Anne sütü sarılığı nedir?
Anne sütünün içindeki bazı maddelerin fazlalığı ya da anne sütünün eksikliği ile ortaya çıkan sarılık çeşitlerine anne sütü sarılığı deniyor. Süt sarılığı da denen bu soruna yenidoğan döneminin farklı zaman dilimlerinde karşılaşma olasılığın var. Bu tür sarılığın erken ve geç olmak üzere 2 farklı çeşidi var.
Bunları da bilmelisin: Yenidoğan Sarılığı Hakkında Her Şey!
Erken anne sütü sarılığı
Bu sarılık türü, anne sütünün bebeğine yetersiz gelmesi sonucunda ortaya çıkıyor. Bu durumda bebeğin yetersiz beslenmiş ve aldığı kalori miktarı azalmış oluyor.
Yetersiz beslenen bebeğinin bağırsak hareketlerinin yavaş olması nedeniyle, bilirubin (kandaki alyuvarların yıkımı sonucunda ortaya çıkan doğal bir artık) vücuttan temizlenemez ve kana karışır. Bu yüzden de erken anne sütü sarılığı ortaya çıkar.
Erken anne sütü sarılığı doğumdn sonra ilk 2.-3. günleri arasında meydana gelebiliyor.
Bebeğin mahrum kalmasın: 8 Adımda Anne Sütünü Arttırmanın Yolları
Geç anne sütü sarılığı
“Uzamış sarılık” olarak da bilinen sarılık türünün nedeni, anne sütünün ta kendisidir. Anne sütünün içinde bulunan bazı maddeler, β-glukunoridaz isimli, bağırsaklarda bulunan ve bilirubinin geri emilimine neden olan bu enzimin hareketini arttırır. Bu nedenle bilirubin dışarı atılamaz ve kana geçerek bebeğinde sarılığa neden olur.
Geç anne sütü sarılığı doğumdan sonraki ilk hafta başlayabilir ve ikinci haftada en yüksek seviyelere ulaşabilir.
Anne sütü sarılığı ne kadar sürer?
Bu, hastalığın şiddetine göre değişim gösterir. Normal ve hafif şiddetteki sarılıklar 2-3 hafta içinde bebeğinin vücudundan kaybolabilir. Ama eğer ilerlemişse ve herhangi bir müdahale yapılmamışsa, 12 haftayı bulan tedavi süreci seni bekliyor olabilir.
Anne sütü sarılığı nasıl anlaşılır?
Aslında anne sütü sarılığının belirtileri yenidoğan sarılığı ile aynı!
- Önce yüz, sonra tüm vücudun ve göz beyazının sararması,
- Bebeğinin cildinde dokunduğun yerin sararması,
- Uyku hali, halsizlik, gözlerini açamaması gibi durumlar anne sütü sarılığının belirtileri arasında.
Bu belirtilerle doktoruna danıştığında, bebeğine bazı testler yapılacak. Bu testler sonucunda doktorun sarılığın neyden kaynaklandığını, hangi evrede olduğunu ve ne şekilde seyrettiğini sana söyleyecektir.
Gözden kaçırma: Yenidoğan Tarama Testleri Nelerdir?
Anne sütü sarılığı tedavisi nasıl olur?
Sarılık, kolay tedavi edilebilen bir hastalık türü ve bazen herhangi bir doktor müdahalesine bile gerek duyulmadan ortadan kaybolabilir. Ama geç kalındığında kalıcı beyin ve karaciğer hasarlarına neden olabilir. Bu yüzden belirtileri gördüğünde muhakkak doktoruna danışmalı ve onun yönlendirmeleri doğrultusunda hareket etmelisin.
Erken anne sütü sarılığı tedavisi
Erken sarılığın tedavisi için yapman gereken şey bebeğini sık sık emzirmen! Doğumundan hemen sonra günde 10-12 kez anne sütü ile beslemen hem tedavi hem de önlem için yeterli olacak.
Bilmen gereken her şey bu yazıda: Yenidoğan Bebeği Emzirme: 7 Soru 7 Cevap!
Geç anne sütü sarılığı nasıl geçer?
Geç sarılığın tedavisi biraz daha meşakkatli olabilir. Bu sarılık tipinde 1-2 mg/dl civarında olması gereken bilirubin değerleri, 20 mg/dl’ye kadar çıkabiliyor. Bu yüzden yapılan testler sonucunda geç anne sütü sarılığı tedavisi olarak bebeğinin oranları tehlikeli seviyelerdeyse muhtemelen fototerapi tedavisi uygulanacak.
Burada belirtmemiz gereken bir durum var. Her ne kadar bu soruna anne sütü neden olsa da doktorlar emzirmeni kesmeni senden istemez. Eğer fototerapi sonucunda bebeğinin anne sütü sarılığı değerleri yine de düşmüyorsa, emzirmene 24-72 saatlik bir ara vermen önerilir. Sütün kesildiğinde değerler hızla düşecektir. Tekrar başladığında bilirubin seviyesi biraz yükselebilir ama bir daha eski seviyelere çıkmaz.
Anne sütü sarılığı ne zaman geçer?
Anne sütüne bağlı sarılık ne zaman geçer, bakalım. Doğru tedaviler ile erken anne sütü sarılığı 2.-3. haftada, geç anne sütü sarılığı ise 4.-5. haftada ortadan kalkabilir. Bu süreç bebeğinin rahatsızlığının seviyesi ve tedavi koşullarına bağlı olarak da değişebilir.
Anne sütü sarılığı ile yenidoğan sarılığı arasındaki fark nedir?
Belirtileri tamamen aynı olan bu sarılık türleri, ortaya çıkış nedenleri ve tedavi aşamasında küçük farklılıklar gösteriyor. Aralarındaki farkı görmek için tablomuzu inceleyebilirsin.
| Belirtileri | Nedenleri | Tedavi yöntemleri | |
|---|---|---|---|
| Yenidoğan sarılığı | Sarı cilt, sarı göz beyazı, halsizlik ve uyku hali | Kan uyuşmazlığı, karaciğerin gelişmemiş olması, kalıtsal kan ve karaciğer rahatsızlıkları | Fototerapi, sık sık emzirme |
| Erken anne sütü sarılığı | Sarı cilt, sarı göz beyazı, halsizlik ve uyku hali | Anne sütünün yetersizliği | Sık sık emzirme |
| Geç anne sütü sarılığı | Sarı cilt, sarı göz beyazı, halsizlik ve uyku hali | Anne sütünün yeterli olması ama içerisindeki bazı maddelerin sarılığa neden olması | Fototerapi, 24-72 saatlik emzirme sonlandırma |
Bunu okumadan gitme: Yenidoğan Sağlığı: 11 Soru 11 Cevap!
