Bebeklerde işitme ne zaman başlar?
Bebeğin, dünyayı ilk kez rahminden çıktığında görüyor olsa da dışarıdaki sesleri ilk defa duymaz. Bebekler anne karnındayken işitmeye başlarlar. Günlük hayattaki her ses rahim duvarlarından yansıyarak bebeğine ulaşır ve o da bu seslere bir süre sonra alışır.
Çoğu bebek doğduktan sonra gürültülere tepki verir. Erken bebeklik döneminde ürkerek, üç aylıkken gözlerini kırpıştırarak ve dört aylıkken sesin geldiği yöne dönerek reaksiyon gösterirler.
Bunu biliyor musun: Bebekler Ne Zaman Görmeye Başlar?
Bebeklerde işitme testi ne zaman yapılır?
Bebekler doğumdan sonra rutin olarak özel bir işitme taramasından geçirilirler. Eğer bebeğini hastaneden test yaptırmadan çıkardıysan ya da doğumu hastane dışında yaptıysan, işitme testini doğumdan sonraki ilk 2 ayı doldurmadan yaptırman gerekir.
Yenidoğan Tarama Testleri Nelerdir?
Bebeklerde işitme testi nasıl yapılır?
Yenidoğan işitme taramaları 3 aşamada yapılır:
- İlk aşamada bebeğine, işitme kaybı için risk grubunda olup olmadığına bakmak için bir ya da iki test yapılır. Her iki kulağında da problem olmaması durumunda tarama sonlandırılır.
- Bebeğin ilk testten kaldıysa ikinci aşama için randevu verilir. Bu aşamada birden çok test yapılabilir. Kulak burun boğaz (KBB) muayenesi gerekebilir.
- İkinci aşamadaki testlerden de kalındığı takdirde bebeğinin, uzman odyoloğu olan ileri tanısal odyolojik testlerin yapıldığı büyük bir hastaneye sevki yapılır.
Bebeklere yapılan ileri odyoloji testleri nelerdir?
Bebeklerde işitme problemini tespit etmek için 4 farklı odyometri testi uygulanır. İşitme kaybı olduğu gözlemlenen bebeklere işitme cihazı uygulanır ve takibe alınır.
1. OAE testi (Klinik otoakustik emisyon testi)
Yaygın olarak yapılan işitme taraması testi OAE testidir. Bu test bebeğin uyurken yapılır. Dış kulak yolu girişine yerleştirilen bir uçtan kulağa ses verilir ve geri gelen yansıma ölçülür. Yansıma varsa her şey normaldir.
2. Klinik BERA testi (ABR testi)
Başın belli alanlarına yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla bebeğinin işitme sisteminin işitsel uyarana karşı cevabı kaydedilir.
3. Akustik immitansmetri
Yenidoğanlarda orta kulak fonksiyonlarını değerlendirmek için yapılır.
4. Serbest saha odyometrisi
Bebekler ve küçük çocuklara özel tekniklerle işitsel uyarana gösterilen tepkiler serbest saha hoparlörleri kullanılarak takip edilir.
Bebeklerde işitme testi hangi bölümde yapılır?
İşitme testleri, kulak burun boğaz uzmanının yönlendirmesiyle odyoloji bölümünde odyometrist ve odyologlar tarafından yapılır.
Bebeklerde işitme kaybı neden olur?
Bebeklerde işitme kaybına neden olan unsurları doğum öncesi ve sonrası olarak 2 gruba ayırabiliriz.
Doğumdan önce işitme kaybına yol açan riskli durumlar
- Ailede nedeni bilinmeyen ya da kalıtsal sağırlık olması,
- Akraba evliliği,
- Annenin hamilelik sırasında işitme kaybına yol açan ilaçlar kullanması.
Doğumdan sonra işitme kaybına yol açan riskli durumlar
- Erken doğum,
- 2,5 kilonun altında doğmak,
- Doğumdan hemen sonra ciddi sorun yaşamak (havale, asfiksi ya da kafa içi kanama),
- Sarılık,
- Enfeksiyon (kızamıkçık) geçirmek,
- Zihinsel gerilik,
- Körlük,
- Otistiklik,
- Beyin felci geçirmek.
Bu çocukların işitme problemi açısından rutin odyometri testinden geçirilmesi gerekir.
Aman dikkat: Çocuklarda Yetersiz Büyüme Nasıl Anlaşılır?
Çocuklarda sonradan işitme kaybı neden olur?
Bu duruma sık rastlanmasa da görülme ihtimali var. Çünkü İşitme kaybı, her yaşta görülebilen bir rahatsızlık.
- Ateşli hastalıklar,
- Alerji ya da soğuk algınlığı nedeniyle orta kulakta sıvı birikmesi,
- Menenjit,
- Kızamık,
- Kafaya ağır darbe almak,
- Kendini geç gösteren hastalıklar, çocuklarda ilerleyen zamanlarda işitme problemine yol açabilir.
Çok daha nadir olarak da normal konuşma ve dil gelişimini tehlikeye sokan, kalıcı tür işitme kaybıdır. Bebeklerde işitme kaybı dereceleri; orta, kısmi ya da komple olarak 3 aşamada değerlendirilir.
Bebeklerde işitme kaybı türleri nelerdir?
-
İletim tipi işitme kaybı: Çocuğun iletim tipi işitme kaybı yaşıyorsa, ya dış kulak kanalında bir anormallik vardır ya da orta kulak kanalında ses geçişini engelleyen bir sıvı birikimi olmuştur.
-
Sensörinöral işitme kaybı: Sinir kaynaklı sağırlık olarak da adlandırılır. İç kulaktaki ya da iç kulaktan beyne ses mesajlarını taşıyan sinirlerdeki anormallik, işitme bozukluğuna neden olur. Sensörinörel işitme kaybı doğumda ya da doğumdan sonra ortaya çıkabilir.
Bebeklerde işitme kaybı nasıl anlaşılır?
Bebeklerde işitme kaybı belirtileri şöyle:
- Bir ay kadar süre boyunca yüksek seslere herhangi bir irkilme tepkisi vermeme ya da 3-4 aylık olana kadar sesin geldiği yöne doğru dönmeme,
- Birini, görene kadar fark etmeme,
- Ağzından birçok sesli ve sessiz harfler çıkartmak yerine, garip ve titreşimli sesler çıkarma,
- Konuşmada gecikme,
- 12 ila 15 ay arası “baba” ve “mama” gibi basit kelimeleri söyleyememe,
- Her çağrıldığında tepki vermeme (Bu durum genelde umursamazlıkla karıştırılsa da işitme kaybının sonucu olabilir.),
- Bazı sesleri duyup bazılarını duymuyor gibi görünme (İşitme kaybı tek kulakta da olabilir.),
- Sadece duyma konusunda değil; kafasını düzgün tutma konusunda da sıkıntı yaşama, yavaş oturma ve desteksiz yürüyememe.
Eğer çocuğunda bu bulgular varsa vakit kaybetmeden doktorunla iletişime geçmelisin.
Detaylıca anlattık: Bebeklerin Büyüme ve Gelişimini Etkileyen 7 Faktör
Evde işitme testi nasıl yapılır?
Bebeğinde işitme problemi olduğundan endişe ediyorsan şu testi deneyebilirsin:
- Kafasının arkasında ellerini çırp ve ürküp ürkmediğine bak. Ürküyorsa işitebildiğini anlarsın.
- Ürkmüyorsa tekrar dene. Çocukların hatta yenidoğanların etrafı görmezden mekanizmaları güçlüdür ve o sırada bunu yapabilir.
Testi tekrarladığında yanıt almazsan bebeğinin sese yanıt verme biçimlerini gözlemle ve şu sorulara yanıt ver:
- Senin yumuşak sesinle sakinleşiyor mu yoksa ağlamaya devam mı ediyor?
- Ona şarkı söylediğinde ya da müzik dinlettiğinde tepki veriyor mu?
- Alışık olmadığı bir gürültüyle ürküyor mu?
Neticede bebeğin seslere tepki vermiyorsa durumu doktorunla görüş. Çocuklarda işitme problemi ne kadar erken tespit edilirse o kadar iyi.
Bebeklerde işitme kaybı düzelir mi?
İşitme kaybında erken tanı özellikle yenidoğan ve bebeklik döneminde çok önemli. Tedavi geciktirildiği takdirde konuşma, anlama ve öğrenmeye engel olur. Çocuğundaki işitme kaybı 5-6 yaşından sonra anlaşılırsa işitme cihazı kullansa bile konuşma yeteneğini kazanması zor bir ihtimal.
Mutlaka oku: Çocuklarda Dil ve Konuşma Terapisi Hakkında Merak Ettiğin Her Şey
Bebeklerde işitme kaybı tedavisi nasıl yapılır?
Bebeklerde işitme kaybı tedavisi, nedenine bağlı olarak değişir. Eğer orta kulaktaki sıvı yüzünden hafif iletim tipi bir işitme kaybı varsa doktorun, sıvının kendi kendine temizlenip temizlenmediğini görmek için birkaç hafta içinde tekrar test yaptırmanı isteyebilir. 3 aydan sonra bir gelişme olmazsa çocuğunu bir KBB uzmanına götürmen gerekir.
Her iki kulağında ileri derece işitme problemi olan çocuklara 1 yaşına kadar işitme cihazı kullandırılır. 1 yaşından sonra ise normal bir birey gibi duymalarını sağlayabilmek için koklear implant ameliyatı yapılır.
Bu ameliyat ile kulağa, iç kulaktaki kayıp fonksiyonların görevini üstlenecek bir cihaz yerleştirilir. Tedavi açısından çocukların konuşmayı öğrendikleri 0-4 yaş aralığı çok kritik bir dönem. Çünkü duyma problemi giderilmediği takdirde konuşmayı öğrenmeye engel olur.
İşitme problemi 5-6 yaşına kadar çözülmezse, çocuğunun işitme engeller okuluna gitmekten ve işaret dili öğrenmekten başka çaresi kalmaz.
Bu da ilgini çekebilir: Çocuklarda Konuşma Bozukluğu Nedir? Türleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
