Bebeklerde ayrılık kaygısı nedir?
Bebeğin evden ya da evde bağlandığı kişiden ayrılmasına bağlı olarak beklenenden fazla ve yineleyici anksiyete duyması durumuna ayrılık kaygısı deniyor. Bebeklerde terk edilme korkusu ne zaman başlar, sorusuna cevap verecek olursak; bebeğini bir bakıcıyla tanıştırdığında ya da onu ilk kez yuvaya bıraktığında, hatta yan odaya geçtiğinde bile onda ayrılık endişesi gözlemleyebilirsin.
Örneğin, dışarıya çıkmak için hazırlandığın sırada bebeğinin ağladığını, kapıya doğru gittiğini ya da evin içinde her nereye gidersen seninle geldiğini görebilirsin. Bu durumla sık sık karşılaşman mümkün! Bu anlamda, bebeklerde ayrılık endişesi şaşırtıcı değildir. Ancak, hem kendin hem de bebeğin için bu endişeye dair püf noktalarını bilmen iyi olabilir.
Bebeklerde ayrılık kaygısı ne zaman başlar?
Öncelikle bebeklerde ayrılık kaygısı hangi aylarda olur, sorusuna cevap verelim. Bebeklerde ayrılık sendromu bazılarında daha erken görülebilmekle birlikte genellikle 9. ayda görülür. Hatta bu yüzden bebekte ayrılık kaygısını önlemek için 6 aylık dönemde bakım açısından yardım almanın çocuğun gelişimi için faydalı olacağı düşünülür. Çünkü bebeğinin ayrılık korkusu başlamadan başka insanlara alışması daha kolay sağlanır.
2-3 aylık bebeğin, sadece ihtiyaçlarının karşılanmasıyla mutlu olabiliyorken, 8- 9 aylık olduğu dönemlerde sürekli seni yanında istemeye başlar. O yüzden başka insanların varlığına erkenden alışmasında fayda var.
Ayrılık anksiyetesi en çok hangi yaş döneminde etkilidir, dersen 8 ay ile 1,5 yaş arasındaki bebeklerde daha sık görüldüğünü söyleyebiliriz.
Bebeklerde ayrılık korkusunun nedenleri
Bebeğin artık daha iyi bir hafızaya sahip! Paltonu giymenin, çantanı almanın neye işaret ettiğini hatırlıyor ve ardından yaşanacakları hemen kavrıyor. Haliyle, belirsiz bir süreliğine ortadan yok olmanı istemiyor.
Normal olan bu durumun dışında, bebeğinin geçmişte yaşadığı ayrılık deneyimleri de tepkilerini etkiler. Örneğin, bebeklerin sadece ebeveynlerinden uzak kalmaya ya da ayrılmaya değil, bakıcı değişikliklerine de tepki ile yaklaştıkları biliniyor. Ayrıca, aileden birini kaybetmek, çocuklar için de yetişkinler kadar sarsıcı olabiliyor. Eğer miniğin de bu tür bir ayrılık deneyimi yaşadıysa bebeklerde ayrılık endişesini daha derin yaşayacağını tahmin edebiliriz.
Bebeğinin geçmiş ayrılık deneyimlerinin yanı sıra seninle olan ilişkisi ve gelişim seviyesi de bu ayrılık korkusunu nasıl yaşadığı, ne şekilde üstesinden gelmeye çalıştığı konusunda belirleyicidir.
Bebeklerde ayrılık kaygısı belirtileri
Çocuğun anneden ayrılma korkusu kendini davranışsal olarak gösterdiği gibi fiziksel belirtilere de yol açabiliyor. Hadi birlikte bebeklerde ayrılık anksiyetesinin yol açtığı semptomları inceleyelim.
Davranışsal belirtiler
- Anneden ayrılmak istememe,
- Okula gitmek istememe,
- Tek başına kalmak istememe,
- Tek başına uyumak istememe,
- Kabus görme,
- Uyku problemleri,
- Konsantre olamama
- Anneye yapışıklık,
- Arkadaşlarından kaçmak.
Oku bakalım: Anneye Bağımlılık (Bağımlı Anne Sendromu) Nasıl Anlaşılır?
Fiziksel belirtiler
- Karın ve baş ağrısı,
- Kas ağrıları ve krampları,
- Mide bulantısı ve kusma,
- Kısa süreli nefes alma,
- Düzensiz kalp atışı,
- Titreme ve terleme,
- Baş dönmesi,
- Bayılma.
Bebeklerde ayrılık kaygısı ve uyku arasında da bağlantı vardır. Bebeğin 1 yaşına geldiğinde ise anneden ayrılma kaygısı artık uykularını kaçıracak hale gelebilir. Bu, gelişimsel büyüme ataklarından biridir.
Bebeklerde ayrılık kaygısı ne zaman biter?
Ayrılık kaygısı bebeklerde 12 ila 18. aylarda zirveye ulaşırken 2-2.5 yaşları civarında ortadan kalkabilir. Ayrıca 3 yaşından önce bir bebeğin yatılı olarak ya da anneden ayrı olarak başka bir evde kalması önerilmez, hatırlatalım.
Bebeklerde ayrılık korkusu ile başa çıkma yöntemleri
Bebeklerde ayrılık kaygısı nasıl geçer, öncelikle bu konuya bir açıklık getirelim. Bir süre sonra kendiliğinden geçmeyen ayrılık kaygısı için bilişsel davranışçı terapi, EMDR terapisi, aile terapisi, oyun terapisi, psikodinamik gibi psikoterapi yöntemlerinden faydalanılabiliyor. Bunun dışında ebeveyn olarak çocuklarda ayrılık kaygısı ile nasıl baş edebilirsin, önerilerimize geçelim!
Kendini suçlama!
Öncelikle, bebeğinin ağlamasının ve mutsuz görünmesinin sana suçluluk duygusu hissettirmesine izin vermemelisin. Bebeklerde anneden ayrılma korkusu, normaldir ve çok nadiren annenin yaptığı ya da yapmadığı bir şeyden kaynaklanır.
Hatta, sen evden çıktıktan kısa bir süre sonra, bebeğinin ağlamasının artık bir işe yaramayacağını fark ederek, her ne yapıyorsa, onu yapmaya devam edeceğini tahmin etmek pek de zor değil!
Bakıcı seçiminden emin ol!
Sadece güvenilir değil, ayrıca bebeğinin her türlü huysuzluğuna karşı anlayışlı ve sabırlı bir bakıcıya emanet ettiğinden emin olmalısın. Ayrıca, bakıcının sen evden ayrılmadan yarım saat kadar önce eve gelmesi ve bebeğinle ilgilenmeye başlaması ya da üçünüzün belli bir süreyi birlikte geçirmesi iyi olabilir. Ayrıca, bu yöntem bebek bakıcıya nasıl alıştırılır sorusunun cevaplarından da biri!
Ayrıca, bebeğimi bakıcıya kaç aylıkken bırakabilirim diyorsan, işte sorunun cevabı:
Bu arada bakıcı konusunda sıkıntıların varsa ya da bakıcı arıyorsan, Bebek ve Çocuk Bakıcı Hizmetleri sayfasımızdan yararlanabileceğini hatırlatalım.
Bebeğine gitmeden önce haber ver!
Bebeğinin ağlamasını engellemek için farkında olmadığı bir anda evden çıkmak, emin ol ki, hiç iyi bir fikir değil! Bu şekilde davranman bebeğinde her an bir yere gitmiş olabileceğin korkusu yaratır. Böylece ayrılık anksiyetesi bebekte artar. Ayrıca, sana olan güvenini de sarsar. Bizden söylemesi!
Bunun yerine, evden çıkmadan on ya da on beş dakika kadar önce ona haber vermen, ne zaman geleceğini açıklaman sana olan güvenini sağlamlaştırır. Dönmeyeceğine dair endişelerini de ortadan kaldırır.
Bu arada, gitmeden uzunca bir süre önce haber verdiğin durumda gideceğini unutabilir ya da gitmeden hemen önce haber verdiğinde ise, gidecek olmana alışma zamanı kalmayabilir. O yüzden zamanı iyi ayarlamanı tavsiye ederiz.
Küçük bir uyarı!
Bebeğin senden ayrıldığında sürekli olarak ağlıyor, uzunca bir süre bu ağlaması sürüyorsa, yanlış bakıcı ile çalıştığını düşünmeni öneririz.
Ayrıca, bebeğinle birlikteyken, onunla nasıl vakit geçirdiğini, birlikte neler yaptığınızı, ona ne kadar güven verdiğini gözden geçirmende de fayda var. Bu konu ile ilgili olarak, Çocukla Kaliteli Zaman Geçirmek İçin 10 Öneri! adlı yazımıza bakabilirsin.
