1- Yürümeye başlayan çocuğunun aklından neler geçiyor?
Bir çocuk yürümeye başladıysa artık asla yavaşlamaz! Artık fiziksel ve zihinsel özellikleri kadar hayal gücü, hal ve tavırları da hızla gelişecek. Bu süreçte çocuğun:
- Konuşma ve dinleme becerileri birden artar.
- Hareketi ve eğlenceye daha fazla ilgi duyar.
- Genelde her şeye "Hayır" cevabı verir.
- Rutin uyku düzenini sever.
- Keşfetmekten büyük haz duyar.
- Soru sormaktan çekinmez.
Yani oldukça faal bir dünya içerisine girecek ve haliyle hareketlilik uykusuna da yansıyacak. Bu yüzden 1-5 yaşı içine alan sürece hazırlıklı olmalısın.
Haydi oku: Çocukların En Çok Sorduğu 11 Soru
2- Yeni yürümeye başlayanlarda uyku
Çocuğun 1 yaşına gelene kadar uyku, beyninin en temel aktivitesi olmaya devam eder. 2 yaşına doğru geldiği süreçte bu durum biraz tersine dönmeye başlar, uyanık kaldığı süreç uyduğu sürecin önüne geçer. Bunun sebebi hayatındaki hareketliliktir.
Buna rağmen artık gece uyanmaları yavaş yavaş ortadan kalkar. Bebeğin 5 yaşına doğru ilerlerken deliksiz uykulara demir atmış olacak.
3- Bu ufaklık ne zaman beşikten ayrılacak?
Bebeğinin emeklemekten yürümeye, yürümekten koşmaya geçtiği bu evreleri izlemek çok eğlenceliydi evet, ama beşiğinin parmaklıklarından bir komando edasıyla tırmandığını görmek aynı derecede eğlenceli olmayacak! Bu yüzden bebeğin beşikten kaçma konusunda uzmanlaşmadan önce, onu bir yatakta yatırmaya başlaman lazım.
Çocuğun beşikten ayrılmak konusunda biraz sorun çıkarabilir. Daha önceki yazımızda da bahsettiğimiz gibi, çocuklar değişikliklerden pek hoşlanmaz. Bu onlarda ayrılma korkusunu tetikleyici bir durum olabilir. Bu yüzden onu yatağa geçirmeden önce, yatağını bir oyun alanı gibi kullanmasına izin verip alışmasını sağlayabilirsin. Yatağına aşina olduğu battaniyeleri, uyku arkadaşlarını ya da oyuncaklarını da eklersen bu geçiş dönemi daha kolay atlatılabilir.
Çocuğun kendi yatağındayken her istediğinde yataktan çıkabilir, yuvarlanabilir. Bu yüzden gerekli güvenlik önlemlerini alman lazım. Onu geceleri odasında tutmak için güvenlik kapısı, yataktan düşmesini engellemek için bir bariyer kullanabilirsin.
Bebeklerde beşikten yatağa geçiş dönemi: Bebeğinin Beşikle Vedalaşma Vakti Geldi!
4- Çocuğun neden uyumak istemiyor?
Çocuğun güneşin batışıyla birlikte uyku vaktinin geldiğini anladığında huysuzluğa başlayabilir. Bu ufaklığın peşinden pijamayla koşturmak, onunla boğuşmak, çığlıklara şahit olmak yorucu bir durum. Aslında bunun sebebi, yaşına göre çok normal sayılabilecek şeyler!
- Yaptığı şeyi bırakmak istemiyordur. Onun için televizyon izlemek, birşeyler atıştırmak, oyun oynamak uyumaktan çok daha keyifli!
- Bir şey onu huzursuz ediyordur; parlak ışıklar, yüksek ses, bir rahatsızlık, çok dolu bir mide gibi.
- İnatçı ve meraklıdır; evde kim ne yapıyor bilmek ister, o yattığında herkesin çok eğleneceğini düşünür.
- Korku yaşadığı bir dönemden geçiyor olabilir. Fırtınadan, köpeklerden, yabancı insanlardan ya da hayalinde yarattığı şeylerden korkuyor olabilir.
- Seçtiğin uyku vakti uygun olmayabilir. Henüz çok yorgun değilken ya da aşırı yorgun ve gerginken yatağa girmiş olabilir.
Uyumak neden bu kadar güç? 3 Yaş Uyku Sorunlarına Yol Açan 7 Durum
5- Çocuğunu uykuya hazırlamak için neler yapmalısın?
Aslında uykuya hazırlık gündüzden başlar. Gün içinde onu doğru yönlendirmelisin ki gece huysuzlanmadan, kendi kendine uyumayı istesin.
- Gün ışığından, temiz havadan ve enerjisini atacağı oyunlardan bol bol faydalanmasını sağla.
- Sağlıklı bir beslenme düzeni uygula. Kafein, şeker, yapay tatlandırıcı, renklendirici içeren gıdalardan mümkün olduğunca uzak tut.
- Gündüz uyumasını engelleme ama gece uyumasını zorlaştıracak kadar olmamasına dikkat et.
- Kendisini galip hissetmesine yardımcı ol. Yaptığı güzel şeyler hakkında olumlu konuş ama dozunu abartma.
- Nasihatte bulunma çünkü çocuklar bundan nefret eder. Bunun yerine olması gerekenleri yanındaki bir başkasına söyle çünkü çocuğun sana her daim kulak kabartacak ve bu bilgileri kapacak.
Haydi onu yoralım: Dörtlük Dörtlük Çocuk Büyütmek için 4 Yaş Oyunları
6- Adım adım muhteşem bir uyku!
Uyku öncesi rutini (30-60 dakika)
Akşamüstü saatleri yaklaştıkça çocuğuna uyku vaktinin geliyor olduğunu fark ettirecek bazı işaretler ver:
- Evdeki ışıkları loş hale getir.
- Sessizce konuş ve onunla sessizce oyna.
- Televizyonu kapat.
- Sakin, yatıştırıcı müzikler aç.
Yatağa girme rutini (20-30 dakika)
- Işıkları azalt.
- Odanın serin olmasına dikkat et.
- Çarşafları temiz ve düzgün tut. Biraz ısıtabilirsin.
- Hoş bir kokudan faydalan. Yatak şiltesine bir damla lavanta yağı damlatabilirsin.
- Küçük bir gece lambası yak. Oda çok loş olsun.
- Dilersen ılık bir duş ve aromatik yağlarla kısa bir masaj da yaptırabilirsin.
Tatlı uyku vakti konuşması rutini
- Çocuğun uykuya dalmadan önce ona kısık sesle sevgi dolu sözcükler söyle.
- Gün içinde yaptığı eğlenceli ve doğru davranışlardan bahset.
- Birlikte bir sonraki günü tasarla. Oynayacağınız oyunlardan bahset.
- Onunla birlikte hayal kur.
7- Uyku için doğru zamanı seçme
Çocuğunun neden uyumaya karşı direndiğini anlamaya çalışırken bir durumu gözden kaçırırsın; çünkü aslında bu zaman, uyku için doğru bir zaman değildir! Çocuğun uyku vakti geldiğinde ortamdan koşarak uzaklaşıyorsa, bağırıp çağırıyorsa kendine şu soruları sor:
Uyku vakti çok mu erken?
- Çocuğun uykuya dalmak için en az 1 saat mücadele ediyorsa,
- Uyku vakti geldiğinde yorgunluk belirtisi göstermiyorsa,
- Gece yarısı ya da sabahın çok erken saatlerinde oldukça dinlenmiş bir şekilde uyanıyorsa evet, uyku vakti çok erkendir. Bunu düzenlemek için uyku vakti rutinini 15 dakika ileri çekmelisin.
Uyku vakti çok mu geç?
- Çocuğun uykuya dalmakta zorlanıyorsa,
- Sabah uyanmakta güçlük çekiyorsa,
- Huysuzsa,
- Uyku vakti geldiğinde hırçınlaşıyorsa evet, uyku vakti çok geçtir. Bunu düzenlemek için uyku vakti rutinini 15 dakika geri çekmelisin.
Bu yazımızdan da faydalanabilirsin: Yaşları Küçük, Dertleri Büyük: 2 Yaş Uyku Sorunlarına Neden Olan 9 Durum
8- Çocukları uyandıran rahatsız edici durumlar
Çocuğun gece boyunca, her saatte bir uyku döngüsünün hafif uyku bölümüne girer. Bu anlarda çocuğunun içinde olduğu rahatsız edici durumlar onu uykusundan edebilir. Bu durumlar kaşındıran bir çarşaf, tıklayan bir saat, rahatsız edici bir ışık, korna sesi bile olabileceği gibi daha fiziksel durumlar da olabilir.
Açlık
Çocuğun geceleri aç bir karınla uyanıyorsa, gün içinde yapabileceğin bazı şeyler var.
- Gün içinde aldığı kalori miktarını arttır.
- Beslenme düzenine avokado, fındık yağı, zeytin ve süt ürünleri gibi besleyici ve yüksek kalorili gıdaları ekle.
- Yemek vakti geldiğinde televizyonu kapat. Çünkü çocuğunun dikkati yemek yerine televizyona toplanır.
- Uyuma vaktine yakın yapay şeker içermeyen nane ya da papatya çayı verebilirsin.
Diş çıkarma
Çocuğun diş çıkardığında gün içinde onu meşgul edip ağrısını unutturabileceğin bazı yöntemler var. Ama gece olduğunda onu bu ağrıdan uzaklaştırmak çok kolay olmayacak. Onu bu acıdan uzak tutmak için:
- Rahatlatıcı bir müzik veya ses dinletebilirsin.
- Doktorunun önerisiyle yatmadan önce ağrı kesici bir ilaç verebilirsin.
- Donmuş bir meyve, bir uyku arkadaşı ya da soğuk bir diş kaşıyıcıyı beşiğine bırakarak ihtiyacı olduğunda kullanmasını sağlayabilirsin.
Önerilerimiz bu yazıda: Diş Çıkarma Döneminin Kurtarıcıları En İyi 10 Diş Kaşıyıcısı
Kabızlık ve sindirim ile ilgili sorunlar
Kabızlık, çocukları en huysuzlaştıran durumlardan birisi. Çocuğun kabızlık yaşıyorsa geceleri uyanabilir. Bunun önlemini gündüzden almalısın.
-Çocuğun istemese de bol bol su içir.
- Ekmek, süt ürünleri, pirinç, makarna gibi kabızlık yapabilen kızarmış yiyecekleri beslenme listesinden çıkar.
- Lif açısından zengin besinleri tüketmesini sağla.
- Sıvı gıdalara teşvik et.
İçi kurudu yavruların: Çocuklarda ve Bebeklerde Kabızlık Neden Olur, Nasıl Geçer?
Burun tıkanıklığı
Grip, nezle gibi durumlarda burun tıkanıklığı sık sık görülür ama bu durumların dışında da yaşanma ihtimali var. Yattığı odada klima, kalorifer gibi aletlerin çalışmasıyla oluşan kuruluk ve rutubet, burun tıkanıklığı için harika bir ortam hazırlar. Verdiğimiz önerilerle çocuğunu burun tıkanıklığı sorunundan kurtarabilirsin.
-Bebeğinin başını yükselt. -Oda içerisinde bir buhar makinesi çalıştır.
- Burun deliklerine birer damla fizyolojik serum damlat.
- Doktoruna danışarak kuruluk önleyici bir sprey iste.
Bilmen gereken her şey burada: Gel Nefes Gel: Bebeklerde Burun Tıkanıklığı Hakkında Her Şey
Bağırsak kurtları
Bunlar özellikle yürümeye yeni başlayan çocuklarda çok sık görülen bir durum. Çocuğunda bağırsak kurdu varsa geceleri makatında kaşıntı ya da acı duyarak uykusundan uyanabilir. Bunu netleştirmek için kulağa çirkin gelse de çocuğunun kakasını kontrol etmelisin. Eğer incecik ve beyaz solucanlar görürsen bu şikayetlerin sebebinin bağırsak kurdu olduğuna emin olabilirsin.
Bağırsak kurtları çok yayılır, bu yüzden çocuğunun eşyalarını, nevresimlerini, havlularını çok temiz tutmalı ve diğer aile üyeleriyle temas ettirmemelisin. Doktorun çocuğuna bununla alakalı şuruplar verebilir. Bu ilaçlarla kurt probleminden kurtulabilirsin. Bunun yanı sıra çocuğunun hijyenine de ekstra özen göstermelisin.
9- Uykuyu etkileyen tuhaf davranışlar
Çocuklarda uyurgezerlik ve uykuda konuşma
Çocuğunda böyle durum olduğunu bilmiyorsan, ilk gördüğünde şoka gireceğine eminiz. Hakkında konuşması ve şakalar yapması eğlenceli ama aslında bu durumlar için kaygılanmalısın. Çünkü uyurgezerlik esnasında bilinç dışı faaliyetler yapılır; evden çıkmaya çalışma, mutfaktan bir bıçak alma vs. gibi.
Eğer çocuğun böyle bir durum yaşıyorsa, odasının kapısına bir zil ya da güvenlik kapısı koyarak dışarı çıkmasını engelleyebilirsin. Onu yürürken veya doğrulmuş konuşurken gördüğünde yumuşak bir ses tonuyla, sakin sakin konuşarak yatağına geri yatırabilirsin.
Parasomnia yani uyku düzeni bozuklukları için bir doktora danışman da faydalı olacak.
Böyle şeyler sadece filmlerde olmaz: Çocuklarda Uyurgezerlik
Diş gıcırdatma
Diş gıcırdatma, uykunun ilk evrelerinde meydana gelir. Çocuğun güçlü bir şekilde dişlerini birbirine sürter, kapı gıcırtısına benzer bir ses çıkarır. Buna neyin sebep olduğu henüz belli değil ama en büyük etkenin stres ve kafein içeren uyarıcı gıdalar olduğu düşünülüyor.
Çocuğunun uykuda diş gıcırdatmasını engellemek için uyarıcı gıdalardan uzak tutmalı, gün içinde stres yaşayabileceği durumlar yaşamasına engel olmalısın. Doktorunun önerisiyle bir ağız koruyucu da kullanabilirsin.
Ayrıntılı bilgi istersen: Çocuklarda Diş Gıcırdatmasının Nedenleri ve Tedavisi
Kabuslar ve karabasan
Çocuğun uykusunda mırıldanabilir, hıçkırarak ağlayabilir, üzgün ya da tedirgin görünebilir ve çığlık atarak uyanabilir. Bu durumlar zihin bulanıklığının bir ürünüdür ve REM parasomni olarak adlandırılır.
Bunları engellemek için çocuğuna stres yaratabilecek TV programları, şiddet içeren çizgi filmleri, kafeinli gıdaları ortadan kaldırmalısın.
Uyumadan önce ona güvende olduğunu hissettirmek, onunla tatlı tatlı konuşmak da sakinleşmesine ve mışıl mışıl bir uyku çekmesine yardımcı olacak.
Nedir, neden olur, ne yapabilirsin Çocuklarda Gece Terörü ve Kabuslar
