1. Yeni doğum yapan annenin sütü hemen gelir mi? Yoksa mama hazır mı tutulmalı?
Kolostrum yani halk arasında “ağız sütü “ denen sütün yapımı, gebeliğin ortalarında başlar. Kolostrum bal kıvamında, yapış yapış bir sıvıdır. Akmaz, damlamaz. Pompayla sağım yapınca genelde çıkmaz. Elle ve doğru teknikle sağılırsa görülebilir. Bebek emince ağzına zerreler halinde sızar ki zaten yenidoğanın midesi kiraz kadardır. Yerini 3 veya 5. gün civarı geçiş sütüne bırakır. Anneler doğum yaptıktan günler sonra beyaz sütü görünce ilk günler sütlerinin gelmediğini sanıyorlar.
Çantaya konması gereken en son şey biberon ve emzik.
Annenin sağılmış sütü ya da mama takviyesi gerekse bile (ki aslında kullanım oranından çok daha azdır gerçekten mama takviyesine ihtiyaç oranı) biberon dışında alternatifler kullanılmalı.
2. Yenidoğan ne sıklıkla emzirilmeli?
Bebekler her taleplerinde emzirilmelidir diyorum. Saat kullanan tek memeli insanoğlu. Ama sütüm yetmedi, bebek az kilo aldı, mama verdik diyen tek memeli yine biziz.
3. “Bebek, memeyi bırakana kadar emmelidir.” düşüncesi doğru mu?
Biz nasıl yemeğimizi hangi hızda yiyeceğimize karar veriyorsak buna bebeler de karar verebilmeli. Sürekli memede durması yaraya yol açmaz. Yaraların altında kavrama hataları, yanlış pozisyonla emzirme yatar genelde.
4. Memede süt biter mi? Memelerin dolmasını beklemek gerekir mi?
Memeler depo değil, sonsuz bir üretim tesisi. Üretimin miktarı ve devamı ise talebe bağlı. Kısacası süt dolsun diye beklemek bir bakıma memelere süt talebi yok demek. Aksine memeler bebek emerken üretime geçer. Talep ne kadar çoksa ürün arzı da o kadar çok olur.
Senin İçin İnceledik: En İyi 10 Elektrikli Süt Pompası
5. Yenidoğan bebek ne kadar süt içer?
Bunu gerçekten bilmemiz gerekse bebeğimizde göstergeler bulunurdu ve memeler şeffaf olurdu. Bebekler özellikle ilk aylarda sık emmek isterler. Bu çok doğaldır. Hem mide hacimleri küçüktür hem de anne sütünün sindirimi hızlıdır.
6. Yenidoğana sarılık olmasın diye şekerli su vermek doğru mu?
Hala bunu yapanların olduğuna inanmak istemesem de... Şeker bebek için zehirdir, hatta su bile... İlk 6 ay anne sütü tüm besin ihtiyacını, su dahil karşılar. Şekerli su, sarılık ilacı değildir. Her bebek bir düzeye dek sarılık olabilir. Fizyolojik bir süreçtir.
Sarılığı gidermek ya da önlemek için daha bol, daha sık emzirilmeli ve bebeğin yenidoğan döneminde en uzun uykusu, en uzun beslenme aralığı 2 saati aşmamalıdır.
Böyle bir sorun varsa oku: Yenidoğan Sarılığı Hakkında Her Şey!
7. “Bebeğim memeden ayrılmak istemiyor. Acaba sütüm yetmiyor mu?” düşüncesi neredeyse her annede var. Onlara ne söylemek istersiniz?
Memeler bebeğin huzur bulduğu, güven duygusunu tatmin ettiği, anne kokusuna doyduğu, karın doyurduğu, su içtiği yer. 9 ay ana rahminde, annesiyle tek beden yaşayan bir mis kokulunun bir anda dünyaya adapte olmasını ummuyoruz. :) Emzirin gitsin, çok değil bir sene sonra "Gel, biraz otur." deyince pıtır pıtır kaçacak kucağınızdan. Tadını çıkarın; çünkü bir daha hiç bu kadar küçük olmayacak.
8. Yenidoğan bebeğin doyduğunu nasıl anlarız?
İlk birkaç gün sadece birkaç damla idrar yaparlar, birkaç kere. Çünkü mide ve mesane kapasiteleri küçük. Mekonyum yani ilk kakayı yapmaları beklenir. 3. günden sonra idrar miktarı artacaktır ve 24 saatte 5-6 kere idrar yapmaya başlayacaklardır.
İlk 4 hafta her gün 3 tane 1 TL ebatında kaka yapmaları beklenir. Daha sonrasında kakalı bezler önemini yitirir. Çişli bezlere ve aldığı gramlara bakılır (İlk 3 ay 500-1000 gram).
9. Meme ucu yaraları neden olur? Nasıl geçer?
Genelde yanlış kavramadan kaynaklanır. Buna bazen emzirme pozisyonu hatası -mesela öne eğilerek emzirme- bazen dil veya dudak bağı yol açar. Memeyi pedlere hapsedip sürekli bakteri üreten bir ortamda tutmak yerine havalandırmaķ, annenin kendi sütünü memeye sürmesi ve saf lanolin içeren bir kremle nemlendirmek iyileşme sürecinde yardım eder.
Emzirme pozisyonunun düzeltilmesi çoğu zaman yaraları geçirir. Yaralar kırmızı, et görünümünde ise dermatolojik açıdan tetkik edilmelidir.
Yardımcı olalım: Emzirmeyi Izdırap Olmaktan Çıkaran En İyi 8 Göğüs Ucu Kremi
10. Anne sütünü artırmak için ne yapmalı?
Bol bol emzirmeli, bebekle bir arada olma şansı yoksa ya da bebek memeyi hiç emmiyorsa da adeta bir bebek emziriyor gibi sıklıkla sağım yapmalı. Unutmayın, memeler bekletilerek değil; boşaltılarak süt üretebilir.
Mutlaka oku: Anne Sütü Sağma ve Göğüs Pompası Kullanımı Hakkında Merak Ettiğin Her Şey!
Sağlıklı bir beslenme ve ihtiyaç kadar su içmek yeterlidir. Süt üretimi sadece yeme içmeye bağlı olsa Afrikalı annelerin hiç emzirememesi gerekirdi öyle değil mi? Yalnız yanlış anlaşılmasın, emziren anneye aç kal demiyorum. İhtiyaç kadar yemek ve içmekten bahsediyorum. Yoksa dünyaları yesek emzirmedikçe süt üretemeyiz.
Daha fazlası için: Emzirme Döneminde Beslenme Nasıl Olmalı?
11. Memeleri karbonatlı suyla temizlemek doğru mu?
Hayır, doğru değil.
12. Anne sütü acı olur mu?
Evet olabilir. Peki anne sütü neden acı olur? Süt memede uzun süre beklerse sodyum açığa çıkar ve tadı değişir. Bu bozulma değildir. Bebek sorun etmiyorsa emebilir. Tadını beğenmediği için emmiyorsa sık sağımla tadı düzelecektir.
13. Süt memelerden gider mi? Memenin terbiye olması ne demek?
İlk baştaki sertlik, memelerin süt üretmeye adapte oluş sürecinden dolayıdır ve çoğunlukla kan ve lenf kaynaklıdır. Üstelik ilk zamanlar süt üretimi kontrolsüzdür. Memeler zamanla hem süt üretmeye adapte olur hem de bebeğin ihtiyacı olan miktarda üretim yapar. Buna meme terbiyesi diyoruz. Hem kim yıllarca sert ve ağrılı memelerle emzirmeye katlanabilir ki?
14. Bitki çayları hakkında ne düşünüyorsunuz, faydalı mı?
Bitki çayları bebeğin gazını gidermez. O gaz, sindirim sisteminin dünyaya alışma sürecinin ürünüdür. Bebek hareketlenince zaten geçecek. Birçok bitki çayı alerjik ve toksik etkiye sahiptir. Karacigeri ve böbrekleri yorar. En masumu bile günde bir fincandan fazla içilmemelidir.
İlgini çekebilir: Emzirme Döneminde ve Bebeklerde Rezene Kullanımı Nasıl Olmalı?
15. “Sütün kalitesi” diye bir efsane var mı?
Bir söylenti var ama gerçek değil. İster doğa deyin ister yaratıcı, neye inaniyorsanız... Anne sütü adildir. Zenginin memesinden de yoksulun memesinden de aynı kalitede akar. Memedeki sütün kalorisini belirleyen yine emzirme sıklığıdır.
16. Memelerin boyutu süt miktarını etkiler mi?
Hayır :) Memelerin ebatı yağ dokusuyla, süt üretimi ise süt bezleriyle ilgili.
17. Bazı bebekler tek göğüsten emmeyi tercih ediyor. Diğer göğüsü kabul etmesi için ne yapmalı?
Bu konuda futbol tutuşu pozisyonu genelde iş görür. Ama emmiyorsa da dediğim gibi memeler arz taleple süt üretiyor. Çok talep edilen meme çok süt üretecek ve bebeğe yetecektir. Tek meme tek bebeğe yetmese ikiz anneleri hiç emziremezdi. :)
Mutlaka oku: Doğru Emzirme Yöntemini Bulman İçin 4 Emzirme Pozisyonu Önerisi!
18. Tandem emzirmeyi bize biraz anlatır mısınız?
Annelerin bir bebeğe gebeyken diğer bebeğini ve doğum sonrası ikisini birden emzirmesidir.
Hurafeler... Adı üstünde hepsi de hurafe ve yapılan güncel araştırmalara göre herhangi bir tehlikesi yok. Önceden emzirirken salgılanan oksitosin düzeyinin düşüğe yol açabileceği söyleniyorken son araştırmalar zaten bedenin o oksitosin düzeyine alışık olduğunu ve emziren bir annenin düşük olasılığının emzirmeyen bir anneyle eşit olduğunu kanıtlıyor.
19.“ Sizce bebeğe emzik verilmeli mi? Bebekler anneyi emzik yapar mı?
Hayır. Bebekler anneyi emzik yapmaz, vermezlerse emzik nedir bilmez. Onlar zaten annelerini emme güdüsüyle doğar ve bu yüzden emerler. Emecekler ki annelerinin sütü ihtiyaç miktarında artsın, emecekler ki güven duyguları tatmin olsun.
Hem bebek seni emzik yapmasın söylemi bana çok acımasız geliyor. Meme ucu şaşkınlığına, meme reddine ve onu emdiklerinde midelerine bir şey gitmediği için yetersiz gram alımına yol açabilir.
20. Anne üşütürse, anne sütü soğuk olur mu?
Hayır. Süt her zaman doğru sıcaklıkta memede hazırdır.
21.Anneler süt miktarını görmek için sağım yapıp bakıyor. Sizce sağım süt miktarı için ölçüt müdür?
Kesinlikle ölçüt değildir. Sağım miktarı sadece o an o şartlarda o pompayla ne kadar süt çıkarabildiğinizden ibarettir. Bebeğin emmesi çok farklıdır. Bebek dil ve damağıyla memeyi sağar ve bu arada da anne ile bebek arasindaki bağ, sütü indiren oksitosini harekete geçirir.
Pompa bu duyguyu sağlayamaz ve bebeğin emmesini taklit edemez, sadece içeri dışarı vakumlar.
22. Bazen 6 ayı geçmemiş bebeğe su veriliyor. Sizce doğru mu?
Hayır, doğru değil. Çok sıcak havalarda bile ek gıda almayan bebeğin su ihtiyacını anne sütü karşılar; çünkü %88'i sudur.
23. Emziren anne üşütürse bebeğe geçer mi?
Birkaç hastalık dışında evet. Annenin sütünde bebeği için o hastalığa karşı antikorlar da olacaktir. İlaç kullanması gerekse bile hemen her hastalığın emzirmeyle uyumlu ilaçları vardır.
24. Bebeğin memeyle kavga etme sebepleri memeden tazyikli süt gelmesi, bebeğin reflüsünün olması, yorgun ve uykusuz olması olabilir mi?
Saydıklarınızın hepsi olabilir ya da bebeğin emzik/mama/biberon alışkanlığı edinmesi, atak haftasında olması, gün içinde çok fazla uyarana maruz kalması (ortam değişikliği, kalabalık, gürültü, TV...) talep etmediği halde annenin kesin açtır diye emmeye zorlaması da bir etken olabilir.
Dert varsa dermanı da var: Emzirmeye Engel Olan 21 Gıcık Durum
25. Bebeği emzirirken bir şey yenilip içilmez mi?
Kafasına kırıntı dökmemeye çalışın, afiyet olsun. Yedikleriniz midenize gidiyor; memenize değil.
26. Bebek kaç yaşına kadar emzirilmeli?
İhtiyacı kalmayıp kendi bırakana dek emzirilmesinden yanayım. Fakat en az 24 ay emzirilmeli ki hem bizim Sağlık Bakanlığımız hem de WHO (Dünya Sağlık Örgütü) bunu destekler.
27. İşe başlayacak anneler süt biriktirmeye ne zaman başlamalı?
İşe baslamaya 15 gün kala stok yapmaya başlayabilirler.
Lazım olur diye düşündük: Anne Sütünü Saklama ile İlgili Bilmen Gereken Doğrular ve Yanlışlar
