Çocuklarda diyabet (şeker hastalığı) neden olur?
Çocuklarda diyabetin nedeninin çok şekerli, tatlı gıdaları tüketmek olduğu düşünülür. Tabii ki sağlıksız beslenmenin de bu konudaki rolü yüksek. Ancak çocuklarda diyabet gelişimi diğerlerinden farklı değil.
Diyabet, aslında bir bağışıklık sistemi hastalığı. Pankreasın ürettiği insülinin vücut tarafından yabancı madde olarak algılanması ve parçalanması nedeniyle oluşuyor. Hal böyle olunca kan şekeri düşürülemiyor ve ortaya diyabet sorunu çıkıyor. Tabii bunun altında yatan çevresel ve genetik faktörler de söz konusu. Bunlar dışında;
- Prematüre doğum,
- Annenin hamilelikteki ilerlemiş yaşı (Hadi bak: Riskleri ve Tüm Yönleriyle Geç Gebelik),
- Gebelik şekeri,
- Enfeksiyonlar gibi faktörlerin de şeker hastalığında etkili olduğu düşünülüyor.
Çocuklarda diyabet sorunu son zamanlarda gittikçe artmaya başladı. Uzmanlar önceleri çocuklarda senede 2-3 kez diyabet vakasına rastladıklarını ancak bu sayının ayda 2-3’e yükseldiğini söylüyorlar.
Çocuklarda şeker hastalığı belirtileri nelerdir?
Çocuklarda diyabet belirtilerinin en önemlisi sık sık idrara çıkma ve su içme isteğidir. Bu iki durumda gözle görülür bir artış başlar, özellikle okul çağındaki çocukların sürekli öğretmenlerinden izin alarak tuvalete gitme eğiliminde oldukları görülür. Başlarda bu durum dersten kaytarmak için bahane gibi görülse de dikkat çekici bir boyut aldığında incelenmesi gerekir.
Bunlar dışında;
- İştah artışı ve bu artışa rağmen kilo kaybı,
- Performans düşüklüğü,
- Çabuk yorulma,
- Ağız kuruluğu,
- Solunum sıkıntıları,
- Kusma,
- Karın ağrısı,
- Kız çocuklarında genital mantar,
- Ağız kokusu gibi durumlarda çocuklarda şeker hastalığı belirtilerindendir.
Bu arada diyabet 6. aydan sonra tüm bebeklerde görülebilir. Peki bebeklerde şeker hastalığı belirtileri nelerdir?
- Bebeğin altını daha sık ıslatmaya başlaması,
- Huzursuzluk,
- Bebeğin kokusunda değişiklik (diyabet nedeniyle vücutta yükselen keton kokusu),
- Zor iyileşen pişik,
- Kilo alımının durması bebeklerde diyabet belirtilerindendir.
Çocuklarda diyabet tanısı nasıl konur?
Yukarıdaki belirtiler çok spesifik olduğu ve ani şekilde ortaya çıktığı için akıllara hemen diyabet fikrini getirir. Bu fikri kesinleştirmek için bir kan testi yapılır ve açlık kan şekerine bakılır. "Çocuklarda şeker kaç olmalı?" sorunu yanıtlayalım. Çocuklarda kan şekeri değerlerinin tokken 150-200, açken ise 125’in üzerinde olması, diyabet teşhisi koymak için yeterlidir. Kesin sonuca varmak için kan değerlendirmesi 2. kez de yapılabilir.
Eğer tüm bu testlere rağmen hala diyabet durumu kesinleştirilemiyorsa şeker yükleme testine başvurulabilir. Bu testin çocuk için hiçbir zararı yoktur.
Çocuklarda diyabet hangi sorunlara neden olur?
Çocuklarda şeker hastalığının erken teşhisi çok önemlidir. Bu soruna müdahale edip kontrol altına alınmadığında birçok organ olumsuz etkilenebilir. Özellikle;
- Göz,
- Böbrek,
- Kalp,
- Sinir sorunları gibi durumlar söz konusu olabilir.
Çocuklarda ve bebeklerde diyabet tedavisi nasıldır?
Diyabet, kesin çözümü olmayan kronik bir hastalıktır. Yani ömür boyu bu sorun devam eder. Bu yüzden çocuğun kan şekeri artışını kontrol altına alması gerekir.
Tedavide kan şekerini kontrol altına almak için insülin iğnesi ve bazı ilaçlar kullanılır. Bu iğnenin uygulanması çok kolaydır ve dozları doktor tarafından belirlenir. Ayrıca sık sık kan şekeri seviyesine bakılması gerekir. İnsülin iğnesi kullanımı çocukların sosyal hayatını etkileyebilir. Bu yüzden bu alışkanlığın doğru kazandırılması ve çocuğa şeker hastası olduğunun doğru bir şekilde anlatılması önemlidir. Bu durumu doğru bir şekilde anlatmak için bir pedagogdan yardım alınabilir.
Diyabetli çocuğun beslenmesi nasıl olmalıdır?
Çocukların hayatında şekerli, kalorili gıdalar büyük yer tutar. Çocuklar bunları tüketmekten büyük keyif alır ve hatta bu gıdaların etrafında sosyalleşebilirler. Ancak diyabetin en büyük düşmanı bu gıdalardır. Bu yüzden çocuğa sağlıklı beslenme alışkanlığının kazandırılması çok önemlidir. Ancak bu demek değildir ki çocuk hayatı boyunca çikolata ya da dondurma yiyemeyecek! Ölçülü ve kontrollü olunduğu sürece, insülin dozu da ayarlanarak çocuğa bu gıdalar verilebilir.
Ancak diyabetli çocuğun beslenmesinde her zaman düşük karbonhidratlı, az şekerli gıdalara yer vermek çok önemlidir. Bu konuda çocuğu şeker hastası olan annelere büyük görev düşüyor.
Ayrıca az az ve sık sık beslenmek kan şekerinin kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Böylece şekerin ani düşüşleri de engellenmiş olur.
Çocuğuna Sağlıklı Beslenme Alışkanlığını Nasıl Kazandıracağını Biliyor musun?
Diyabetli çocuklar spor yapabilir mi?
Elbette, sporun diyabeti kontrol altına alma konusundaki etkisi oldukça büyük. Günde 30 dakika egzersiz yapmak, kan şekerini olması gereken değerlerde tutar. Ancak ağır egzersizler kan şekerinin düşmesine neden olacağı için özellikle akşam saatlerinde yapılmamalıdır.
Profesyonel yardıma ne dersin? Çocuk spor merkezlerimize göz atabilirsin.
