Lyme hastalığı nedir?
Lyme, Borrelia burgdorferi isimli bakteri türünü taşıyan kenelerin insanları ısırmasıyla ortaya çıkan bir hastalık.
Lyme hastalığı kene tarafından ısırılanların yaklaşık %80’inde kolayca fark edilir ve bu kişilerde bull’s eye (nişan tahtası) olarak adlandırılan cilt yaraları oluşur.
Bu kenelerin büyüklüğü toplu iğne başı ya da bir kir lekesi kadardır. En çok saç derisi ya da kasığa tutunmaya yatkın olmakla birlikte vücudun herhangi bir yerinde görülebilirler.
Lyme hastalığı belirtileri nelerdir?
Lyme, grip benzeri belirtiler gösterebilir. Bu semptomlar 4 ila 6 hafta sonra daha ciddi hale gelebilirler.
Genel semptomlar arasında;
- Isırık yerinin yanındaki bezlerde şişkinlik,
- 1 ay içinde ısırılan yerde boğa gözü şeklinde şişlik,
- Genel bir ağrı hali,
- Yorgunluk,
- Baş ağrısı,
- Titreme,
- Ateş görülür.
Anlattık: 10 Maddede Çocuklarda ve Bebeklerde Ateş Hakkında Aklına Takılan Tüm Sorular
Nadiren;
- Konjonktivit,
- Göz çevresinde şişlik,
- Sinir sistemi tutulumu (ara sıra davranış değişiklikleri),
- Testislerde şişme,
- Boğaz ağrısı,
- Tüm vücutta ya da yanaklarda kırmızılık,
- Kuru öksürük görülür.
Neden olur, nasıl tedavi edilir: Bebeklerde ve Çocuklarda Öksürük
Lyme hastalığının tedavi edilmediği durumlarda ise haftalar ya da aylar sonra;
- Eklem ağrıları,
- Kalp anormallikleri görülür.
Bu belirtilerin hiçbirinin tek başına lyme tanısı koymak için yeterli olmadığını söyleyelim. Ancak ısırıktan 1 ay sonra kenenin ısırdığı yerde meydana gelen şişlik, kızarıklık ve özellikle döküntü tanı için önemli etkenlerden.
Bu da döküntülü bir virüs hastalığı: El Ayak Ağız Hastalığı
Lyme hastalığı insandan insana bulaşır mı?
Direkt olarak insandan insana bulaşmasa da enfeksiyon, hamilelik sırasında plasenta aracılığıyla bebeğine geçebilir. Bu durumun farkında olmadığın için de ilerleyen yıllarda çocuğunda lyme hastalığının belirtilerini görebilirsin.
Anne karnındaki bebeğe ondan yakını yok: 10 Maddede Plasenta ile İlgili Her Şey
Lyme hastalığı köpeklerde ve kedilerde de yaygın olarak görülür. Kenelerin dışında pire ve sivrisinek gibi kan emen tüm canlılardan bulaşabilir. Doğada en çok geyik, fare ve kuş gibi memeli hayvanlarda bulunur.
Derisinde keneler olduğu halde ısırılmayanların enfeksiyon kapma riski yok.
Lyme hangi hastalıkları taklit eder?
- Şizofreni,
- Bipolar bozukluk,
- Beyin tümörü,
- Otizm,
- Ürtiker,
- Kalp krizi,
- ALS,
- Huzursuz bacak sendromu,
- MS,
- Çölyak gibi pek çok hastalık lyme hastalığını taklit edebiliyor.
Derideki kırmızılıkları bununla karıştırma: Çocuklarda Beşinci Hastalık (Tokatlanmış Yanak Sendromu)
Lyme hastalığı testi nerede yapılır?
Belirtiler lyme hastalığı ihtimalini düşündürdüğünde laboratuvar testleri istenir. Kanda mikroba karşı oluşan antikorları tespit eden testler yapılır. Eğer menenjit ve merkezi sinir sistemi bulgularına rastlanırsa beyin-omurilik sıvısı da incelenebilir.
Hastalığın başında yapılan kan testi lyme hastalığını belirlemeyebilir. Hastalığın daha sonraki döneminde yapılan bir kan testiyle tanı koyulabilir.
Lyme hastalığı tedavisi nasıl yapılır?
Lyme hastalığının tedavisi için uzun süreli antibiyotik kullanılması gerekebilir. Bazı durumlarda damardan tedavi de uygulanabilir.
Lyme hastalığının tedavisinde kullanılan ilaçların birçoğu hamilelik için sakıncalı değil, için rahat olsun.
Lyme hastalığı ve otizm benzerlik taşır mı?
Genel olarak genetik yatkınlıkla ilişkilendirilse de otizmin nedeni kesin olarak öğrenilmiş değil. Çok karmaşık yapıda olan ve çoğunlukla doğum öncesinde başlayan otizm, direkt olarak lyme ile benzerlik göstermiyor. Ancak otizme neden olan etkenler arasında lyme hastalığının olduğu da düşünülüyor.
Yurt dışında farklı bölgelerde yapılan araştırmalara göre otizm tanısı alan çocukların %20 ile %50’si aslında lyme hastası. Dünyada lyme hastalığının yaygın olduğu bölgeler aynı zamanda otizmin de en yoğun olduğu yerler arasında.
Oku: Belirtilerinden Tedavisine Otizm Hakkında Bilmen Gereken Her Şey
Lyme hastalığı ölümcül müdür?
Evet, lyme hastalığı tedavi edilmediği durumlarda ne yazık ki ölümle sonuçlanabiliyor.
Lyme hastalığından korunmak için neler yapmalı?
- Lyme hastalığına yakalanmamak için kene bulunduğu bilinen yerlerden, özellikle çok ağaçlık alanlardan uzak durmalısın.
- Ağaçlık alandan uzak durma şansın yoksa kıyafetlerinin uzun olmasına dikkat et. Şapka, çorap, çizme ya da kapalı ayakkabıyla tedbiri elden bırakma.
- Eve girdiğinde saçını mutlaka kontrol et. Keneler özellikle saçlara yapışırlar.
- Kıyafetlerinin kat yerlerinde, manşetlerde ve ceplerinde kene olmadığından emin ol.
Bu da ilgini çekebilir: 8 Soruda Kawasaki Hastalığı
Kaynaklar:
Hafta Hafta Hamileliğiniz-Dr. Glade B. Curtis, Judith Schuler
Bebeğinizin İlk Yılında Sizi Neler Bekler-Heidi Murkoff
