Güneş çarpması nasıl olur?
Güneş çarpması, güneş altında fazla vakit geçirilmesinin ardından vücudun ısı mekanizmalarının bozulması ve vücut sıcaklığının ciddi şekilde yükselmesi durumudur. Bu durumda güneş nedeniyle vücudun ısısı yükselse de terleme işlevi sağlanamaz, dolayısıyla vücutta bazı sıkıntılar yaşanmaya başlar.
Güneş çarpması, özellikle güneş ışınlarının yeryüzüne dik bir şekilde vurduğu öğle saatlerinde sık görülür.
Halk arasında “başa güneş geçmesi” olarak da bilinen bu durum, hafif yan etkilere de daha kalıcı hasarlara da neden olabiliyor.
Çocuklarda güneş çarpması belirtileri nelerdir?
- Güneşe maruz kalınmasının ardından görülen halsizlik,
- Yürüme bozuklukları, sersemlik,
- 40 dereceyi bulan yüksek ateş (sıcak koması),
- Şiddetli baş ağrısı,
- Kuru, gergin ve kızarmış cilt,
- Terleyememe,
- Çarpıntı,
- Mide bulantısı-kusma,
- Kaslarda güçsüzlük ve kramp,
- Bilinç kaybı gibi durumlar, güneş çarpması belirtileri arasında.
Çocuğun bu belirtileri yaşadığını tam manasıyla dile getiremeyebilir, hele ki yaşı küçükse ondan bunu beklemek de mümkün değildir. Bu nedenle çocuğun güneş altında çok vakit geçirdiyse onu gözlemlemeli ve yukarıdaki belirtileri gösterip göstermediğini incelemelisin.
Çocuklarda güneş çarpmasına ne iyi gelir? İlkyardım nasıl yapılmalı?
“Güneş çarpmasında ne yapmalı?” sorusuna cevap verelim. Eğer çocuğunda yukarıda bahsettiğimiz güneş çarpması belirtilerini görürsen şu adımları gerçekleştirmende fayda var:
- Çocuğunu hemen serin bir yere al.
- Varsa üzerindeki sıkı kıyafetleri çıkar.
- Vücut ısısını düşürmek ve düzenlemek için koltukaltlarına, diz arkalarına ve başına buz, soğutucu gibi malzemeler koy. Soğuk duş da faydalı olabilir.
- Kan basıncını düzenlemek adına çocuğunun ayaklarını yükselt.
- Kol ve bacaklarına masaj yap.
- Bilinci yerindeyse su içir. Ama kapalıysa kesinlikle sıvı verme.
- Kendine gelmesi için kesinlikle alkol ya da kolonya gibi maddeleri koklatma.
Bu bilgiler aklına olsun: Bebekler İçin İlk Yardım Rehberi
Çocuklarda güneş çarpması tedavisi nasıl yapılır?
Eğer müdahalelerine rağmen çocuğunun;
- Vücut ısısı düşmediyse,
- Kusuyorsa,
- Bilinci kapalıysa kesinlikle bir sağlık kuruluşuna başvurman ya da 112’yi arayarak acil yardım istemen gerek. Çünkü bu gibi durumlarda müdahale edilmezse beyin kanaması, böbrek ve kalp yetmezliği gibi durumlar görülebiliyor.
Bir uzmana başvurduğunda önce çocuğunun vücut ısısına ve kan basıncına bakılacaktır. Ardından kan ve idrar tahlili ile değerleri kontrol edilebilir. Eğer belirtiler ilerliyorsa çocuğuna sıvı tedavisi yapılır. Bu sayede güneş nedeniyle kaybettiği elektrolit ve tuz dengesi tekrar düzenlenir.
Tedavinin ardından çocuğun 1-2 hafta gözlem altında tutulabilir. Bunun amacı güneş çarpması nedeniyle oluşabilecek böbrek sorunlarını engellemektir.
Güneş çarpmasına karşı hangi önlemler alınmalı?
- Çocuğunun dışarıda geçireceği saatleri ayarla. 12:00-16:00 saatleri arasında çocuğunun güneş altında uzun vakitler geçirmesini engelle.
- Çocuğuna bol bol su içir, onun talep etmesini bekleme. Çünkü yeterli sıvı alınmadığında vücut, terleme eylemini gerçekleştiremiyor ve dolayısıyla vücut ısısı kontrolsüz artıyor. Ayran ve meyve suyu gibi sıvı takviyeleri de faydalı olabilir.
- Çocuğuna güneş kremi sürmeden dışarı çıkarma. Bu durum özellikle bebekler için geçerli. Ona uygun bir bebek güneş kremi edin ve tüm vücuduna uygula.
- Çocuğuna muhakkak açık renkli, pamuklu ve hava alan kıyafetler giydir. Naylon içeren kıyafetlerden mümkün olduğunca kaçın.
- Şapka kullanımı da çok önemli. Geniş kenarlığı olan bir şapka, çocuğunun başının güneşle direkt temas etmesini engeller.
- Kaliteli bir bebek güneş gözlüğü ile gözlerini koru.
- Çocuğun güneş altında vakit geçirdikten sonra muhakkak duş aldır. Bu sayede vücut ısısı dengelenir.
- Yağ, tuz, baharat ya da şeker içeren ağır gıdalarla beslenmesini engelle.
- Çocuğunun güneş altında çok efor sarf etmesine engel ol.
- Deniz ya da havuz gibi ortamlarda uzun vakit geçirmemesini sağla. Buralarda şapka ya da gölgelikli deniz yatağı gibi ürünleri kullan.
Bebeğini Güneş Işınlarından Korumak için Yapman Gereken 5 Şey!
