Evlat edinme nedir?
Durumu evlat edinmeye uygun bir çocuk ile çocuğu evlatlık almaya uygun koşullara sahip olan çiftler arasında önce hukuki olarak, sonra ise çocuk-ebeveyn bağı kurulmasına denir.
Evlat edinme şartları nelerdir?
Evlat edinme koşulları Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından belirlenmiştir. Bu koşullar arasında;
- Çocuğun evlat edinmek isteyen aile tarafından en az bir yıl bakılması ya da eğitilmesi.
- Evlat edinenlerin, evlat edilecek çocuktan en az 18 yaş büyük olması,
- Evlat edinme konusunun her yönüyle çocuğun yararına olması,
- Çocuk ayırt etme gücüne sahipse bu konuda rızasının alınması,
- Eğer varsa çocuğun ailesinin rızasının alınması,
- Çocuk vesayet altındaysa vesayetin bulunduğu dairelerden izin alınması,
- Evlat edinenlerin çocuğun her türlü bakımını sağlayabilecek gelir seviyesine sahip olması gibi durumlar var.
Peki evlat edinmek için evli olmak şart mı? Hayır değil ancak yukarıdaki şartlar haricinde evli olmayan bireyin evlat edinme yaşı olan 30 yaşını doldurmuş olması şartı aranır. Ayrıca evli olmayan çiftler beraber evlatlık edinemezler. Bunlar evlat edinmenin şartları arasında.
Evli olup tek başına evlat edinilebilir mi?
Evet, böyle bir durum da mevcut ancak diğer eşin rızası olmadan evlat edinmek için;
- 30 yaşın dolmuş olması,
- Diğer eşin ayırt etme gücünden yoksun olması,
- Eşlerin 2 yıldan fazla ayrı yaşaması ya da birbirilerinden haber alamaması gibi durumların yaşanması gerekir.
Bekarların evlat edinme nelerdir?
Yukarıda bahsettiğimiz tüm şartlar, bekar kişiler için geçerlidir.
Evlat edinme çeşitleri nelerdir?
Bir çocuğu evlat edinmek için 2 yöntem vardır. İlki çocuğun kendi ailesinden ya da vasisinden rıza alınarak gerçekleştirilen evlat edinme çeşididir. Bu yöntemde tabii ki sadece rıza almak yetmez. Önce Aile Mahkemesi’nde, eğer Aile Mahkemesi yoksa Asliye Hukuk Mahkemesi’nde bir evlat edinme davası açılır. Bu dava ile çeşitli araştırmalar yapılır ve sonucunda oluşturulan rapor mahkemeye sunulur. Eğer aile açısından herhangi bir olumsuz durum bulunmazsa evlatlık alma işlemleri başlar.
Diğer yöntem ise Çocuk Esirgeme Kurumu’ndan evlat edinmedir. Ayrıca Çocuk Esirgeme Kurumu’na bağlı diğer organlardan da bu işlem gerçekleştirilebilir. Eğer bu yetiştirme yurtlarından evlat edinilecekse;
- Çiftin en az 5 yıl evli olması,
- Evlat edinecek kişi bekar ise en az 30 yaşında olması,
- Herhangi bir psikolojik probleme sahip olmaması,
- En az ilkokul mezunu olması,
- Herhangi bir yüz kızartıcı suçu olmaması gibi ek evlatlık alma şartları aranır.
Evlat edinme için nereye başvurulur?
- Eğer evlat edinecek kişinin yerleşim yeri Türkiye ise ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ise yaşadığı yerin İl Müdürlüğü’ne,
- Eğer yurt dışında yaşayan bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ise bulundukları devletin ilgili makamına başvurabilirler.
Evlat edinme başvuru dilekçe ile birlikte şahsen yapılır. Önceden İl Müdürlüğü’nden randevu alınması gerekir. Tabii iş dilekçeyle bitmiyor, başka belgeler de gerekiyor. Bu belgeler içinde;
- Nüfus onaylı kayıt örneği,
- Başvuranların ve birlikte yaşadığı aile üyelerinin sabıka kayıtları,
- Mal varlığını, aylık gelirlerini ve sosyal güvenlik durumunu gösteren belgeler,
- Yerleşim yeri belgesi (ikametgah),
- Öğrenim belgesi,
- Sağlık kurulu raporu,
- Türkiye’de yaşayan yabancı vatandaşlardan veya yurt dışında yaşayan Türkiye vatandaşlarından oturma izin belgesi ve çocuğun bu ülkede ikamet etmesine izin verildiğini gösteren belge.
Evlat edinme süreci ne kadar sürer?
Tüm evraklar hazırlanıp ilgili kurumlara başvurulduğunda, başvuru tarihinden itibaren yaklaşık 6 ay içinde ilgili kurumlar evlatlık edinmek isteyen kişileri yerleşim yerlerinde ziyaret ederler. Bunun amacı yaşanacak ortamı ve koşulları görmektir. Bu ziyaretin ardından en az 5 görüşme daha düzenlenir. Tüm görüşmeler, belgeler ve koşullar değerlendirildikten sonra bir rapor oluşturulur. Bu raporun sonucu başvuru sahibine iletilir. Eğer olumlu ise dosya sıraya alınır. Ancak olumsuz sonuçlanırsa yapılan başvuru reddedilir.
Başvuran kişi, başvurunun reddine neden olan konular hakkında bir haklı mazeret gösterebilirse işlem askıya alınabilir ve tekrar değerlendirilebilir.
Olumlu başvurularda evlat edinilecek çocuk, “Evlat Edinme Öncesi Geçici Bakım Sözleşmesi” ile ailenin yanına yerleştirilir. Bu sözleşmenin imzalanmasının ardından en az 1 yıl durumun gidişatı incelenir. 1 yıl içinde en az 3 aylık raporlar oluşturulur. 1 yıllık süre içerisinde çocuk aile ile birlikte il ya da yurt dışına çıkacaksa bu durum ilgili makamlara bildirilir. Bu süre sonunda inceleme raporlarının da bulunduğu dosya hazırlanır ve en az bir ay içinde ilgili mahkemeye evlat edinme davası açılarak sunulur. Mahkemenin sonuçlanması ile birlikte evlat edinme prosedürü de son bulur.
Evlat edinilen çocuğun miras hakkı var mıdır?
Evet, evlat edinilen çocuklar biyolojik çocuklarla aynı haklara sahip olurlar. Dolayısıyla bu çocuklar da evlat edinen ailenin mirasçısı olurlar.
Yeni doğmuş bebek evlat edinme nasıl olur?
Bu konuda en çok "Bebek evlat edinmek istiyorum, ne yapmalıyım?" soruları yöneltiliyor. Evlatlık edinmek isteyen kişiler genellikle henüz bilinçlenmemiş ve yaşadıklarını hatırlamayacak olmaları nedeniyle bebek evlat edinmek istiyorlar. Şunu söyleyelim, bebek evlat edinmek ile daha büyük bir çocuk evlat edinmek arasından başvuru açısından herhangi bir fark bulunmuyor. Yalnızca bebek evlat edinmeye olan talep daha yüksek olduğu için başvurunun uzaması gibi durumlar söz konusu olabiliyor.
Evlat edinme ile koruyucu aile arasındaki farklar nelerdir?
Bu iki konu arasındaki en önemli fark, çocuğun velayetidir. Koruyucu aile, çocuğun yalnızca bakım, eğitim, yetiştirme gibi masraflarını devletin belirlediği çerçevede karşılar. Bu durumda çocuğun velayeti hala biyolojik ailesindedir. Ancak evlat edinilen çocuğun velayeti, evlat edinen ailededir. Çocuk ve ebeveyn ilişkisi söz konusudur. Tüm giderleri aile tarafından karşılanır.
