Çocuk istismarı nedir?
Çocuktan sorumlu kişi, yabancılar ya da kurumlar tarafından gerçekleştirilen, çocuğun fiziksel ya da psikolojik gelişimini olumsuz yönde etkileyen davranışlardır. En yaygın rastlanılan türü fiziksel istismardır.
Araştırmalar her sene yaklaşık 5.5 milyon çocuğun ihmal ve istismar edildiğini gösteriyor.
İstismar türleri nelerdir?
Fiziksel istismar
Acı çekme, yaralanma, incitme gibi fiziksel zararları kapsayan istismar çeşididir.
Başlıca fiziksel istismar belirtileri;
- Vurma,
- Tekme atma,
- Sarsma,
- Yakma veya başka türlü kuvvet gösterileridir.
Araştırmalara göre her 20 çocuktan biri, yaşamı boyunca fiziksel istismara uğruyor.
Cinsel istismar
Çocuğun, kendisinden büyük bir çocuk ya da yetişkin tarafından gelişimsel olarak hazır olmadığı bir deneyim ya da cinsel tatmin için zorlanması durumudur.
Başlıca cinsel istismar belirtileri;
- Okşama,
- Öpüşme,
- Oral,
- Genital temas,
- Genital ve anal ilişki,
- Müstehcen e-postalara maruz kalma,
- Cinsel bir eylemi izlemeye zorlanma,
- Fuhuşa zorlanma,
- Teşhircilik,
- Röntgencilik,
- Pornografiye maruz kalmadır.
Araştırmalara göre 18 yaşına kadar her 8 erkek çocuktan ve 4 kızdan biri cinsel istismara uğruyor.
Duygusal istismar
Çocuğun sosyal, duygusal ya da bilişsel gelişiminin tehdit edilmesi veya bozulması durumudur.
Başlıca duygusal istismar belirtileri;
- Düşmanlık,
- Alay etme,
- Eleştiri,
- Sevgi, huzur ya da ilgi sağlamakta yetersiz olmak,
- Aile içi şiddete maruz kalmak,
- Tıbbi ihtiyaçların karşılanmaması (ihtiyaç duyulan sağlık bakımının karşılanmaması)’dır.
Çocuk ihmali
Çocuğun, bakımından sorumlu kişi ya da kurumlar tarafınca; beslenme, barınma, giyinme, eğitim, sağlık gibi temel gereksinimlerden yoksun bırakılması ve duygusal/psikolojik ihtiyaçlarının karşılanmaması durumudur.
Çocuğunu Kişiliğine Zarar Vermeden Büyütmek İçin Adem Güneş'in Bu Sözlerine Kulak Ver!
Çocuk ihmal ve istismarı nasıl anlaşılır?
Bir çocuğun istismara uğrayıp uğramadığını anlamak her zaman kolay değil. İstismara uğrayan çocuklar, ayıplanacaklarını ve kimsenin kendisine inanmayacaklarını düşündükleri için genellikle bunu dile getirmekten korkuyorlar.
Eğer istismarda bulunan kişi çocuğun çok sevdiği biriyse, bu da söylemekte çekinmeye sebep oluyor. Gerçekle yüzleşmek istemedikleri için ebeveynler de istismarı görmezden gelmeye yatkın oluyorlar. Lütfen, sen bu hataya düşme.
Çocuk, istismara ne kadar maruz kalırsa tam olarak düzelme şansı da o kadar azalıyor. Çocuğun tacize uğradığı nasıl anlaşılır? diye merak edebilirsin, bunu gözlemleyebilmen için birtakım önerilerimiz var:
Çocuk ihmali ve istismarının belirtileri
- Genital organlarla ilgili takıntı (Küçük bir kız çocuğunun vajinasına çeşitli objeler sokması gibi.),
- Cinsel bilgi veya kelime dağarcığında artış (evde öğretilmesi söz konusu olmayan sözcüklerin kullanımı),
- Çocuğun yaşına uygun olmayan aşırı cinsel davranışlar,
- Bazı yerlere, kişilere ve doktor muayenesinde dair korkular ya da takıntılar sergileme,
- Yetişkinlere karşı güvensizlik,
- Öz güven kaybı,
- Korkma davranışları (depresyon, kabuslar ve beklenmedik korkular),
- Yatak ıslatma (özellikle tuvalet eğitimini tamamlamış çocuklarda),
- Kaçma girişimi,
- Tıbbi bir nedene bağlı olmayan baş veya karın ağrısı,
- Okulda başarısızlık,
- İstismara dair hikayeler, şiirler yazma veya resim yapma,
- Aşırı pasif veya saldırgan davranışlar,
- Madde bağımlılığı,
- Kilo almada yetersizlik,
- Aşırı şefkatli davranışlar veya sosyal olarak içe kapanma,
- Aşırı iştah ve yemek çalmak.
- Açıklanamayan herhangi bir yaralanma (morarma, yanık, kırık, karın ve kafa yaralanması),
- Genital ağrı veya kanama,
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar.
Eğer bu belirtilerden birkaçını çocuğunda gözlemleyecek olursan hemen paniğe kapılma, mantıklı açıklamaları olabilir. Ayrıca küçük çocukların tuhaf ve tutarsız davranışları olabildiğini de göz önünde bulundur.
Yardımcı olabilir: Akademisyenanne'den 11 Soruda Çocuklarda Cinsel Eğitim
Çocuk istismarına karşı nasıl önlem alınır?
- Genellikle aile içerisinde çocuklara fiziksel veya psikolojik olarak kötü davranılmasının altında yalnızlık, stres ve korku hisleri yatıyor. “Aile içi şiddetin önlenmesi için neler yapılabilir?” konusunda sana verebileceğimiz en iyi tavsiye, bir çocuğun sorumluluğunu alabilmek için anne/baba adayı olarak yeterince bilgiye sahip olmanız gerektiği.
- Çocuk istismarı nedenleri arasında travmatik bir geçmiş de yatar. Eğer küçükken sen de istismara uğradıysan destek almanda fayda var. Eski yaralarınla yüzleşmen ve onları iyileştirmen çocuğunu istismar etmeni engeller.
Adem Güneş uyarıyor: Çocuğuna Karşı Davranışlarının Kökeninde Kendi Çocukluğun Var!
- Ev dışında fiziksel ve cinsel istismarı önlemedeki en iyi yöntem, doğrudan gözetim uygulamak ve çocukla beraber etkinliklere katılmak. Çocuğun için en iyi yuvayı ya da anaokulunu seçtiğini düşünebilirsin ancak bundan o kadar da emin olma.
- Çocuğun için seçtiğin kreş veya okula herhangi bir randevu almadan ya da kısıtlama olmadan ziyarette bulunabilme imkanın olmalı.
- Çocuğuna tüm sevgini ve şefkatini vermelisin. Tacize uğrayan çocukların büyük çoğunluğu evlerinde yeteri kadar sevgi görmeyenlerdir. Duygusal boşluk, hasta ruhlu insanların çocuklara yaklaşmalarını kolaylaştırır.
- Her ne kadar çocuğunu korkutmak istemesen de onu ürkütmeden güvenliğin temel kurallarını öğretmelisin.
- Yabancılara karşı mesafeli durmasını, tanımadığı bir bölgedeyken kendi başına uzaklaşmamasını, kendi isteği dışında bir şey yapılması istendiğinde “hayır” demesini öğretmelisin.
- Kendisini incitecek veya kötü hissetmesine sebep olabilecek bir şey olduğunda hemen gelip sana anlatmasını tembihlemelisin. Bu tip şikayetleri mantıksız veya imkansız görünse bile araştırmayı ihmal etme.
Akademisyenanne anlattı: Annelerin Çocuklarıyla İletişim Kurarken Yaptığı 7 Hata
- Otoriter bir disiplin uygulamaktan sakınmalısın. Sıkı denetim altına alınan çocuklar bakıcının cinsel veya fiziksel istismarına boyun eğmeye yatkın oluyorlar. Çocuğuna kendisi hakkında düşünüp karar alması konusunda fırsat vermelisin.
- Çocuğuna vücudundaki özel alanları anlatmalısın. İç çamaşırlarının kapattığı bu bölgelere kendisi istemedikçe kimsenin dokunamayacağını söylemelisin.
Uzm. Pks. Özlem Mumcuoğlu, çocuğunun beden sınırlarıyla ilgili bilmesi gerekenleri anlattı!
Ortada bir cinsel istismar varsa ne yapmalısın?
Ortada cinsel istismar olasılığı varsa vakit kaybetmeden konuyu araştırıp harekete geçmelisin. Tacize uğrayan çocuğun psikolojisi ihmale gelmez, aksi halde durum daha da kötüye gidebilir.
Aşırı derecede kötü davranılmış bir çocuk depresyona girebilir, içine kapanabilir ya da intihar edebilir. Büyüdükçe saldırganlaşarak evden kaçma girişiminde bulunabilir ve hatta başka bir çocuğa şiddet gösterebilir.
Her anne bilmeli: Çocuk Psikolojisi Hakkında 7 Çarpıcı Gerçek
Doktor ve kurumlardan yardım al!
- Öncelikle Çocuk Güvenliği Hizmetleri ile irtibata geçerek uzman tavsiyesi isteyebileceğin aklının bir köşesinde bulunsun.
- Ardından doğruca doktora gidip baştan aşağı bir muayene yaptırarak işe başlayabilirsin. Eğer muayene sırasında herhangi bir yara ya da taciz belirtisine rastlanırsa doktorun tedaviye başlar ve bulgulardan yola çıkarak vardığı her türlü sonucu seninle paylaşır.
- Doktorun yasal olarak istismarla ilgili bütün şüpheli durumları devlet yetkililerine bildirmekle yükümlüdür. Fiziksel zararın yanında bu üzücü olayın sebep olabileceği duygusal zararın giderilebilmesi için terapist önerir ve müfettişler için gerekli bilgileri sağlar.
- Doktor aynı zamanda mahkemede çocuğun kanuni olarak korunmasında veya cinsel istismar şüphelisinin adli kovuşturmasında tanıklık da edebilir. Orta şiddette fiziksel istismar vakalarında adli kovuşturma nadiren gerekirken cinsel istismar vakalarında kesinlikle şarttır.
- Çocuğun mutlaka deneyimli bir ruh sağlığı uzmanından destek alması gerekir. Hatta mümkünse tüm ailenin nitelikli ve deneyimli bir uzmandan danışmanlık almasında fayda var.
Unutma ki çocuğuna yardım edebilecek ilk kişi sensin, sorunu inkar etmek sadece durumu daha da kötüleştirerek istismarın devam etmesine neden olur. Dünyanın hiçbir yerinde çocuk istismarı cezasız bırakılmamalı.
Psikolojik danışmanlık ve rehabilitasyon merkezlerinden destek almak için tıkla!
Çocuk istismarı cezası kaç yıldır?
- Çocuğa cinsel istismarda bulunan kişi, 8 yıldan 15 yıla kadar hapisle cezalandırılır.
- Cinsel istismarın sarkıntılık düzeyinde kalması halinde 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası verilir.
- İstismara uğrayan çocuk 12 yaşını tamamladıysa verilecek ceza, cinsel istismar durumunda 10 yıldan, sarkıntılık durumunda 5 yıldan az olamaz.
- Sarkıntılık düzeyinde kalmış suçun faili çocuksa, soruşturma ve kovuşturma yapılması mağdurun ya da velinin şikayetine bağlıdır.
- İstimara uğrayan çocuğun bitkisel hayata girmesi ya da ölmesi halinde ağırlaştırılmış müebbet cezası verilir.
Bu da ilgini çekebilir: Çocukların En Çok Sorduğu 11 Soru
Kaynaklar:
Çocuğunuz Büyürken Sizi Neler Bekler-Arlene Eisenberg & Heidi E. Murkoff & Sandee E. Hathaway
Bebek ve Küçük Çocuk Bakımı (0-5 Yaş)-Steven P. Shelov & Tanya Remer Altmann
