınlaştırır. Fakat döllenme olmazsa progesteron salgılanması azalmaya başlar ve rahim duvarı parçalanarak adet kanaması ile dışarı atılır.
Progesteron ne işe yarar?
- Doğurganlığı kolaylaştırır ve adet döngüsüne yardımcı olur.
- Gebelikte rahmin kasılmadan büyümesini sağlar.
- Hamilelik sırasında rahim astarının büyümesini ve gelişimini destekler.
- Vücuttaki kan akışını ve oksijen geçişini hızlandırır.
- Bebeğin anne karnında sağlıklı bir ortamda büyümesi için gebeliğin 10. haftasına kadar yükselerek vücudun daha fazla yumurta üretmesini durdurur ve göğüsleri süt üretmeye hazırlar.
Adet Döngüsü Nedir? Yumurtlama Dönemiyle Nasıl Bir Bağlantısı Vardır?
Progesteron kaç olmalı?
Değeri bulmak için genellikle kanda progesteron testi yapılır. Testler sonucunda progesteron değerleri farklı çıkabilir. Regl döneminin ilk yarısında progesteron testi yaptırırsan değerlerinin yüksek çıktığını görebilirsin.
“Normal progesteron değeri kaç olmalıdır?” sorusuyla başlayalım. Adet önce kandaki progesteron değeri 1ng/mL’den azdır. Diğer dönemlerdeki progesteron hormonu değerlerini aşağıda görebilirsin.
| Progesteron normal değeri | |
|---|---|
| Foliküler faz (Adet kanamasının ilk günü ile başlar.) | 0.2-1.4 ng/ml |
| Luteal faz (Yaklaşık 2 hafta süren yumurtlama döngüsü fazıdır.) | 4-25 ng/ml |
| Menopoz | 0.1-1 ng/ml |
| Hamileliğin ilk trimester’ı | 11,2-90 ng/ml |
| Hamileliğin ikinci trimester’ı | 25,6-89,4 ng/ml |
| Hamileliğin son trimester’ı | 48-300+ ng/ml |
- Değerler, testin yapıldığı laboratuvarlara göre farklılık gösterebilir.
“Progesteron kaç olursa hamile kalınır?” diye merak ediyor olabilirsin. Yapılan kan testi sonucunda değerler 10 ng/ml’den yüksek çıkarsa yumurtlama fonksiyonlarının normal olduğu kabul edilir ve hamilelik için uygun ortam sağlanmıştır.
Yumurtlama dönemi belirtilerini biliyor musun: Ovülasyonun 6 İşareti!
Progesteron düşüklüğü belirtileri nelerdir?
- Rahimde kanama,
- Adet düzensizliği,
- Gebelikte leke gelmesi ve ağrı,
- Tekrarlanan düşük.
Yeterli progesteron seviyesine sahip değilsen, vücudunda daha fazla östrojen hormonu salgılanmaya başlar. Östrojen ve progesteron, birbirilerini ezerek ilerlemeye çalışan iki hormondur. Yüksek düzeyde östrojen;
- Cinsel isteğinin azalmasına,
- Kilo almana,
- Miyom ve fibrokistiklere,
- Safra kesenle ilgili problemler yaşamana yol açabilir.
Hamilelikte Düşük Nasıl Olur, Belirtileri ve Nedenleri Neler?
Progesteron düşüklüğü gebeliğe engel mi?
Progesteron seviyesinin düşük olması hamileliğine engel değil. Ancak gebelikte progesteron düşüklüğü, düşük veya erken doğum gibi komplikasyonlara neden olabiliyor.
Nedir, neden olur: 7 Maddede Erken Doğum
Progesteron nasıl yükseltilir?
Bu hormonu yükseltmek için “progestan” isimli progesteron ilacı kullanılır ve hormon seviyesinin yükselmesini sağlar. Sentetik ilaçların yanı sıra progesteron içeren yiyecekler de faydalı olabilir. Bu besinlerin içeriğinde direkt olarak progesteron bulunmasa da gıdalar, hormonun salgılanması için vücuda uyarı gönderirler.
- C vitamini içeren yiyecekler,
- Arginin ve E vitamini içeren besinler,
- Protein içeren besinler,
- Lif bakımından zengin yeşil sebzeler,
- Fermente soya,
- Ceviz,
- Dereotu,
- Bektaşi üzümü, progesteron hormonunun doğal yollarla artmasına yardımcı olur.
Hamileliğe Hazırlıkta Hangi Vitaminleri ve Ek Besinleri Almalısın?
Progesteron yüksekliği neden olur? Progesteron yüksekliği belirtileri nelerdir?
- Turner sendromu,
- Hipofiz bezi sorunları,
- Adet düzensizliği gibi durumlar progesteron hormonunun artmasına yol açabilir.
Ayrıca meme ve yumurtalık kanserleri, hormon ve doğum kontrol hapları da progesteron hormonu yüksekliğine neden olabilir.
Adet Gecikmesi Nedenleri: Adet Niye Gecikir Sorusuna 11 Cevap!
Belirtileri ise şöyle sıralayabiliriz:
- Uyuşukluk,
- Özellikle uykudan sonra halsizlik,
- Göğüslerde hassasiyet,
- Mide bulantısı,
- Kilo alımı,
- Hafif depresyon ve kaygı,
- Baş dönmesi,
- Şişkinlik,
- Bacaklarda huzursuzluk,
- Vücutta ödem,
- Cinsel dürtünün azalması.
Progesteron testi neden yapılır?
Uzmanlar, hamile kalmakta zorlananlara yumurtalıklarının sağlıklı olup olmadığını kontrol etmek için progesteron kan testini önerebiliyorlar. Ayrıca test, progesteron seviyesinde düşüklük varsa ve gebelik söz konusuysa erken doğum ya da düşük gibi riskli durumlarla karşılaşılmaması için de yapılır.
Bunları öğren: Hamile Kalmadan Önce Hangi Testleri ve Aşıları Yaptırmalısın?
Progesteron ile ilgili sık sorulan sorular
Progesteron takviyesi kimlere önerilir?
- Hamileliğinde düşük tehlikesi olan,
- Birden fazla düşük geçmişi olan,
- Erken doğum riski taşıyan,
- Kısırlık ve tüp bebek tedavisi gören,
- Adet düzensizliği yaşayan,
- Rahim duvarında kalınlaşma görülen,
- Regl döneminde epilepsi atağı yaşayan,
- Polikistik over sendromu olan kadınlara progesteron hormonu takviyesi önerilir.
Oku bakalım: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleriyle Polikistik Over Sendromu
Progesteron hormonu nasıl kullanılır?
- Hormonu yetersiz olan kadınlara tek başına ya da östrojen ile kombine edilerek hap veya progesteron iğnesi verilir, bu ilaçlara progestan da denir.
- Progesteron, kadınlarda menopoz semptomlarını gidermek için hormon replasman tedavisinde kullanılır. Bu yöntemde ortaya çıkma riski olan hastalıklar için östrojen de kullanılır.
- Progesteron ampulü ağız yoluyla alınmak için üretilir. Akşamları ve yatmadan önce günde 1 kez alınır.
Kendini iyi hissetsen bile doktorunla konuşmadan progesteron ilaçlarını (progestin) bırakmaman gerekiyor.
Progesteron yan etkileri nelerdir?
- Göğüslerde hassasiyet ve ağrı,
- Baş ağrısı,
- Kusma,
- İshal,
- Vajinal akıntı,
- Yorgunluk,
- Öksürük.
Daha ciddi yan etkiler olarak;
- Konuşmada güçlük,
- Migren,
- Bacaklarda şişlik ve ağrı,
- Çarpıntı,
- Göğüs ağrısı,
- Karın ağrısı,
- Nefes almada güçlük,
- Vajinal kanama gibi durumlarla karşı karşıya kalırsan mutlaka doktorunla iletişime geç.
Aman dikkat: Doğurganlığı Olumlu ve Olumsuz Etkileyen 13 Faktör!
Progesteron hormonu hangi durumlarda kullanılmamalı?
Kullanılan progesteron haplarının tehlike yarattığı dönemler de olabilir. Böyle zamanlarda doktorunun kararıyla hormon takviyesini bırakman gerekebilir.
- Hamilelik ya da emzirme,
- Meme kanseri,
- Depresyon ilacı kullanımı,
- Karaciğer hastalıkları,
- Vajinal kanama gibi durumlar progestan kullanımının yeniden değerlendirilmesini gerektirebilir.
Bu da ilgini çekebilir: En Doğurgan Dönemini Belirlemeni Sağlayacak Yöntemler
