Çocuklarda boy kısalığının nedenleri
Çocuklarda boy uzaması direkt olarak büyüme hormonuyla ilişkili. Büyüme hormonunun eksik salgılanması diğer hormonların eksikliğinden de kaynaklanabiliyor. Büyüme hormonu eksikliği doğumsal da olabilir, tümörler ve birtakım hastalıklar da buna yol açabilir. Bakalım çocuklarda boy uzamasını engelleyen şeyler neler?
- Anne, baba ve birinci derece akrabaların kısa boylu olması (genetik faktörler),
- Büyümede çok etkili olan ilk 3 yılda yetersiz beslenme,
- Ergenliğe erken girmek,
- Hormonal problemler,
- Kronik hastalıklar,
- Metabolik rahatsızlıklar,
- Sevgi yoksunluğu gibi psikolojik faktörler, çocuklarda boy kısalığının öne çıkan nedenlerinden.
Büyüme hızındaki yetersizlik özellikle 6 ay ile 3 yaş arasında ve ergenlik döneminde kendini gösteriyor. Çocuklarda boy kısalığının %80’ine kalıtımsal faktörler ya da yapısal büyüme gecikmesi neden oluyor.
Çölyak hastalığı, böbrek üstü bezi hormon fazlalığı, tiroit ve büyüme hormonu eksikliği gibi problemler boy kısalığını tetikliyor. Böbrek, kalp ve karaciğerde görülen kronik rahatsızlıklar ve kansızlık gibi sistemik sorunlar da boy uzamasını engelliyor.
Çocuklarda Yetersiz Büyüme Nasıl Anlaşılır?
Çocuklarda boy kısalığı nasıl anlaşılır?
Büyüme eğrisinin normal bir şekilde devam etmesi en önemli gösterge. Teknolojik gelişmelerle birlikte boy uzunluğunu değişik cetvellerle de hesaplayabilmek mümkün. Standart sapması +/-2 olan sonuçlar, boy kısalığı olarak kabul ediliyor.
Büyüme eğrileri hem cinsiyete hem de her çocuğun kilo ve boyuna göre farklılık gösteriyor. Çocuk büyüme eğrisini kullanarak yapacağın takiple, bebeğinin boyunda bir anormallik olup olmadığını anlayabilirsin.
Çocuklarda boy kısalığını önlemenin yolları
- Çocuklarda boy kısalığının en büyük düşmanı, yeterli ve dengeli beslenme. Günde 500 ml süt ve süt ürünleri tüketmek, günün 1 öğününde etli bir yemeğe yer vermek, haftada 3-4 gün yumurta yemek olmazsa olmazlar. Ek olarak çocuğunun sebze, meyve ve baklagilleri yeterli miktarda tüketmesine dikkat etmelisin.
“Sebze Yediremiyorum Bu Çocuğa” Diyorsan Oku!
- Boy uzatmanın yollarından biri, şüphesiz gıdalar. Miniğinin beslenme programında çocuklarda boy uzatan yiyeceklere ne kadar yer verirsen o kadar iyi. Protein, kalsiyum ve yeşil yapraklı besinlerin özellikle tüketilmesi gerek. 100 cm’lik bir çocukta 3 cm’lik fark oluşturacak kadar önemli.
Hadi öğren: Protein Ağırlıklı Çocuk Beslenmesi İçin Bilmen Gereken 8 Kural
- Fast food beslenme, çocuklarda büyüme ve gelişimi olumsuz yönde etkilediği için boy uzamasına da engel oluyor. Aman dikkat.
Sana şöyle bir tavsiye bırakalım: Çocuklarda Yaşlara Göre 6 Örnek Yemek Menüsü
- D vitamini deposu olması sebebiyle çocuğunun güneşten mümkün olduğunca faydalanmasını sağlamalısın.
- Uyku, bebeklerin büyüme gelişiminde önemli bir faktör. Çocuğunun her gün yeterli sürede uyumasına özen göstermelisin.
Şöyle bırakalım: 1-5 Yaş Arası Çocuklar İçin İpek Gibi Uyku Rehberi
- Çeşitli boy uzatma egzersizleri çocuklarda hem obeziteyi engelliyor hem de kemik kitlesinin kazanılmasında çok etkili. Bu nedenle çocuğunun her gün düzenli olarak egzersiz yapmasını sağlamalısın. Ancak bazı sporlar da boy uzamasını engelleyebiliyor, doğru egzersizleri seçmen önemli.
- Araştırmalara göre yuvada yaşayan, yeterli sevgi ve ilgi görmeyen çocuklarda büyüme hormonunun salgılanması yavaşlıyor. İdeal bir aile ortamı sağlandıktan sonra ise büyüme hormonu salgısı artıyor. Bu nedenle çocuğunu mümkün olduğunca sevgi dolu bir atmosferde büyütmeye çalış.
- Boy uzatan bitkiler ve bunlardan elde edilen birtakım ürünler seni yanıltmasın. Sağlık Bakanlığı onayı olmayan hiçbir ürüne boy kısalığına çözüm üretir gözüyle bakma.
- Boy uzatan vitaminler de zannettiğin gibi bir etki yaratmayabilir. Bunları yalnızca doktorun önerdiği takdirde takviye olarak kullanabilirsin.
Gelsin: Çocuk Beslenmesinde Vitaminlerin Anlam ve Önemi
Boy uzatma ilaçları güvenli mi?
Boy uzatmak için ilaç kullanımı son derece tehlikeli. Şu anda dünyada bu etkiye sahip olduğu kanıtlanmış herhangi bir ürün yok, özellikle yurt dışından geldiği iddia edilenleri kesinlikle kullanmamalısın.
Çocukların büyüme bölgesi kapandıktan sonra uzamanın devam etmesi tıbben ve bilimsel olarak mümkün değil. Eğer çocuğunun bu konuyla ilgili problemleri varsa boy uzatma ameliyatı gibi birtakım cerrahi müdahalelere başvurabilirsin.
Boy uzatma iğnesi kaç yaşına kadar yapılır, bundan da bahsedelim. Ortalama 6 yaş civarında uzatma işlemlerine başlanabiliyor. Yaşlı hastalarda ve 60 yaşından sonra bu iğnelerin kullanılması sakıncalı.
Çocuklarda boy kısalığı tedavisi
Çocuklarda boy uzatma tedavisinde öncelikle bu duruma yol açan patolojik durum tespit ediliyor. Örneğin; boy kısalığının nedeni, büyüme hormonunun eksik salgılanması ise yerine koyma yöntemiyle büyüme hormonu tedavisi uygulanıyor. Tiroit hormonu eksikliği ya da bağırsaklarda emilim bozukluğu varsa buna yönelik bir tedavi uygulanıyor.
Çocuklarda boy kısalığı tedavisinde amaç, ideal boya yaklaşılmasını sağlamak. Altta yatan sebep ne olursa olsun, başarılı bir sonuç alabilmek için erkenden harekete geçmek şart.
Bu da ilgini çekebilir: Çocuklarda İnce ve Kaba Motor Gelişimi de Nesi?
