Depresyon nedir?
Depresyon; bazı üzüntüler, yoğun stres, travmatik durumlar, ekonomik sorunlar ve buna benzer birçok durumun içinden çıkılmaz ve çözülmez hale gelmesi ile üzüntü ve keder halinin günlük yaşantıyı etkilemesi, hayattan zevk alamama, yaşamla bütün bağlantıların kopması gibi durumlara neden olan psikolojik bir rahatsızlıkır.
Depresyon, ilerleyen zamanlarda iş yaşantısını etkilemeye, ikili ilişkilerin bozulmasına ve farklı fiziksel problemlerin de ortaya çıkmasına neden olur ya da mevcut bir hastalığın ilerlemesini sağlayabilir.
Depresyon belirtileri nelerdir?
Depresyon çoğunlukla üzüntü hali ile bir tutulur. Ancak yalnızca üzüntülü olmak depresyon için yeterli değildir.
- Uyku bozuklukları,
- Günlük yapılan aktivitelere ilgisizlik,
- Sosyal bozukluk,
- İştahsızlık ya da yeme bozuklukları,
- Sabit yorgunluk,
- Kendini değersiz hissetme,
- Suçluluk hissi,
- Kararlar verememe,
- Konsantre olamama,
- Konuşmak istememe,
- Çaresizlik hissi,
- Kimseden yardım alamayacağını düşünme,
- İntihara meyilli olma, gibi durumlar depresyon belirtisi sayılır. Depresyon tanısı için bu belirtilerin en az 4’ünün olması ve bu belirtilerin en az 2 haftadan uzun süredir devam etmesi gerekir.
Hamilelikte Panik Atak Bebeği Etkiler mi, Nasıl Geçer?
Depresyonda risk faktörleri nelerdir?
- Kadın olmak,
- Travmatik bir ölüm yaşamak,
- Ekonomik sorunlar,
- İşten çıkarılma,
- Alkol ya da uyuşturucu madde kullanımı,
- Boşanma,
- Ciddi hastalıkların yaşanması,
- Hormonal değişiklikler,
- Ailede depresyon öyküsünün bulunması gibi durumlar depresyon için risk faktörü oluşturabilir.
Depresyon tanısı nasıl konur?
Depresyon tanısı ilk etapta kişinin öyküsü ile konulur. Ardından psikiyatrik muayene ile teşhis kesinleştirilir. Bunun yapılması önemli çünkü bazı fiziksel hastalıklar bazen depresyonla benzer özellikler gösterebiliyor. Bu yüzden psikiyatrik muayenenin yanında fiziksel olarak da inceleme yapılması gerekiyor.
Uzmanlar kan tahlilleri, QEEG (Kantitatif EEG), Beyin MR'ı, psikometrik testlerle de depresyon tanısı konabiliyor.
Depresyon türleri nelerdir?
Majör depresyon
En şiddetli depresyon çeşitlerinden birisi. Bu depresyon çeşidinde üzücü duygulardan çıkılmaz ve intihar düşüncesi sık sık akla gelir. Majör depresif insanların tedavilerinin hızlı bir şekilde yapılması durumun şiddetlenmemesi açısından önemli.
Manik depresyon
Bu türe 2 uçlu depresyon ismi de verilir. Manik depresif kişiler başlangıçta çok neşeli, mutlu, yüksek enerjili, cinsel dürtüleri artmış şekildeyken depresyona evrildiğinde çok mutsuz, sessiz içe kapanık olabilir. Bu sorunun çok keskin belirtileri olduğu için teşhisi daha kolay yapılabilir.
Kalıcı depresif bozukluk (Distimi)
Bu depresyon türü, diğerlerine göre hafif ama uzun sürelidir. Bu sorun en az 2 yıl sürebilir. Kronik depresyon yaşayan kişilerin genel olarak mutsuz, eleştirel ve hoşnutsuz olduğu gözlenir.
Depresyon tedavisi nasıl yapılır?
Depresyondan kurtulmak, çok yönlü bir tedavi ile mümkün olabilir. Ayrıca her tedavi kişinin depresyon türüne ve şiddetine göre değişir. Depresyon tedavisinde öncelikli olarak akla antidepresanlar akla gelir. Antidepresan ilaçlar çok çeşitli ve kişiye özeldir. Bu yüzden antidepresan önerisi soruna yönelik yapılır. Ancak ilk etapta terapi alternatifi düşünülmelidir.
Depresyonun sözlü terapi, aile terapisi, EMDR, antidepresan tedavisi gibi birçok tedavi alternatifi bulunuyor. Ancak dediğimiz gibi bunu yöntemlerin kişiselleştirilmesi ve doktor gözleminde olması gerekiyor. Özellikle antidepresan ilaç kullanımı mutlaka doktorun önerdiği gibi olmalı.
Şunu da söyleyelim, depresyon tedavisinde kullanılan ilaçlar bağımlılık yapmaz. Bu yüzden korkuyla ilacı yarıda kesmek sorunların daha da kötüleşmesine neden olabilir.
Depresyondan kurtulma yolları bunlarla sınırlı değil. Öncellikle yakınların ve ailenin desteği çok önemli. Kişinin etrafında bu sorunu birlikte aşabileceğini ona hissettiren birilerinin olması, en az ilaç tedavisi kadar faydalı. Ayrıca;
- Arkadaşlık ilişkilerinin devam etmesi,
- Spor ya da hafif egzersizlerin yapılması,
- Alkol ve kafeinden uzak durulması,
- Hafif ve dengeli bir beslenme düzeninin tercih edilmesi,
- Olumsuz durumlardan uzak durulması,
- Kişinin kendini oyalayabileceği, hoşuna giden faaliyetlere yönelmesi depresyon tedavisinde faydalı olabilir.
Depresyon hamileliğe engel mi?
Depresyon hormonları, ruh halini, cinsel dürtüleri olumsuz etkilediği için hamile kalmayı zorlaştırabilir. Özellikle de birkaç deneme halinde hamileliğin gerçekleşmemesi, kişiyi daha çok strese sokar ve hamile kalma durumu iyice çıkmaza girer. Sadece hamileliğe odaklanmak ve başarısız olmaktan korkmak depresyon sebebi olabilir, mevcut depresyonun şiddetini arttırabilir. Bu yüzden eğer depresyon sorunu yaşıyorsan veya daha önce yaşadıysan, hamile kalmadan önce tedavi olman gerekir.
Çözülmemiş ya da üstü kapatılmış depresyon hamilelik ve/veya lohusa depresyonuna da sebep olabilir. Bu yüzden mutlaka hamilelikten önce tedavinin yapılması gerekir.
