Raşitizm nedir?
Raşitizm (rikets), dışarıdan alım ya da böbrek sorunlarına bağlı D vitamini eksikliği sonucunda oluşan ve genellikle 6 ila 36 aylık bebeklerde görülen kemik hastalığıdır.
Raşitizm hastalığının en yaygın sebebi, güneş yetersizliğine bağlı D vitamini eksikliğidir ve çocukların büyümelerinin en hızlı olduğu dönemlerde görülür. Erken dönemde tespit edilip tedavi edilmezse kalıcı iskelet deformasyonlarına ve boy kısalığına neden olur.
Bebeklerde Boy Kilo Nasıl Olmalı?
Raşitizm belirtileri nelerdir?
Raşitizm belirtileri bebeğinin yaşına göre değişiklik gösterir. Belirtilerin en sık görüldüğü dönem olan ilk 1 yaş içerisinde meydana gelen semptomlar, kandaki fosfor ve kalsiyum düşüklüğüne bağlıdır. Raşitizmli bebeklerde;
- Hipotoni belirgindir,
- Kaslar gevşek ve güçsüzdür,
- Karın şiş ve yanlara yaygındır,
- Oturma, emekleme ve yürüme eylemleri gecikir.
Bunlara ek olarak bebeklerde raşitizm belirtilerinin başlıcaları;
- Aşırı terleme,
- Bıngıldağın kapanmasında gecikme (Bıngıldak Hakkında Bilmen Gereken Her Şey),
- Dişlerin çıkmasında gecikme (Bebeklerde Diş Çıkarma Sırası Nasıldır?),
- Oturma, yürüme vb. motor becerileri kazanmada gecikme (Çocuklarda İnce ve Kaba Motor Gelişimi de Nesi?),
- Kafatasında şekil bozuklukları,
- Göğüs kafesinin ön kısmında tespih tanesi biçiminde yuvarlaklaşmalar,
- Bacaklarda yamulma, “O ya da V bacak” görünümü,
- Kamburluk,
- Bel kemiğinde eğriliktir.
Raşitizm kimlerde görülür?
- Genellikle yeteri kadar güneş görmeyen, rutubetli ve karanlık evlerde yaşayan,
- Anne sütü başta olmak üzere yeteri kadar süt içmeyen,
- Yetersiz ve dengesiz beslenen çocuklarda raşitizm görülme ihtimali yüksek. Hastalık genellikle 2 yaş itibarıyla belirgin şekilde ortaya çıkar.
Neden bu kadar önemli olduğunu anlattık: Anne Sütünün Faydaları
Raşitizm hangi vitamin eksikliğinde görülür?
Ülkemizde en sık görülen vitamin eksikliklerinden biri, D vitamini eksikliğidir. Raşitizm hastalığı da D vitamini eksikliğine bağlı olarak görülür.
Ayrıca bebeklerde D vitamini eksikliği tedavi edilmediği takdirde ileri yaşlarda kemik erimesi, kanser, sinir ve kalp hastalıkları görülme ihtimali artar.
Raşitizm hangi mineral eksikliğinde görülür?
Raşitizm hastalığı vücuttaki kalsiyum ve fosfor minerallerinin eksikliğinde görülür.
Raşitizm hastalığında tanı nasıl koyulur?
Raşitizm tanısı fiziksel muayene ile koyulabilir. Öncelikle kemiklerdeki hassasiyet ve ağrılar hafifçe bastırılarak kontrol edilir. Ancak kesin tanı koyabilmek için doktorun birtakım testler de isteyebilir. Bunlar;
- Kemik zayıflığını ve deformasyonları kontrol etmek için kemik filmi,
- Kandaki kalsiyum ve fosfatı ölçmek için kan tahlili,
- Kemik biyopsisidir (Nadiren istenir.).
Raşitizm genetik midir?
Çocuklarda raşitizmin birden çok sebebi olabilir, genetik bozukluklar da bunlardan biri. Ayrıca eğer sende D vitamini eksikliği varsa bebeğinde de olma ihtimali yüksek.
Bunları öğren: Bebeklerin Büyüme ve Gelişimini Etkileyen 7 Faktör
Raşitizm tedavisi nasıl yapılır?
Raşitizm tedavisinde esas olan; vitamin eksikliğini ortadan kaldırıp depoları doldurmaya yetecek kadar D vitamini verilmesidir. Çok nadir durumlarda D vitamini ağız yoluyla verilir. Bazen kas içine enjekte edilir. Buna genellikle çocuğun durumuna göre karar verilir.
Eğer gerekli kan tahlilleri ve görüntüleme tetkikleri ile çocuğuna D vitamini eksikliğine bağlı raşitizm tanısı koyulduysa yüksek dozda D vitamini verilir. Ancak bebeklerde D vitamini kullanımının mutlaka doktor kontrolünde olması gerekir.
Hangi vitamine ne zaman başlamalısın: Bebeklerde Vitamin Kullanımı Hakkında Merak Ettiğin 12 Soru ve Cevabı!
Raşitizm tedavisi ne kadar sürer?
- Kandaki kalsiyum ve fosfor seviyeleri 3 haftada normale döner.
- 3-6 hafta arasında kemik sınırlarının netliğinde gelişme görülür. Genel durumda düzelme olur ve kas gevşekliği kaybolur.
Raşitizm tedavisine ne kadar erken başlanırsa çocuğun o kadar hızlı iyileşir ve hastalığa dair herhangi bir iz kalmaz. Tedaviye geç başlandığı takdirde kemikteki biçim bozuklukları daha uzun sürede iyileşme gösterir.
Raşitizm tedavi edilmezse ne olur?
- Raşitizm hastalığının tedavi edilmediği çocukların büyümesi yavaşlar ve bir süre sonra yaşıtlarına göre geride kalırlar.
- Solunum yolu enfeksiyonlarına karşı daha yatkın olurlar.
- Çocukların kimisinde kabızlık kimisinde ise ishal görülür.
- Uyku düzensizliği yaşarlar, huzursuzlanırlar.
- Kansızlık olur.
Kansızlık raşitizmde sık rastlanan bir durum. Boyutu önemli ölçülere de varabilir, çoğunlukla da dalak büyümesiyle birlikte görülür. D vitamini takviyesiyle birlikte bu belirtiler de geriler.
Çocuklarda Yetersiz Büyüme Nasıl Anlaşılır?
Raşitizm D vitamini eksikliği dışında da görülebilir mi?
Nadiren de olsa raşitizm hastalığı farklı durumlarda da görülebilir. Doğuştan itibaren sahip olunup daha ileri dönemlerde belirti gösteren genetik bozukluklar ve böbrek hastalıkları gibi durumlar raşitizme neden olabilir.
Bu tarz hastalıkların her birinin tedavisi kendisine özgü olduğu için D vitamini eksikliğine bağlı raşitizmden ayırt edilmesi gerekir.
Raşitizm nasıl önlenir?
- Çocuklarda D vitamini eksikliğine bağlı olan raşitizmi önlemek için miniklerin kolları ve bacakları açık olacak şekilde gezintiye çıkarılmaları gerekir.
- D vitamini eksikliğini önlemek için bebeklere doğumdan itibaren 2 yaşına kadar günde 400 ünite D vitamini verilmesi önerilir.
Bu da ilgini çekebilir: Çocuklarda Endokrin Hastalıkları Nelerdir? Belirti ve Tedavileri Nasıldır?
