Bebeklerde alerjik rinit nedir?
Alerjik rinit; burunda akıntı, tıkanıklık ve şişlik gibi belirtilerle ortaya çıkan, özellikle mevsim geçişlerinde görülen bir hastalık. Vücudun çevredeki alerjenlere karşı gösterdiği reaksiyon sonucu oluyor. Saman nezlesi, burun alerjisi veya alerjik nezle olarak da adlandırılıyor.
Bebeklerde alerjik rinit neden olur?
- Genetik yatkınlık,
- Alerjenler (polen, ev tozu, küf ve hayvan tüyleri),
- Hava kirliliği,
- Sigara dumanı gibi unsurlar alerjik rinite yol açıyorlar.
Alerjik rinit özellikle genetikle yakından ilgili. Alerjik gen kişiden kişiye taşınarak başka bir bireyi etkileyebiliyor. Eğer sen de veya eşinde alerjik rinit varsa çocuğunda da görülme ihtimali çok yüksek.
Sigara dumanı ve hava kirliliği gibi tetikleyiciler de önemli unsurlar. Özellikle sigara dumanına maruz kalmak alerjik rinit belirtilerini artırıyor. Çünkü sigara dumanı, burun içerisindeki alerji hücrelerini çoğaltıyor. Bu da ani burun tıkanıklıklarına ve hapşırık nöbetlerine neden olabiliyor.
Bebeklerde mevsimsel alerjik rinit atakları da çok yaygın. Mevsim geçişlerine ekstra dikkat yani.
Prof. Dr. Yonca Tabak ile röportajımız: Çocuklarda Alerjiyi Tetikleyen Faktörler ve Tedavi Yaklaşımları
Bebeklerde alerjik rinit belirtileri neler?
- Hapşırık nöbeti,
- Burun tıkanıklığı,
- Gözlerde sulanma, kızarma ve şişlik,
- Şeffaf, su gibi burun akıntısı,
- Burun içinde şişlik,
- Öksürük (özellikle geceleri),
- Geniz akıntısı,
- Gözlerin altında koyu halkalar (alerjik gözler),
- Burun tıkanıklığı nedeniyle geceleri horlama ve ağızdan nefes alma,
- Koku alma fonksiyonunda bozulma,
- Sürekli kırmızı bir boğaz,
- Sık boğaz temizleme,
- Yorgunluktur.
Bebeklerde alerjik rinit belirtileri hemen kendini göstermeyebiliyor. Solunum yolu alerjileri 2 yaşın altında çok nadir görülüyor. Pek çok belirtisi birbirine benzediği için bazen soğuk algınlığıyla burun alerjileri birbirine karıştırılıyor.
Eğer çocuğunda alerjik rinit varsa sıklıkla sinüs ve kulak enfeksiyonları geçirebilir ya da göz enfeksiyonlarına daha yatkın olabilir. Kronik alerjiler çocukların uykusunu da etkileyebildiği için miniğin yorgun ve sinirli olabilir.
Farklarını öğren: Bebeklerde ve Çocuklarda Grip ile Soğuk Algınlığı (Nezle) Hakkında Her Şey
Bebeklerde alerjik rinit tedavisi nasıl yapılır?
Bebeklerde alerjik rinit tedavisinin ilk aşamasında öncelikle alerjiye sebep olan faktör tespit ediliyor ve buna yönelik önlem alınıyor. Eğer ortamdaki eşyalardan kaynaklı bir durum söz konusuysa bunları, bebeğinin bulunduğu ortamdan uzaklaştırman gerekiyor. Çocuğun, alerjik rinitin artmasına yol açacak etkenlere maruz kalmamalı.
Alerjen faktörlerin ortadan kaldırılmasıyla birlikte ilaç tedavisine de devam ediliyor. Çocuklarda alerjik rinit tedavisinde kullanılan antihistaminikler burun mukozasındaki alerjik etkinin ortadan kalkmasını sağlıyor. Bu ilaçların uzun süre kullanılmaları gerekiyor. Ek olarak alerjik rinit tedavisinde burun spreyleri ve damlaları da kullanılıyor. Antihistaminikler birtakım yan etkiler de yapabiliyor.
Ufak bir bilgilendirme yapalım. Antihistaminiklerin en sık görülen yan etkileri;
- Uyku hali,
- Ağız kuruluğu,
- Kabızlık,
- İştahta azalma,
- Nadir olarak da davranış değişiklikleridir.
Çocuklarda ve Bebeklerde Kabızlık Neden Olur, Nasıl Geçer?
Unutma ki alerjik rahatsızlıkların tedavisi kısa vadede sonuç vermiyor. Geçiyormuş gibi görünse de tedaviye doktor kontrolünde uzun süre devam etmek gerekiyor. Dolayısıyla bebeğim neden iyileşmiyor, diye üzme kendini.
Alerjik rinitin uzun süre devam etmesi astım problemine de yol açabiliyor.
Alerjik rinit tedavisinde reçetesiz satılan spreylere dikkat!
Bebeğinin alerjisinin şiddetlendiği durumlarda reçetesiz satılan burun spreyi ve dekonjestanlarını kullanmaya niyetlenebilirsin. Ancak alerji için burun spreyini 3-4 günden fazla kullanmaman gerek.
Birkaç günden sonra ilaçlar burun tıkanıklığını azaltmak yerine, artırabilir. Artan burun tıkanıklığı da alerjik rinitin kendisinden daha rahatsız edici bir etki gösterir.
Alerjik rinit aşısı hangi durumlarda yapılır?
Bebeklerde alerjik rinit tedavisinde ilk yapılması gerekenin alerjenleri uzaklaştırmak olduğunu söyledik. Bir sonraki aşama ise bunu ilaç tedavisiyle desteklemek.
Ancak alerjik rinitin temelinde genetik aktarım yattığı için alerjen maddeleri uzaklaştırmayla problem çözülmeyebilir. Bebeğin şiddetli alerjik belirtiler gösterebilir. Atakları tetikleyen alerjilere olan duyarlılığı azaltmak için doktorun alerji iğnesi yapmayı önerebilir.
Alerji aşısı 5 yaşın altındaki çocuklar için nadiren tavsiye ediliyor ve kesinlikle ilk tercihin bu olmamalı.
Yalnız değilsin, hadi sorularına cevap bul: Çocuklarda Alerji Hakkında Annelerin Kafasına Takılan 8 Soru
Alerjik bebeklerde nelere dikkat edilmeli?
- Alerjik rinitli bebeklerin yaşadığı evde kimsenin sigara içmemesi gerekiyor. Evde yaşayan aile bireylerinin ve misafirlerinin bu kurala uymasına dikkat etmelisin.
- Bebeğinin uyuduğu odadaki eşyaların tozunu günde 1 kez nemli bezle almalı ve yerleri haftada 2 kez süpürmelisin.
- Bebeğinin yaşadığı alanlardaki nem oranını düşük tutmalısın.
- Yağmursuz ve kuru havalarda rüzgar varsa çocuğunu dışarı çıkarmamaya çalış. Havadaki polenlerin temizlendiği yağmur sonrası zamanlar sizin için en ideali.
- Kedi ve köpek tüyleri alerjiyi tetikliyor. Eğer bebeğin bir hayvana alerjikse en azından biraz büyüyünceye kadar kılı olmayan evcil hayvanlarla birlikte yaşamayı tercih etsen daha iyi. Sonrası senin kararın.
- Küfler karanlık ve kapalı yerlerde büyüyorlar. Toprak, çim ve ölü yapraklar küfler için ideal alanlar. Ev içinde de tuvaletlerde, çatılarda ve uzun süre havalandırılmamış eski döşek, yastık ya da battaniyelerde bulunuyorlar. Çocuğunu dışarı çıkardığında bu alanlara dikkat et, evdeki küflerin üstesinden de dezenfektanla gelebilirsin.
- Görülemeyecek kadar küçük olan ev tozu akarları nemli ortamlarda yaşıyorlar. Pek çok insan da ev tozu akarlarına karşı alerjik. Döşekleri ve yastıkları antialerjik kılıflarla kaplayabilir, akarları öldürmek için 1-2 haftada bir çarşafları ve battaniyeleri sıcak suyla yıkayabilirsin.
- Deniz suyu tüm sinüs yollarını temizlediği için bebeklerde alerjik rinit için çok etkili.
Bu da bir başka dert: 6 Soruda Bebeklerde Gıda Alerjileri Hakkında Merak Ettiğin Her Şey!
