Pamukçuk nedir?
Hem bebeği hem de anneyi huzursuz eden pamukçuk, küçük bebeklerde sık rastlanan bir mantar enfeksiyonudur. Bebeklerin dilinde süt kalıntısı gibi görünen bu enfeksiyon, beslenmeye olumsuz etki yaparken bu enfeksiyonu kapan annenin de ağrılı bir süreç yaşamasına neden olabiliyor. Yani pamukçuk, üzerinde önemle durulması ve uzman yardımı alınması gereken bir sağlık sorunu. Ancak bazı küçük önlemlerle oluşmasını engellemek de mümkün.
Bebeklerde pamukçuk neden olur?
Moniliazis olarak bilinen pamukçuk hastalığı, Candida Albicans adlı mantar nedeniyle oluşuyor. Candida aslında hepimizin vücudunda bulunuyor ancak gebelik gibi hormonal değişimler mantarın çok fazla üremesine zemin hazırlıyor. Anne normal doğum yaptığında Candida, bebeğin sindirim sistemine ve solunum yollarına geçiyor, yenidoğanlarda pamukçuk çoğunlukla bu nedenle oluyor. Başlıca pamukçuk nedenlerini;
- Antibiyotik kullanımı,
- Folik asit, B12 ve demir gibi vitamin ve mineral eksiklikleri,
- Bazı gıda alerjileri,
- Bebeğin stres altında olması,
- Bağışıklık sistemindeki bozukluklar,
- Annedeki pamukçuk enfeksiyonunun emzirme yoluyla bebeğe geçmesi,
- Dezenfekte edilmeyen emzik ve biberonun ağız içinde enfeksiyon oluşturması şeklinde sıralayabiliriz.
Anneler sordu: Emzik kullanmak pamukçuk için sakıncalı mı?
Bebeklerde pamukçuk belirtileri
Çoğunlukla bebeklerde dilde beyazlık şeklinde ortaya çıkan pamukçuk, damakta ve yanaklarda da beyaz lezyonlar şeklinde kendini gösterebiliyor. Pamukçuk damlaları da denilen bu lezyonlar kesik süt, küf gibi katmanla kaplanmış olabiliyor. Pamukçuğa özgü bu ağız yarası tanının koyulmasında en ayırıcı faktör.
- Bebeğinin huzursuz olması,
- Emmek istememesi,
- Memeyi ağzına almaması,
- Biberonla süt veriyorsan biberonu almak istememesi,
- Emme ve yutma güçlüğü,
- Bebeğinin diline, damağına süt değdiğinde çok ağlaması ve nadiren de ateşlenmesi, pamukçuk belirtileri arasında sayılabilir.
Bebeklerde pamukçuk anüste de görülebiliyor. Hatta anal pamukçuk, kırmızı bir tabaka oluşturduğu için çoğu zaman pişikle karıştırılıyor. Ancak pamukçuk evde tedavilere pişik gibi yanıt vermiyor.
Bebeklerde pamukçuk nasıl geçer?
Pamukçuk hastalığı kendiliğinden iyileşebilen bir hastalık değil, bebeğin çok huzursuz olmasına ve emmede problemlere neden olduğundan mutlaka tedavi edilmesi gerekiyor. Ağız içindeki lezyonların elle temizlenmemesi gerekiyor, bu nedenle bebeklerde pamukçuk tedavisi karbonatla yapılmamalı. Karbonatın hastalığı herhangi bir şekilde tedavi edici etkisi olmadığı gibi, ilk aşamada geçmiş gibi görünen küf tabakası kısa süre içerisinde daha ağır bir şekilde tekrarlayarak geri dönüyor.
Peki bebeklerde pamukçuk nasıl temizlenir, söyleyelim. Bebeklerde pamukçuk tedavisinin doktor kontrolünde yapılması gerekiyor. Bu, bir mantar enfeksiyonu olduğu için bebeklerde pamukçuk ilacı olarak antimikotikli damlalar kullanılıyor. 7-10 gün süreyle kullanılan bebeklerde pamukçuk damlası, ağızdaki mantarları öldürüyor. Annenin göğsünde enfeksiyon varsa da Klotrimazol (Lotrimin) gibi mantar öldürücü kremler kullanılıyor.
Bebeklerde pamukçuğa ne iyi gelir?
- Bebeğinde pamukçuk varsa göğsünde kızarıklık olup olmadığına dikkat etmeni öneririz. Emzirirken göğsünde ağrı hissediyor da olabilirsin. Eğer bunlar varsa aynı mantarın yaptığı enfeksiyon sende de olabilir.
- Çocuğunda pamukçuğa bağlı ağız içi yaraları varsa onu sulandırılmış gıdalarla besleyebilirsin.
- Göğüs pompası kullanıyorsan sökülen parçalarını sirkeli suda yıkamalısın.
- Göğüs pedi kullanıyorsan Candida enfeksiyonunun üremesini engellemek için plastik kısmı olmayan bir ped kullanman gerekiyor. Tek kullanımlık ped kullanmıyorsan, pedlerini ve çamaşırlarını çamaşır suyu katacağın sıcak suda yıkamalısın.
Pamukçukla ilgili merak edilenler
Pamukçuk söz konusu olduğunda biliyoruz ki aklına birçok soru geliyor. Pamukçuk ile ilgili en çok sorulan soruları teker teker cevaplamaya çalışalım.
Ağızda pamukçuk kaç günde geçer?
Tedavi başladıktan yaklaşık 1 hafta-10 gün arasında pamukçuk sona erer. Eğer devam ediyorsa muhakkak uzman yardımı gereklidir.
Pamukçuk anneye geçer mi?
Evet, tüm mantar enfeksiyonları gibi pamukçuk yayılabilir. Anne memesi bebekteki enfeksiyondan etkilenebilir. Bu durumda meme ucuna bebeğinin kullandığı damlayı uygulaman işe yarar.
Bu süreçte daha fazla dikkat etmelisin: Doğum Sonrası Meme Bakımı
Pamukçuk ağrı yapar mı?
Evet, pamukçuk özellikle beslenme sırasında bebeğinin canını acıtabilir. Bu yüzden beslenmeye isteksizlik görülür. Uzun sürmesi de bebeğin kilo alımını etkiler. Tedavisinin bir an önce başlaması gerekir.
Anneye pamukçuk nasıl bulaşır?
Emzirme sırasında enfeksiyon, bebeğinin ağzından sana da bulaşır. Sonra da enfeksiyon, memenle bebeğinin ağzı arasında gidip gelir. Pamukçuğun annelerdeki belirtileri de şunlar:
- Olağandışı kırmızı, hassas ve kaşıntılı meme uçları,
- Meme ucunun etrafındaki areola bölgesindeki derinin parlak veya pul pul olması,
- Emzirme sırasında acı,
- Göğsün içinde bıçak saplantısı gibi ağrı olması.
Bebeğinin ağzında beyazlık yok ama emzirirken göğsünde inanılmaz bir ağrı mı oluyor? Emzirmeyi kabusa çeviren mastit hastalığından haberin var mı?
Pamukçuk emmeyi etkiler mi?
Evet, maalesef emmeyi etkiler. Yani bebeğin emmek istemez. Emme ve yutma güçlüğü yaşayabilir. Ancak pamukçuk emzirmeye engel olmaz. Emzirmeye devam etmelisin. Anne sütü bebeğinin bağışıklık sistemini en çok destekleyen besin olduğuna göre aslında tedavinin bir parçası aynı zamanda.
Pamukçuk da bunlardan biri: Emzirmeye Engel Olan 22 Gıcık Durum
Bebeklerde pamukçuk nasıl önlenir?
Temizliğe ve hijyene dikkat edilerek pamukçuk önlenebilir. Emziriyorsan;
- Her emzirme öncesinde ellerini güzelce yıkamalısın.
- Emzirme öncesinde göğsünü kuru bir pedle silebilirsin. Günde 1 kez hafifçe yıkaman da yeterli olacaktır.
- Emzirme sonrasında birkaç damla sütü meme ucuna sürmeni öneririz. Kesinlikle karbonatlı su ya da sabun sürme. Çünkü memenin gereğinden fazla temizlenmesi bu bölgedeki flora dengesinin bozulmasına sebep olur.
- Meme ucundaki çatlaklar mantar oluşumunu artırır. Kaynamış soğutulmuş ılık suyu, birkaç damla son anne sütünü, saf lanolini meme ucuna sürerek çatlak tedavisi yapabilirsin. Göğüs ucu kremleri de faydalı olabilir.
- Beslenme malzemelerinin sterilizasyonuna çok dikkat etmelisin. Sterilizatör kullanabilirsin ya da suda 5 dakika kadar kaynatabilirsin. Çok iyi temizlendiklerine emin olamıyorsan pamukçuk hastalığı devam ettiği sürece emzik ve biberon kullanmayı kesebilirsin.
Bunlara bakmalısın: Annelerin Tercihiyle En İyi 7 Sterilizatör
Sana şöyle yardımcı olalım:
