PMS nedir?
PMS yani premenstrual syndrome (Türkçe adıyla adet öncesi gerginlik), adet dönemi yaklaşırken ortalama 1 hafta önce ortaya çıkan sıkıntılı durumlara verilen isim. Yani regl dönemin yaklaşırken yaşadığın ve açıklayamadığın tuhaf ruh haline sebep olan şey, işte bu sendrom!
Adet öncesi gerginlik, her kadında meydana gelebilen bir durum. Ama yaşattığı sorunlar, her kadında farklı şekilde izlenebilir. Bazı kadınlar belirtilerin hepsini ağır bir şekilde yaşayabilirken, bazı kadınlarda birkaçı hafif bir şekilde görülebilir. Bazen daha yoğun ya da hafif yaşanabilir. Bunların hepsi aslında o ay yaşadığın sorunlar ve fiziksel durumunla alakalı!
PMS’in üstesinden başarıyla gelebilmen için, önce durumun ne olduğunu iyice kavraman lazım! Belirtilerini ve semptomları azaltma yöntemlerini bildiğin sürece seni rahat bir adet dönemi bekliyor!
Aman kaçırma: Adet Takibini Yapmanı Kolaylaştıracak 5 Mobil Regl Takvimi Uygulaması
PMS neden olur?
Tam olarak kesinleştirilmese de adet öncesi sendromunun en önemli nedeni, merkezi sinir sisteminde yaşanan duyarlılık ve bu süreçte değişen sürekli değişen hormonlar! Değişen hormon seviyeleri, seni fiziksel ve mental olarak etkilediği için vücudunda bir takım sıkıntılar hissediyorsun. Bakalım bunlar dışında regl öncesi sendromuna neden olabilen durumlar nelermiş?
- Stres,
- Kalsiyum ve magnezyum eksikliği/dengesizliği,
- Yanlış beslenme.
PMS belirtileri nelerdir? PMS döneminde neler olur?
Adet öncesi sendromu belirtilerini 2 başlıkta inceleyebiliriz.
Fiziksel belirtiler
- Adet sancısı şeklinde karın ağrısı,
- Sivilcelenme,
- Göğüslerde şişkinlik ve hassasiyet,
- Halsizlik,
- Baş ağrısı,
- Karın şişliği,
- Bel ve sırt ağrıları,
- Kabızlık,
- İshal,
- Mide şikayetleri,
- Kas ve eklem ağrıları.
Psikolojik belirtiler
- Anlık duygu değişimleri,
- Tahammülsüzlük,
- Huzursuzluk,
- Ani ağlama krizleri
- Uyku problemleri,
- İştahsızlık ya da iştah artışı,
- Çarpıntı,
- Depresyon,
- Konsantrasyon problemleri,
- Cinsel istekte artış ya da azalma.
Adet Gecikmesi Nedenleri: Adet Niye Gecikir Sorusuna 11 Cevap!
PMS ne zaman başlar?
PMS kaç gün önceden başlar sorusuna adet döneminden 1 hafta-10 gün önce cevabını verebiliriz.
PMS en çok kimlerde görülür?
Her ne kadar bir kesim tarafından “uydurulmuş bir sendrom” gibi algılansa da PMS, hayatı kısa süreliğine ciddi şekilde etkiliyor. Tüm dünya kadınlarında görülen regl öncesi sendrom, özellikle;
- Yoğun stres yaşayan, özellikle iş hayatı oldukça yorucu olan,
- Depresyon yaşayan ya da yaşamış,
- Daha önce doğum yapmayan,
- Şehir hayatının zorluklarını fazlaca yaşayan,
- Düzensiz hayatı olan,
- 20-35 yaş arası kadınlarda sıklıkla görülüyor.
Bu da aklında olsun: Hamilelik Belirtisi mi Âdet mi?
Adet öncesi gerginlik tanısı nasıl konur?
Bu durumu ortaya koyacak herhangi bir test ya da tahlil mevcut değil. Ama adet döneminden önce yaşanan her sorunu da PMS olarak adlandırmak da doğru değil. Eğer tedavi gerektiren bir süreç yaşıyorsan, öncelikle yukarıda bahsettiğimiz belirtilerin bir kısmını en az 3 kez yaşamış olman ve hayatının bu sorunlardan ciddi şekilde etkilenmesi (işe, okula gidememe gibi) gerekiyor.
Peki PMS için hangi doktora gidilir? Bu tarz sorunlar yaşıyorsan bir jinekoloğa görünebilirsin.
PMS tedavisi nasıl yapılır?
Adet öncesi sendromu tamamıyla ortadan kaldıran ya da direkt bu işe yönelik bir tedavi yöntemi yok. Bazı durumlarda doktorun uygun görürse adet öncesi gerginlik için ilaç olarak antidepresan türevi ve ağrı kesici ilaçlar kullanılabiliyor. Bunun dışında semptomların hafifletilmesine yönelik bazı yöntemler denenebilir.
“Adet öncesi gerginlik için ne yapılır?” diye sorduğunda, sana ilk söyleyeceğimiz şey beslenmene dikkat etmen olacak. Yağlı, baharatlı, şekerli ve donmuş gıdaları beslenme listenden çıkarman, taze gıdaları tüketmen, sigara ve alkolden uzak durman PMS belirtilerini ciddi şekilde azaltabilir.
Her gün düzenli pilates, yüzme gibi sporlar yapamasan da günde 30 dakikalık bir yürüyüş bile adet dönemi gerginliğini atman için sana yardımcı olacaktır. Yapılan bir araştırmada egzersiz yapmayan kadınlarda adet öncesi belirtilerinin daha çok görüldüğü gözlemlenmiş.
Vitamin ve mineral desteği al!
Kalsiyum, magnezyum, B6 vitamini, Omega-3 ve 6 gibi yapı taşları PMS üzerinde olumlu etkilere sahip. Bu yüzden doktoruna danışarak bu vitamin ve minerallerin desteğini alabilirsin.
Biliyoruz, bu süreçte uyumak biraz zor. Ama uykusuzluk her şeyde olduğu gibi adet öncesi gerginlik üzerinde de çok etkili. Bu yüzden;
- Uyku saatine yakın cep telefonu, bilgisayar gibi aletlerden uzak durmalısın.
- Yatmadan yaklaşık 1 saat önce ılık bir duş alabilirsin.
- Uyumana yakın süreçte yemek yememelisin.
- Uyuyacağın odanın sıcaklığına dikkat etmelisin. Oda ne çok sıcak ne de çok soğuk olmalı.
Peki PMS sendromu bitkisel tedavisi var mı? Etkinliği net olarak bilinmese de Melisa çayı, hayıt otu, yer elması, papatya çayı, dulavrat otu gibi bitkilerin vücudu rahatlatarak PMS belirtilerini azalttığını söyleyenler var. Dozunu abartmamak kaydıyla bu bitkileri deneyebilirsin.