Kırk uçurma sepeti nedir?
Kırk uçurma sepeti; bebeğinin 40. gününde kırk uçurma gezisine çıkan anne ve bebeğe, ziyarete gittiği evlerde verilen bir hediyedir. Geleneğin orijinalinde sepet yoktur. Bir mendile ya da bohçaya sarılmış erzak verilirmiş eskiden. Ama günümüzde imkânların çok artmasıyla, beze sarılmış eciş bücüş poşetler yerine şık sunumlu sepetler kullanılıyor.
Sonuçta çok sevdiğimiz birine minik bir hediye verirken bile onu süslemek için ne kadar özen gösterdiğimiz göz önünde bulundurulursa, kırk uçurma sepetlerinin yaygınlaşması hiç şaşırtıcı değil.
Bu arada kırk uçurma geleneğinin dini bir gelenek olmadığını hatırlatalım. Kırk uçurma eski bir Şaman geleneği. Göktürklerden günümüze uzanan çok eski bir gelenek. Eğer ben bu sepeti niye hazırlıyorum, bu işin kökü kökeni nedir diye merak ediyorsan, Kırk Uçurma Nedir Nasıl Yapılır yazımızı okuyabilirsin.
Kırk uçurma sepetine ne konur?
Hadi bakalım evde kırk uçurma sepeti nasıl yapılır? Geleneklere uygun bir sepet hazırlamak istersen, bu sepette olmazsa olmaz 7 nesne vardır. Bunlar; un, şeker, yumurta, pirinç, tuz, bozuk para ve pamuk. Erzakları minik cam şişelere veya çok şık tül keselere koyup süsleyebilirsin. Ayrıca sepete koyduğun her nesnenin üzerine, anlamını açıklayan şık bir kâğıt iliştirmen de âdetten.
Hayatta elimizin değdiği her şeye kendimizden bir parça güzellik katmak istediğimizden, tabii sepetteki nesneler de bu 7 şeyle sınırlı kalmıyor. O çok sevdiğimiz anneye ve bebeğine nasıl bir dilekte bulunmak istiyorsak, onların nesnelerini de yaratıp ekliyoruz sepete.
Bu güzel âdetin yanında biraz da maddi bir katkımız, ufak hediyelerimiz olsun dersen, bunları da sepete ekleyebilirsin. Şık bir tulum, pişik kremi veya bebek bezi gibi bakım malzemeleri, yakında dişi çıkacağı için kemirebileceği diş kaşıma oyuncakları veya sepetin kenarına iliştirilmiş bir çeyrek altın, verebileceğin hediyelerden bazıları.
Kırk uçurmaya senin evine gelindiğine göre zaten muhtemelen annenin ya en yakın akrabası ya da en yakın dostusun. Bu yüzden rahatlıkla telefon edip "Sana minik bir 40 çıkarma sepeti hazırlamak istiyorum, bana ihtiyaçlarını söylersen işimi çok kolaylaştırmış olursun.’’ diyebilirsin.
Kırk uçurma sepetindekilerin anlamları nedir?
- Un: Ak sakallı bir dede olup torunlarını görecek kadar uzun bir ömrü olsun.
- Şeker: Tatlı dilli olsun.
- Yumurta: Yumurta gibi sağlıklı ve gürbüz olsun.
- Pirinç: Hayatından bereket hiç eksik olmasın.
- Tuz: Tuz gibi tertemiz ve kolay akan bir ömrü olsun.
- Bozuk para: Hayatında maddi refah olsun.
- Pamuk: Ton ton dedeler gibi ak sakallı oluncaya kadar yaşasın.
Bunlar olmazsa olmazlar, sepete konan bazı diğer nesnelerin anlamları ise şöyle:
- İp: Uzun ve sağlıklı saçları olsun.
- Kahve: 40 yıllık hatrı olan dostlukları olsun.
- Kuran: Dini bütün bir insan olsun.
- Farklı ülkelere ait bozuk paralar: Çok gezen, çok kültürlü biri olsun.
- Sabun: Tertemiz bir alın yazısı olsun.
- Ekmek: Ailen elinin ekmek tuttuğu günleri görsün, gurur duysun.
- Çörek otu: Şans hep senden yana olsun.
- Nazar boncuğu: Nazarlardan uzak olsun.
Bunlar en çok kullanılan nesneler. Ama tabii sen tamamen kendine özel dileklere uygun nesneler de ekleyebilirsin. Hatta işin en zevkli kısmı bu bile olabilir. 40 günlük bir bebek için harika bir dilekte bulunup, bunu anlatacak en güzel nesneyi ve kelimeleri bulmak...
Son olarak görev bilinciyle kötü haberi veriyoruz: Evine ilk kez gelen yeni doğmuş bebeğe yumurta vermezsen evine farelerin gireceğine inanılıyormuş. Bizden söylemesi. Sen ne olur ne olmaz ilk iş sepete 40 uçurma yumurtası koy da, sonra süslemeye dalıp unutma.
Şimdiden kolay gelsin.
