Diş buğdayı nedir?
Diş buğdayı aslen, çok eski bir Anadolu geleneğidir. Bazı yörelerde diş buğdayı yerine diş hediği dendiğini de görebilirsin. Hedik aslında sert ve dayanıklı bir buğday türüdür. Henüz ham bir buğdaydır. Bu buğday büyük tencerelerde haşlanarak yenecek kıvama getirilir. O yüzden hâlâ pek çok yörede diş buğdayı değil de, diş hediği olarak bilinir.
Diş buğdayı nasıl yapılır?
Diş buğdayı, bebek ilk dişini çıkardığı zaman yapılır. Her bebeğin diş çıkarma zamanı farklı olabileceği için kesin bir tarih söylenmez. Diş buğdayı organizasyonu evde ve küçük gruplar halinde düzenlenir. Henüz 1 yaşını bile doldurmamış olan bebeğinin gürültüye ve kalabalığa henüz hazır olmadığını unutma.
Diş buğdayı konsepti tercihe göre değişiklik gösterebiliyor. Diş buğdayı pastası, diş kurabiyesi ve diş buğdayı hediyelikleri partinin olmazsa olmazlarından. Bu parfi malzemeleri farklı türlerde seçilse de temel olarak diş hediğinde yapılan birtakım ritüeller var. Sana kusursuz bir diş buğdayı partisi için izlemen gereken yolu adım adım anlattık.
Diş buğdayı tarifi
İnternette pek çok farklı diş buğdayı tarifi görebilirsin. Aslında diş buğdayının temel malzemesi buğday ve nohuttur. Ancak buğday yerine bulgur kullanıp bunu diş bulguru olarak yapanlar da var. Geri kalan malzemeler hediğe tat katması için konduğundan damak zevkine göre istediğin malzemeyi ekleyip çıkarabilirsin. Aşağıdaki tarif, klasik hedik tarifidir. Sen isteğine göre kendi tatlını yaratabilirsin. Hadi birlikte diş hediği nasıl yapılır, bakalım.
Diş buğdayı malzemeleri (8-10 kişilik):
- 4 su bardağı buğday veya hedik,
- 1 su bardağı haşlanmış nohut,
- Badem,
- Leblebi şekeri,
- Fındık,
- Ceviz,
- Nar taneleri,
- Renkli şekerler.
Damak zevkine göre pudra şekeri, tarçın ve rezene de koyabilirsin.
Yapılışı:
Buğdayı ve nohutu bir gece önceden suya koymalısın. Sonra buğdayı ve nohutu iyice yıkayıp tuzladıktan sonra bol suda haşlamalısın. Yalnız çok fazla haşlarsan lapa olacağı için hedikler hafif dişe gelir. Kıvvama gelince ocağı kapamayı unutma. Ilındıktan sonra tencereden alıp büyükçe bir kaseye boşalt ve üzerine küçük parçalar halinde doğradığın kuru meyvelerle dövülmüş çerezleri ekleyip karıştır. Servis kaplarına karışımı koyduktan sonra nar taneleri ve renkli şekerlerle üzerlerini süsleyebilirsin.
Diş buğdayı neden yapılır?
Anadolu geleneklerinde diş buğdayının neden yapıldığını araştırırsan; bebeğin dişlerinin buğday gibi sağlıklı olması, hayatının bereketle dolması gibi nedenler sayıldığını görürsün. Ama elbette bu sayılanlar sadece bir kılıf.
Diş buğdayının neden yapıldığının gerçek cevabı biraz daha derinlerde yatıyor. Yani psikoloji ve sosyolojide.
Hamileliğin son dönemleri ve bebeğin ilk yaşları, annenin en çok desteğe ihtiyaç duyguduğu zamanlar. Hem biyolojik hem psikolojik olarak pek çok değişiklik yaşayan ve zaman zaman bu duruma adapte olmakta zorlanan anne adayı, çevresinin desteğine her zamankinden daha çok ihtiyaç duyar.
Diş çıkarma dönemi de anne için yardım çanlarının çaldığı bir süreçtir. Sürekli ateşlenen ve huysuzlanan bebek yüzünden anne yorgun ve çaresiz hissediyor olabilir. Yardım istemeyi bile akıl edemeyecek durumda olan anne için yakınları devreye girer ve bir kutlama kisvesiyle, hem eğlenceli hem üsturuplu bir şekilde yardımlar yapılır.
Bizim incelikli geleneklerimizde yardım, mutlaka nazik bir kılıfa sarılı yapılır ve yardım yapılacak kişinin gözüne sokulmaz. Bu yüzden dışarıdan kutlama/parti gibi gözüken ama altında derin anlamları olan âdetler icat edilmiştir.
Huysuzlanan bebeğin oyalanması, uykusuz ve ne yapacağını bilemeyen anneye destek olmak ve maddi manevi destekle sosyal ilişkileri sağlamlaştırmak, bu geleneğin gerçek amacıdır.
Biraz daha bilgi verelim: 5 Adımda Diş Buğdayı Partisi Nasıl Yapılır?
Diş buğdayında neler yapılır?
Diş buğdayının kendine has birtakım usulleri var. Aşağıda senin için sırasıyla diş buğdayı adetlerinden bahsettik.
İlk adet tabii ki diş buğdayını hazırlamak. Diş buğdayını pişirirken fazlaca pişirmeye çalış; çünkü diş buğdayı ne kadar çok dağıtılır ve yenirse, bebeğin o kadar sağlıklı ve güzel dişlere sahip olacağına inanılıyor. Gelen misafirlere dağıtıldıktan sonra kalanının bir kısmı bereket için kuşlara, diğer kısmı da apartmandaki ve çevredeki komşulara dağıtılıyor.
Diş buğdayı tepsisine neler konur?
İkinci adette bebeğin önüne bir diş buğdayı tepsisi getirilip üzerine çeşitli meslekleri simgeleyen kitap, makas, steteskop, kaşık, boya gibi objeler konuyor. Buradaki objeleri kendi isteklerine göre çeşitlendirebilirsin. Bebek ilk olarak hangi objeyi tutarsa, ileride mesleğinin o olacağına inanılıyor. Tabii ki bunlar sadece eğlence ve kaynaşma amaçlı oyunlar.
Üçüncü adette eve davet edilenlerin güzel dişlere sahip kişiler arasından seçilmesi var. Kabul ediyoruz ki biraz saçma bir gelenek. O yüzden bu âdeti uygulayıp uygulamamak tamamen sana kalmış.
Dördüncü adette bebeğin diş çıkardığını gören ilk kişinin, bebeğe baştan aşağı kıyafet alması geleneği vardır. Ama tabii artık köylerde yaşamadığımızdan ilk dişi gören akraba yavaşça kaybolmuş. Onun yerine hedik kaynatılırken içine para, ceviz kabuğu gibi sert bir cisim saklanıp, bunu bulan kişinin bebeğe özel hediyeler almasına dönüşmüş âdet.
Önerilerimize bakmak istersen: Diş Buğdayı Hediyeleri için 10 Öneri!
Son adet ise bebeğin başından hedik dökmektir. Bebeğin başında kalan hediklerden 7 tanesi toplanıp bir ipe dizilir ve kızsa saça, erkekse boyna bağlanır. Yere dökülen hediklerse toplanıp kuşlara verilir.
Diş buğdayı partisinde ne ikram edilir?
Geleneksel âdetlerde diş buğdayının yanına tuzlu ve tatlı kurabiyeler, kek ve börekler, salata, çerez ve meyva suları ikram edilir. Ama tabii normalde bu ikramlar eş, dost ve akraba tarafından hazırlanırdı. Zaten çok yorgun olan annenin böyle bir ziyafet hazırlaması beklenemez. O nedenle yemekler için arkadaşlarından yardım isteyebileceğin gibi bir organizasyon firmasıyla da çalışabilirsin.
Diş buğdayı menüsü hakkında daha çok bilgi almak istersen Diş Buğdayı İkramlıkları için Lezzetli 7 Tavsiye yazımıza bakabilirsin.
