Yenidoğan bebeğinin bazı refleksleri ve içgüdüsel davranışları vardır. Bunlar bebeğinin hiçbir tecrübesi olmamasına rağmen çevresine uyum sağlayabildiğini gösterir. Örneğin, suyun altına yerleştirilmiş yenidoğan bebeğin nefesini tutup kol ve bacaklarını hareket ettirebilir. Bu durum bebeğinin yüzebildiği anlamına gelmez tabii. Ancak hayatta kalmak için çaba harcadığını gösterir.
Yenidoğan bebek davranışları
Doğumunun ardından bebeğinde gözlemlediğin ilk davranışlar şunlar olabilir:
-
Çene titremesi,
-
Alt dudağın içine dönmesi,
-
Esneme,
-
Sesli uyuma,
-
Düzensiz solunum,
-
İrkilmeler,
-
Hıçkırık,
-
Ağlama ve beslenme esnasında morarma.
Bunların bazılarının sık sık görülmesi seni rahatsız edebilir ve “Acaba bir sorun mu var?” sorusunu sormana sebep olabilir. Bu yüzden bazılarının nedenine değinme gereği duyduk.
Yenidoğan bebeklerde hıçkırık
“Yenidoğan bebek neden hıçkırır?” sorusunun çok basit bir cevabı var: Karın boşluğu ile göğüs boşluğunu ayıran diyafram kasının kasılması ile ses tellerinin birbirine yaklaşması hıçkırık sesine yol açar.
Normal bir refleks olan hıçkırık, bebeğinin midesinin büyüdüğünün, sindirim gelişiminin yolunda olduğunun, doyduğunun da göstergesidir. Ayrıca hıçkırık; bebeğinin midesinin çok dolu olduğu, gazının iyi çıkarılmadığı, hava yuttuğu ve heyecanlandığı durumda da görülebilir.
Gaz problemi için videomuzu izleyebilirsin.
Hıçkırık bebeğini rahatsız etmez; ancak seni rahatsız edebilir. Böyle bir durumda parmağını limona sürerek bebeğine tattırabilirsin. Hiç bilmediği ekşi bir tat ile karşılaşması bebeğinin nefesini tutmasına sebep olabilir. Böylece diyaframın spazmı açılıp hıçkırık geçebilir.
Yenidoğan bebeklerde hapşırma
En çok tedirgin olduğun durumlardan biri hapşırma olabilir. Özellikle banyo sonrasında üst üste hapşırdığında bebeğinin hastalandığını düşünebilir ve onu kat kat giydirebilirsin. Fakat bu şekilde bebeğinin sağlığı için seferber olurken evdeki nem oranının azalmasına ve bebeğinin solunum yolundaki mukozanın kurumasına sebep olabilirsin.
Mukozanın kuruması ile oluşan çatlaklara yerleşen mikroplar bebeğini hasta eder. Hapşırma ise düşündüğünün tam tersine, bebeğinin küçücük burnunun içindeki tıkanıklığın açılmasına yarar. Özellikle kış aylarında sümüğün kuruyarak kabuklaşması bebeğini her an hapşırmaya hazır hale getirir. Çünkü bebeğin bizler gibi toz ve kirliliğe alışık değil!
Ancak bebeğin nezle olmuş ise hemen bir doktora görünmek iyi olabilir; çünkü bebeğinin östaki borusunun genze açılımı geniş ve östaki yolu kısadır. Yenidoğan bebeğin de genelde yattığı için akıntılar bu yola akar ve oradan mikroplar çoğalarak kulak enfeksiyonu başlatabilir.
Bunun önüne geçmek için bol serum fizyolojik kullanarak bebeğinin burnunu yıkayabilir ve bir yastık aracılığıyla yatağın baş kısmını biraz yükseltebilirsin.
Yaşama ihtimaline karşı bilgilen: Bebeklerde ve Çocuklarda Grip ile Soğuk Algınlığı (Nezle) Hakkında Her Şey
Yenidoğan refleksleri
Bebeğin yaklaşık olarak 70 ilkel refleks ile doğdu! Bu refleksler bebeğinin sinir sisteminin gerektiği gibi çalıştığını gösterir. Bu bahsedilen ilkel yenidoğan refleksleri nelerdir? Açıklamaya başlayalım.
- Yenidoğanda moro refleksi:
Karnındaki sıkışık ama güvenli ortamdan ayrılan bebeğin boşluk hissi yaşar. Örneğin çıplak olmayı sevmez. Altı açıldığıda dahi huzursuzlandığını hissedersin. El çırpma, yüksek ses, kapı çarpması gibi ani uyarılarda da kol ve bacaklarını gererek açar, sonra kendine geri doğru çeker. Elleri ve çenesi titremeye başlar. Bebeğinin bu refleksi genellikle 4 ila 6 boyunca devam eder.
- Yenidoğan babinski refleksi:
Eğer ayak tabanına dokunursan, bebeğin ayağını içe doğru kıvırıp parmaklarını yukarıya doğru kaldırır ve dizini karnına doğru çeker.
- Yenidoğanda yakalama refleksi:
En tatlı reflekslerden biri olan bu davranış ile bebeğini avuçlarını açmış, yüzü önüne doğru bakarken, kolları bükülmüş bir şekilde görebilirsin. Bu pozisyonlarda bebeğin parmağını yakalarsa bırakmamak için uğraşır. Hatta tek eliyle değil; iki eliyle yakalamışsa onu bir miktar yerden bile kaldırabilirsin.
Yenidoğan refleksleri ne zaman kaybolur?
Yenidoğan bebeğinin refleksleri doğum sonrası ilk üç ay içinde kısmen, bir yaşına kadar ise tamamen kaybolur.
