Bebeklerde iştahsızlık ne demek?
İştahsızlık kısaca, beslenmeye karşı duyulan isteksizlik olarak tanımlanabilir. Genellikle birden başlar, yani bebek önceden normal yemek yiyordur, sonradan yemeğe karşı isteksizlik geliştirmiştir.
Aslına bakarsan bebeklerde iştahsızlık gerçekten de sıklıkla rastlanan bir durum. Ama her iştahsızlık çok ciddi değil veya her iştahsızlık uzun süreli değil. Ayrıca her iştahsızlığa yaklaşım şekli de aynı değil.
Hemen hemen her anne bazı zamanlarda bebeğinin iştahının yerinde olmadığını düşünmüştür. Kendisi düşünmese bile çevresi bu konuda mutlaka yorum yapmıştır. Bebeği diğer bebeklerden biraz daha az kilolu ise ona hemen iştah açıcı bebek yemeklerinden bahsedilmiştir.
Bebeğin iştahsızsa bilmelisin ki bebeğinin iştahını açacak bir tarif yok. Sadece biraz zamana ve iştahsızlık sebebini anlamaya ihtiyacın var.
Bebeklerde iştahsızlık nedenleri neler?
“Bebeğim neden iştahsız?” soruna yanıt olacak yemeğe karşı isteksizlik nedenlerine bir bakalım:
Memeden/ formül mamadan ek gıdaya geçme:
- Yeni gıdaların tadının farklı gelmesi,
- Ek gıdaya geçişte bebeğe doğru gıdaların sunulmaması,
- Ek gıdaya geç başlanması gibi durumlar bebeğinin iştahsızlık yaşamasına neden olur. Bazı bebekler ek gıdaya diğerlerinden daha kolay bazıları ise zor geçebilir. Ek gıdaya geçiş döneminde iştahsızlık normal sayılabilir ancak uzun sürmemesine dikkat etmek gerekir.
Bu süreç hakkında daha fazla bilgi için: Başlangıçta Her Şey Püreydi: Ek Gıdaya Geçiş Rehberi
Diş çıkarma dönemi:
“Bebek diş çıkarırken iştahsız olur mu?” sorunu cevaplayalım. Pek çok bebek için diş çıkarma dönemi zor bir dönem! Bu dönemde beslenme alışkanlıkları değişir. Damaklarındaki acıdan ötürü bebeğin yemek istemeyebilir.
Diş çıkaran bebeklerde iştahsızlık sık rastlanan bir durum. Zaten çok uzun süren bir dönem de değil.
Bu dönemde bebeğinin beslenmesine dair soruların için Diş Çıkarma Döneminde Bebeğin Nasıl Beslenmeli? başlıklı yazımıza bakabilirsin.
Bazı hastalıklar:
İştahsız bebeklerin bu durumu altında görülen en önemli nedenler, bazı hastalıklar oluyor. İştahsızlığın ne kadar süreceği hastalığın akut mu kronik mi olduğuna göre değişir.
Akut bir hastalık söz konusu ise hastalık sona erdikten kısa bir süre sonra iştah yerine gelir. Ancak kronik hastalık durumunda alarm zilleri çalar. Hastalık nedeni ortadan kalkmadan iştahın yerine gelmesi pek mümkün olmaz. Vakit kaybetmeden uzman yardımı yararlı olabilir. Bu arada belirtelim, emen bebeklerde iştahsızlık nedenlerinin en önemlisi hastalıklardır.
Psikolojik sorunlar:
Psikolojik sorunlar iştahı kolayca etkiler. Evinizde huzursuzluğun olması, bebeğinin yeme baskısı hissetmesi, yeme ortamının ya da saatlerinin değişmesi gibi pek çok değişiklik bebeğini etkileyebilir. Bu durumda da iştahsızlığı yaratan bu nedenleri ortadan kaldırmak gerekir.
Yemek seçmek:
Bazen bebekte genel bir iştah sorunu yoksa da özellikle bazı yiyeceklere karşı iştahsızlık görülebilir. Bazı yemeklerin tadını sevmeyebilir. Bunu genel iştahsızlık probleminden ayırmak gerekir.
Ama bu sorunu ortadan kaldırabilirsin: Yemek Seçen Çocukları Yola Getirecek 8 Çözüm
Seçiciliğin nedeni fiziksel bir rahatsızlık mı, duyusal bir sorun mu, yoksa tamamen psikolojik mi? Bu noktada yine kritik olan altta yatan nedeni bulmak ve ona göre hareket etmektir.
Şunu da belirtelim, bebeğine ek gıdaya geçiş sürecinin başında daha çok tatlı meyveleri vermen, sebzelerin saf tadına varamaması gibi nedenler de bebeklerde iştahsızlık sebepleri arasında.
Aslında iştahsızlık büyük bir sorun değil. İştahsızlığın olup olmadığından çok iştahsızlığın süresi önemli. Çünkü bebeğinin iştahsızlığı diş çıkarma ya da soğuk algınlığı gibi belirli ve geçici bir durumdan kaynaklanıyorsa dert etmeden, bebeğine baskı yapmadan bu dönemi geçirmen önemli. Sonrasında zaten bebeğinin iştahı yerine gelecektir.
İştahsızlık hangi sonuçları doğurabilir?
Bebeğin yemek yeme konusunda isteksizse ve alması gereken günlük besin öğelerini alamıyorsa bu durum bazı önemli sonuçlar doğurabilir.
- Bu sonuçlardan ilki kilo artışının yetersiz olması. Protein ve vitamin yönünden zengin beslenmeyen, yeterli kalori alamayan bebeğin kilo artışı yeterli olmaz.
- İştahsızlığın uzun sürmesi durumunda boy artışında da yetersizlik görülür.
- Bebeğin büyümesi istenen düzeyde gerçekleşmez. Büyümenin anne karnından sonra en hızlı gerçekleştiği iki dönem var; biri erken çocukluk dönemi, diğeri de ergenlik dönemi. Yeterince büyüyemeyen bebek bu hızlı büyüme dönemlerinden ilkini kaçırmış olur.
- İştahsızlık bazen daha ağır tablolara da yol açabilir. Yeterli kilo alamamasının dışında bebek kilo bile kaybedebilir.
- Beslenme yetersizliği dikkat problemlerine yol açar ve bu çocukların ileride akademik başarıları düşer. Araştırmalar böyle söylüyor.
- Vücut direncinin zayıf düşmesi sebebiyle çocuk, hastalıklara karşı daha savunmasız hale gelir.
- Bebekte iştahsızlığın uzun sürmesi durumunda, bazı vitamin ya da mineral eksiklikleri de gelişebilir. İştahsız olan bir bebek besinlerden alması gereken vitamin ve mineralleri yeteri kadar alamadığında önce vücut depolarındakileri kullanır. Depolar da tükenince vitamin ve mineral eksikliği belirtileri ortaya çıkar.
İştahsız bebekler için öneriler
-
Bebeğinin iştahsızlık sorunu böbrek, mide bağırsak problemleri ya da karaciğer hastalıkları gibi fiziksel bir sorundan kaynaklanıyorsa altta yatan sorunun tedavi edilmesi gerekir.
-
Eğer bebeğinin iştahsızlık sorunları psikolojikse alınabilecek küçük önlemler ve günlük kurallar yeterli olabilir. İştahsız bebekler için ne yapmalı? diye düşünüyorsan işte sana önerilerimiz:
1. Öğün düzeni ve saatleri belli olsun:
-
Öğünler ve ara öğünler için güzel bir düzen hazırla. Bebeğinin uyku saati, ailenin hep birlikte olduğu akşam saatleri gibi saatlere dikkat ederek ara öğün ve öğün saatlerine ve bu öğünlerin içeriğine karar ver.
-
Bebeğinin en iştahlı olduğu zaman dilimine dikkat et. Bu zaman dilimine en besleyici gıdalardan oluşan öğünü koy.
-
Her öğünün tamamlanma süresini 30 dakika olarak düşünebilirsin. Öğünleri bundan uzun tutma.
2. Bebeğinin iştahını kesebilecek şeylere karşı önlemini al:
-
Öğün ve ara öğünler dışında bebeğine atıştırma fırsatı verme.
-
Öğün öncesinde çok sıvı içmesi midesini doldurur. Bu yüzden yaklaşık yarım saat öncesinden itibaren sıvı alımını azalt.
-
Öğünleri küçük bir tabakta ver. Gerekirse tekrar yemek eklersin. Tabağın çok dolu olması bebeğinin gözünü korkutabilir.
3. Rahatsız olabileceği faktörleri gözden geçir:
-
Yemeğin ısısı bebeğinin en çok rahatsız edebilecek faktörlerden biri. Ilık yemekleri bebekler daha çok sever, unutma.
-
”Bebeklerin iştahını ne açar?” soruna kendi kendine yemesi diyebiliriz. Bebeğine yemeği çiğnemesi için fırsat ver. Kaşıkla yemek veriyorsan hızlı hızlı verme. Kendisi yiyebiliyorsa sen yedirme.
-
Bebeğine yeme becerisine uygun yemekler sun. Henüz çiğneme becerisi yeterli değilse büyük büyük parçalar içeren et yemeklerinden verme. Onun yerine kıymalı küçük küçük doğranmış ve iyi pişirilmiş sebze yemeklerinden ver. Becerisi arttıkça diğer yemeklere geç.
-
Belirli gıdalarla arasının iyi olmadığını düşünüyorsan yani yemek seçiyorsa yemesi için zorlama. Sadece yemek istemediği gıdayı diğerleri arasında saklı olarak ver. Mesela sebze yemeyen bebeğine sebzeli köfteler hazırlayabilirsin.
Bu önerilere bakmanı tavsiye ederiz: “Sebze Yediremiyorum Bu Çocuğa” Diyorsan Oku!
4. Dikkatini dağıtabilecek uyaranları yemek alanında bulundurma:
- Yemeği kolay yedirmek için televizyon ya da tablet gibi teknolojik cihazlardan yararlanma. Çünkü çocuğun ilgisi bunlara kaydığında ne yediğini de nasıl yediğini de fark etmez.
5. Bebeğine yemek zamanlarını sevdirebileceğin ortam sağla:
-
Tabak, kaşık gibi mutfak malzemelerinin sevimli olması bebeğinin hoşuna gidebilir. Bazen de tabakların içerisindeki figürler bebeğinin yemeği bitirmesini kolaylaştırabilir çünkü bebeğin yemeğini yedikçe figürün yavaş yavaş tamamı ortaya çıkar.
-
“O yemeğini yerken aradan şu işimi de çıkarayım” diye düşünme. Yemek zamanlarını tamamen ona ayır. Onunla bol bol sohbet et. Ailece bir arada olabildiğiniz akşam yemeklerinde de hep birlikte sohbet edebilirsiniz.
-
Yedirmek istediğin yemekleri farklı ve eğlenceli sunumlarla önüne koy. Böylesinin daha çok ilgisini çekeceğine emin olabilirsin.
Bu yazıdan ilham alabilirsin: Çocuğun Yesin Diye: 10 Eğlenceli Yemek Sunumu
- Bebeğini ne olursa olsun zorlama!
