1- Bal
“1 yaşından küçük bebekler ne yememeli?” sorusuna vereceğimiz ilk cevap bal! Bal, Colstridium Botalium isimli bir bakteri içeriyor ve bu bakteri 1 yaşından küçük bebeklerde “Botülizm” isimli bir zehirlenmeye neden oluyor.
Botülizm;
- Göz kapaklarında düşüklük,
- Başını tutamama,
- Halsizlik,
- Beslenme zorluğu,
- Kaslarda gevşeklik,
- Kabızlık,
- Karında şişlik,
- Cılız sesle ağlama gibi belirtilerle ortaya çıkabilir ve müdahale edilmediğinde ölümcül olabilir. Bu durum, içinde bal bulunan gıdalar için de geçerli.
Bu arada, Prof. Dr. Gülbin Gökçay balı kaynatmanın bir çözüm olmadığını, çünkü bu bakterilere ısının etki etmediğini söylüyor.
Peki, bebeklere bal ne zaman verilir? Merak etme, bu sorun çocuğun 1 yaşını geçtiğinde ortadan kalkıyor.
Doğru zamanda doğru gıdayı vermen için: Bebeğine Hangi Besini Hangi Ayda Nasıl Yedirmelisin?
2- Yumurta
Yumurta en alerjik besinlerden birisi. Özellikle yumurtanın beyazı, sarısına göre çok daha riskli.
Anneler, bebekleri ek gıdaya geçtiğinde ilk olarak yumurta vermeye başlayacaklarını düşünüyorlar. Ancak yumurta sunumuna önce sarısıyla başlamak gerekiyor. Peki, bebeklere yumurta beyazı neden verilmez? Çünkü 1 yaşından önce yumurta beyazı alerji riski barındırıyor.
"Yumurtanın beyazı bebeklere ne zaman verilir?" sorunu cevaplayalım. Uzmanlara göre sarı kısım 8. aydan sonra, beyaz kısım ise 12. aydan sonra çocuğa sunulmalı.
Başlamadan önce bunu oku: 6 Soruda Bebeklerde Gıda Alerjileri Hakkında Merak Ettiğin Her Şey!
3- Sakatat ürünleri
Bakalım bebeklere sakatat ne zaman verilir? 1 yaşından küçük bebeğine karaciğerden başka sakatat ürünü vermemelisin. Beyin, böbrek, işkembe gibi sakatatlar, bebeklerde çok ciddi sorunlara neden olan ve “yavaş virüs” ve “Jakops” olarak adlandırılan mikroorganizmalar barındırabilir. Bu virüsler ilerleyen yaşlarda ortaya çıkarak, özellikle beyni etkileyebilir.
Annelerin çoğu "Bebeklere işkembe çorbası ne zaman verilir?" sorusunu da merak ediyorlar. Çorba dahi olsa işkembeyi bebeğine 1 yaşından önce vermemelisin.
Sakatatlar yüksek kolestrol barındırdığı için de 1 yaş altındaki bebeğin için uygun bir besin değil.
Anneysen anneleri bilgilerini paylaşmış: 1 yaşına kadar yasak olan besinler
4- İnek sütü
İnek sütü çok masum görünse de 1 yaşından küçük bebekler için tehlikeli olabilecek gıdalardan. Çünkü inek sütü, 1 yaşından küçük olan bebeğin tarafından kolaylıkla sindirilemez ve alerji, kabızlık, gaz gibi problemlere yol açabilir. Ayrıca inek sütünün bebeklerde demir eksikliğine bağlı kansızlığa neden olduğu düşünülüyor. Çünkü vücuda alınan demir, sütte bulunan kalsiyumla bağırsakta yarışa giriyor ve bu savaşı kazanamayıp bağırsak tarafından emilemiyor. Bu da bebeklerde kansızlık oluşumuna neden oluyor.
"Bebeklere süt ne zaman verilir?" sorusunun cevabı da tabii ki 1 yaşından sonra olacak. Ama 1 yaşından sonra da çocuklara en fazla 500 ml inek sütü verilmesi gerekiyor. Bu süreçte bebeklerde kemik ve diş gelişimine faydası olduğu düşünülüyor.
İlk 12 aylık dönemde yine abartmamak kaydıyla keçi sütünü deneyebilirsin. Keçi sütü bebeklere ne zaman verilir diye soracak olursan bebeğinin 8. ayı itibariyle diyebiliriz.
Ayrıntısı burada: Bebeklere Süt Ne Zaman Verilir?
Bu arada yoğurt, inek sütüne göre daha zararsız ve demir emilimini engellemiyor. Ek gıdaya geçişte yoğurdu deneyebilirsin.
Bu bilgiler aklında bulunsun: Bebek Yoğurdu Yapımı Hakkında Bilmen Gereken İpuçları!
5- Deniz ürünleri
Balık, bebekler için uygun bir gıda ama hakkında bilmen gereken bazı şeyler var:
- Alerjiye neden olan gıdalardan birisi. Bebeğinde alerji riski olup olmadığını görmek için 8. ayda küçük tadımlar yapmaya başlayabilirsin. Eğer bebeğinin vücudu tepki gösteriyorsa hemen balık vermeyi kesmelisin. Yani "Bebeklere balık ne zaman verilir?" sorunu 8. aydan sonra tadım yaptırmak kaydıyla diye cevaplayabiliriz.
- Alerji riskini ortadan kaldırmak için balığı 12. aydan sonra vermelisin.
- Bebeklere balık verirken palamut, hamsi gibi yağlı ve yüzeyde bulunan türleri tercih etmelisin. Kalkan, uskumru gibi balıklar dip balığı olduğu için cıva zehirlenmesine neden olabilir.
- Balık satın alırken rengine ve yapısına dikkat etmelisin.
Karides, yengeç gibi kabuklu deniz ürünlerinin de alerjiye sebep olduğu bilinen bir gerçek ve 1 yaşa kadar yasak besinlerden biri. Bu ürünler kalıcı alerji oluşturduğu gibi, 1 yaşından önce ölümcül reaksiyonlara neden olabiliyor.
Her kafadan bir ses: Bebek Beslenmesi Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar
6- Konserve ürünleri
Gerek evde yaptığın gerekse dışarıdan satın aldığın konserve gıdalar, balda olduğu gibi ciddi bir besin zehirlenmesi olan Botülizm’e neden olabilir. Çünkü ne kadar steril olduğunu düşünsen de kavanozları ve kapakları delicesine kaynatmış olsan da içerisinde bir miktar bakteri üremiş olacak. Bu yüzden bebeğin 1 yaşını geçene kadar konserve ürünlerden kaçınmalısın.
Bu arada pancar, turp ve karalahana gibi sebzelerin konservelerinde büyük miktarda nitrat vardır. Bu yüzden sadece bebeğinin değil, senin de bu gıdaların konservelerini tüketmemen gerekir.
Yeri gelmişken "Bebeklere turp ne zaman verilir?" sorusunu yanıtlayalım. Turbun sadece konservesi değil kendisi de 1 yaşından küçük bebekler için fazla nitrat içeriyor.
Çok işine yarayacak: A'dan Z'ye Bebek Beslenmesi Rehberi
7- Bazı meyve ve sebzeler
Sağlıklı olduğunu bilsen de bazı meyve ve sebzeler bebeğinde besin alerjisine bağlı reaksiyonların ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Alerjinin kalıcı olmaması için bebeğine 1 yaşından önce vermemen gereken meyve ve sebzeler şöyle:
- Çilek,
- Şeftali,
- Nektar,
- Narenciye meyveleri,
- Kivi,
- Kayısı,
- Kiraz,
- Domates,
- Patlıcan,
- Biber.
Bunlarda tehlike yok: İşte Karşında Süper Bebek Besinleri (Selam Protein, Merhaba Mineral)
8- Kafein içeren gıdalar
Tüm kahve çeşitleri yoğun miktarda kafein içerir. Kafein, uyarıcı bir madde ve kalsiyum gibi besleyici maddelerin emilimini yavaşlatır. Bu yüzden kafein içeren tüm gıdalar, 1 yaş öncesi yasak besinler arasında. Uzmanlar 1 yaş sonrası için de kafeinli gıda kullanımında dikkatli olunması gerektiğini söylüyor.
Bebeklere çay verilir mi diye merak ediyorsan da söyleyelim. Siyah çayın da bebeğin için herhangi bir yararı yok! Hatta demir emilimine neden oluyor ve demir eksikliğine bağlı kansızlığın ortaya çıkmasını sağlıyor.
Bakmalısın: Çocuklarda Demir Eksikliği ve Demir İlaçları Kullanımına Dair Bilmen Gerekenler
9- Çikolata
Çikolatayı tehlikeli hale getiren unsurlardan üçü; şeker, kafein ve koruyucular. Bunların da besin alerjisi, obezite, diyabet gibi sonuçları var. Ayrıca kafein uyarıcı bir madde olduğu için, çocuğunun uyku problemleri yaşamasına ve gereksiz enerji ile dolmasına neden olabilir.
Bu yüzden küçük bebeğine çikolata vermemen, hatta mümkünse çok geç dönemlerde tanışmasını sağlaman lazım. Bu durum, diğer tüm abur cuburlar için de geçerli.
Uykusu bölünmesin: 3-12 Aylık Bebekler İçin Mışıl Mışıl Uyku Rehberi
10- Şarküteri ürünleri
Salam, sosis gibi şarküteri ürünleri büyük işlemlerden geçer, genellikle saf hayvan etinden üretilmez ve çiğdir. İçlerinde bolca koruyucu madde de bulunur. Çocuğunun bu ürünleri 1 yaşından önce ve sık sık tüketmesi sağlığı açısından riskli durumlar doğurabilir.
Bu yüzden çocuğunun 1 yaşından önce şarküteri ürünleri yemesi önerilmiyor. 1 yaşından sonra da mümkün olduğunca az vermeni tavsiye ederiz.
Şarküteriyi boşver, bunlar var: Sadece 15 Dakikada Hazırlayabileceğin Bebek Yemekleri
11- Taneli gıdalar
Bebeğin 1 yaşına gelene kadar çiğneme refleksi, taneli gıdaları tüketebileceği kadar gelişmemiş olacak. Bu yüzden üzüm, kuru yemiş, mısır, sakız gibi taneli yiyecekleri vermek için 12. ayını geçmesini beklemelisin. Çünkü bu gıdaların boğulma riski oluşturması mümkün.
Kuru yemiş demişken, yer fıstığı da büyük bir alerji riski taşıyor. Boğaz şişmesi, kurdeşen dökme gibi çok ciddi reaksiyonları olan bu alerji türü, bebeğinin sindirim sistemi geliştikçe ortadan kalkabilir. Bu yüzden en az 1 yaşını geçmesini beklemeni öneririz.
Bunlar tam dişine göre: Bebeği Ek Gıdaya Geçen Annelerin Kurtarıcısı: Sebze Püreleri!
12- Baharatlı ve acı gıdalar
Bebeklere neden baharat verilmez, açıklayalım. Bebeğinin sindirim sistemi henüz baharatı ve acıyı sindiremez. Bu yüzden böyle gıdalar yediğinde reflü, kabızlık ve gaz gibi sorunlar yaşayabilir. Ayrıca köri gibi bazı yoğun baharatlar alerjiye neden olabilir.
Bu tariflerde alerji riski yok: Bebek Beslenmesinde Balkabağı ile Muhteşem Lezzetler!
13- Bitki çayları
Bitkisel olan her şey sağlıklı olacak diye bir şey yok! Özellikle adaçayı ve bazı papatya türleri içerdikleri toksik maddeler yüzünden zehirlenmelere yol açabilir. Bu yüzden bebeklik çağında tüketilmemesi gerekir.
Ama ıhlamur, rezene gibi çayları 6. aydan sonra bebeğine verebilirsin.
Buradan bilgi alabilirsin: Emzirme Döneminde ve Bebeklerde Rezene Kullanımı Nasıl Olmalı?
14- Tuz
Bebek yemeklerine tuz atılır mı? Tuz, direkt böbreklere etki eden bir madde. Bu yüzden, böbrekleri 1 yaşına kadar gelişmeye devam eden bebeğin için ciddi zararlara neden olabilir. Zaten bebeğinin damak tadının gelişmesinde şu an tuzun yeri yok. Bu yüzden ne kadar geç tanıştırırsan, o kadar iyi.
Uzmanımızın önerilerine de bak: Afiyet Olsun: Ayşe Öner’den 12 Ek Gıda Önerisi
